ANA SAYFAYA DÖN

TEHLİKELİ KİMYASALLAR YÖNETMELİĞİ
Çevre ve Orman Bakanlığından: TEHLİKELİ KİMYASALLAR YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğinin 37 nci maddesinin dördüncü fıkrasına aşağıdaki (p), (r) ve (s) bendleri eklenmiştir. "p) Contalık levhaların, contaların," "r) Debriyaj ve fren balatası üretiminde kullanılan iplerin," "s) Balata hammaddesinin ve balataların,"
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. "GEÇİCİ MADDE 5 – Bu Yönetmeliğin 37 nci maddesinde kullanım alanları ve miktarları belirlenen serpantin grubu asbest lifi, aynı maddenin dördüncü fıkrasının (p), (r) ve (s) bentlerinde belirtilen ve piyasaya arz edilmesi hedeflenen ürünlerde 1/4/2008 tarihinden itibaren kullanılamaz, bu ürünler piyasaya arz edilemez".
MADDE 3 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
[1] 

Çevre ve Orman Bakanlığından

Resmi Gazete tarih ve sayı: 11 Temmuz 1993/21634

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukukİ Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 - (Değişik: R.G.: 20.04.2001/24379'da yayımlanan Yönetmelik, m.2) Bu Yönetmeliğin amacı, tehlikeli kimyasalların kontrol altına alınarak olumsuz etkilerinden çevre ve insanın korunmasına yönelik idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 - (Değişik: R.G.: 20.04.2001/24379'da yayımlanan Yönetmelik, m.3) Bu Yönetmelik,

a) Tehlikeli kimyasalların tespiti, sınıflandırılması, etiketlenmesi ve ambalajlanmasına ilişkin usul ve esasları,

b) Tehlikeli kimyasalların üretimi, depolanması, taşınması faaliyetlerine ilişkin esasları,

c) Tehlikeli kimyasallar ve tehlikeli eşyanın kullanımı ve piyasaya arzına ilişkin esasları,

d) Kimyasalların ithalat ve ihracatına ilişkin usul ve esasları,

e) Tehlikeli kimyasallar ve tehlikeli eşya ile iştigal olunmasına ilişkin hükümleri,

f) Kimyasallar ile tehlikeli eşyanın piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin hükümleri,

g) (Ek bent: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.1) Güvenlik Bilgi Formlarının hazırlanmasına ve dağıtımına ilişkin usul ve esasları, kapsar.

Ancak,

a)      Son ürün konumunda kullanıcıya ulaşan;

1)        İnsan sağlığı ve veteriner amaçlı kullanılan tıbbi müstahzarlar,

2)      Kozmetikler,

3)      Atık madde ve karışımları ile tehlikeli eşya atıkları,

4)      Gıdalar,

5)      Hayvan yemleri,

6)      Pestisitler,

7)      Radyoaktif maddeler ve radyoaktif madde içeren müstahzarlar ile eşya,

8)     Patlayıcılık ve piroteknik etki elde etmek amacı ile piyasaya arz edilen patlayıcılar ile harp levazımatı ve infilak malzemeleri,

b)      Taşımacılığa ilişkin sınıflandırma, etiketleme ve ambalajlama kuralları,

bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

Hukuki Dayanak

Madde 3 - Bu Yönetmelik 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 13 üncü maddesi ve 443 sayılı Çevre Bakanlığı'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2 nci maddesinin (j) ve (k) bendleri ve 9 uncu maddesinin (d) bendi gereğince hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 - (Değişik: R.G.: 20.4.2001/24379'da yayımlanan Yönetmelik, m.4) Bu Yönetmelikte geçen terim ve kavramlardan;

Bakanlık: Çevre Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatını,

İştigal: Tehlikeli kimyasal ve tehlikeli eşyanın üretimi, ithalatı, ihracatı, dağıtımı, taşınması, depolanması, kullanımı faaliyetlerinden herhangi biri ile uğraşılmasını,

