İlk yardımcı, artık şirketlerde zorunlu
Yeni yönetmeliğe göre,tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her 20 personel için bir Temel İlkyardım Eğitimi” sertifikası almış ilkyardımcının bulundurulması zorunlu

[HaberSağlık-İstanbul] Dünyada insan hayatına son veren en önemli 4 olay;

1. Çocuk ölümleri

2. Kanser

3. Kazalar

4. Kalp Hastalıkları olarak belirlenmiştir.

Trafik canavarına her yıl binlerce kurban verilen bir ülkede yaşıyoruz. Emniyet Genel Müdürlüğü 2004 yılı ilk 5 ay verilerine göre bir önceki yıla göre kazalar %16, ölümler %22.2 oranında artmıştır. Bunun yanında iş ve ev kazaları, şiddet olayları, deprem ve diğer afetler nedeniyle oluşan kayıplar da küçümsenmeyecek sayıdadır.

Bunlardan daha acı olanı ise yanlış ilkyardım uygulamaları nedeniyle insanlara yarar yerine zarar verilmesidir. Ölümlerin ve kalıcı sakatlıkların büyük çoğunluğu panik ve kargaşanın hakim olduğu ilk dakikalarda yanlış müdahale ve karga tulumba taşıma sırasında gerçekleşmektedir. Olay yerinde ilk 5 dakikada doğru ilkyardım uygulaması ile ölümleri en aza indirmek mümkündür. Çünkü kaza ölümlerinin %10’u ilk 5 dakika içinde, %54’ü ise ilk yarım saat içinde meydana gelmektedir. Bu vakaların %18-25’i yeterli müdahale ile kurtarılabilecek vakalardır. Bunun gerçekleşebilmesi için doğru ilkyardım müdahalesi yapılmalıdır. İlkyardımın doğru yapılabilmesi için de ilkyardım eğitimi alınması zorunludur.

20. yüzyıl, yoğun makineleşme ve üretim sürecine giren yüzlerce kimyasal maddenin yol açtığı meslek hastalıkları ve iş kazalarının yoğunlaştığı bir yüzyıl olarak anılacaktır. Hızlı teknolojik gelişmeler bir yandan insanın refahına hizmet ederken, öte yandan insan hayatı ve çevre için tehlikeleri de beraberinde getirmiştir.

Üretim sürecine giren her yeni madde, her yeni makine, araç ve gereç insan sağlığı, işyeri güvenliği, çevre sağlığı ve çevre güvenliği için tehdit oluşturmaktadır. Bir bakıma yükselen refahın faturası, insanlığa iş kazaları, meslek hastalıkları ve çevre kirlenmesi olarak kesilmektedir.

ILO kaynaklarına göre her yıl 1.2 milyon kadın ve erkek iş kazaları ve meslek hastalıkları dolayısıyla hayatını kaybetmektedir. Yine aynı kaynaklara göre her yıl 250 milyon insan iş kazaları sonucu ortaya çıkan zararlara maruz kalmaktadır.

İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu gerek maddi ve gerekse manevi kayıplar gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çabalarının önünde önemli bir engel teşkil etmektedir. Ödenmesi gereken fatura ise bu ülkelerin GSMH’nın önemli bir bölümünü teşkil etmektedir.

SSK istatistiklerine göre 2003 yılında 76668 iş kazası meydan gelmiştir. 2003 yılında iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle kaybedilen iş günü sayısı ise 2.111.432 dir. Endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslek hastalıklarının toplam maliyetinin bu ülkelerin toplam GSMH’nın %1’i ile %3’ü oranında değiştiği belirtilmektedir. Ülkemizde ise iyimser bir yaklaşımla iş kazalarının toplam maliyetinin 4 katrilyon TL’na yaklaşacağı tahmin edilmektedir.

Bu rakamlardan anlaşılacağı gibi iş kazaları sonucu maddi ve manevi kayıplar, ülke ekonomisi açısından fevkalade önemli boyutlara ulaşmaktadır. Bu nedenle ülkemizde ilkyardım, iş sağlığı ve iş güvenliği alanında çok ciddi tedbirlerin alınması mecburiyeti vardır.

İnsanlara sağlıklı ve mutlu bir yaşam sunmak, kaza ve yaralanmalardan sağ kalımı arttırmak ve kalıcı sakatlanmaları en aza indirmek için ilkyardım eğitimlerinin yaygınlaşması gerekmektedir. Bunun için de bir takım yasal düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Sorumluluk Sağlık Bakanlığı’nın üzerindedir. Buna göre; sertifikalı veya sertifikasız ilkyardım eğitimlerini verme yetkisi sadece Sağlık Bakanlığından yetki almış İlkyardım Eğitim Merkezlerine aittir.

Konu ile ilgili yasal durum:

İlkyardım: Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaları içermektedir.

İlkyardım yönetmeliği 22.05.2004 tarih ve 24762 sayı, İlkyardım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 18.03.2004 tarih ve 25406 sayı ile çıkarılmıştır.

Yönetmeliğe göre;

Madde 14: Tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her 20 personel için bir, ilgili mevzuata göre ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde her on personel için bir olmak üzere bu yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş merkezden en az “Temel İlkyardım Eğitimi” sertifikası almış ilkyardımcının bulundurulması zorunludur.

Madde 29: İlkyardımcı bulundurmayan kurum ve kuruluşlara 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 295. madde hükmü doğrultusunda işlem yapılır.

Geçici Madde 1: Kurumlar bu zorunluluklarını yönetmeliğin yayımlanmasından itibaren 2 yıl içersinde yerine getirirler.

Aşağıdaki yönetmelik ve maddeleri de konuyu desteklemektedir:

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği 09.12.2003 tarih ve 25311 sayı;

Madde 8: İşveren iş yeri büyüklüğünü, yapılan işin özelliğine ve işyerinde bulunan işçilerin ve diğer kişilerin sayısını dikkate alarak ilkyardım, yangınla mücadele ve kişilerin tahliyesi için gerekli tedbirleri alır.

Yapı İşlerinde Sağlık Güvenlik Yönetmeliği;

Ek IV Madde 13: İşveren ilkyardım yapılmasını sağlayacak bu amaçla eğitilmiş personeli her an hazır bulunduracaktır.

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik:

Madde 9: İşveren İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği 8. maddesi uyarınca gerekli tedbirleri alır.