Üretici: Kimyasal element ve/veya bileşiklerini veya bunların karışım ve/veya çözeltilerini kullanarak, herhangi bir yöntemle, herhangi bir formda tehlikeli kimyasal veya tehlikeli eşya hazırlayan, bunlara ticari adını veya markasını veren gerçek ve tüzel kişiyi,

İthalatçı: Kendi ihtiyacını karşılamak veya piyasaya arz etmek üzere tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın ithalatını gerçekleştiren gerçek ve tüzel kişiyi,

İhracatçı: Tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın ihracatını gerçekleştiren gerçek ve tüzel kişiyi,

Dağıtıcı: Tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın üretici veya ithalatçıdan kullanıcıya ulaşmasını teminen ara alım-satım işlemlerini yürüten gerçek ve tüzel kişiyi,

İşletme Müdürü: Tehlikeli kimyasallar ve tehlikeli eşya ile iştigal eden tarafından bu yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetkili ve sorumlu kılınan, yasaların öngördüğü şartları taşıyan kişiyi,

Piyasaya Arz: Tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın, üretimi sonrası veya ithalatında gümrük idarelerince ilgilisine teslimi sonrası, kullanımı veya satışı amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan ilk faaliyeti,

Piyasa Gözetimi ve Denetimi: Tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın bu yönetmelik hükümlerine uygunluğunun kontrol altında tutulması, denetlenmesi faaliyetini,

Ürün: Kimyasal element ve/veya bileşiklerinin veya bunların karışım ve/veya çözeltilerinin kullanılması ile, üretici tarafından herhangi bir yöntemle, herhangi bir formda hazırlanan madde, müstahzar ve eşyayı,

Madde: Doğal halde bulunan veya bir üretim sonucu elde edilen, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen çözücüler hariç, üretiminde kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlığı ihtiva eden kimyasal element ve bunların bileşiklerini,

Müstahzar: En az iki veya daha çok maddenin karışım veya çözeltilerini,

Tehlikeli Özellik: Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, çok toksik, toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özellikleri,

Tehlikeli Kimyasal: Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, çok toksik, toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip madde ve müstahzarları,

Patlayıcı Madde/Müstahzar: Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan veya belirlenmiş test koşullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki madde/müstahzarları,

Oksitleyici Madde/Müstahzar: Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddeler ile de temasında önemli ölçüde ekzotermik reaksiyona neden olan madde /müstahzarları,

Çok Kolay Alevlenir Madde/Müstahzar: Çok düşük parlama noktası (0° C'den düşük) ve düşük kaynama noktasına (35 °C'den düşük) sahip sıvı haldeki madde ve müstahzarlar ile oda sıcaklığı ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen, gaz haldeki madde/müstahzarları,

Kolay Alevlenir Madde/Müstahzar: a) Enerji uygulaması olmadan, ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen ve sonuç olarak alevlenen,

b) Ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen ve ateş kaynağının uzaklaştırılmasından sonra da yanmaya devam eden katı haldeki,

c) Düşük parlama noktasına (21°C'nin altında) sahip olan sıvı haldeki,

d) Su veya nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarlarda, çok kolay alevlenir gaz yayan madde/müstahzarları,

Alevlenir Madde/Müstahzar: Düşük parlama noktasına (21 °C – 55 °C) sahip sıvı haldeki madde/müstahzarları,

Çok Toksik Madde/Müstahzar: Çok az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan madde/müstahzarları,

Toksik Madde/Müstahzar: Az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan madde/müstahzarları,

Tehlikeli Madde ve Müstahzarları: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan madde/müstahzarları,

Aşındırıcı Madde/Müstahzar: Canlı doku ile temasında, dokunun tahribatına neden olabilen madde ve müstahzarları,

Tahriş Edici Madde/Müstahzar: Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokal eritem, eskar veya ödem oluşumuna neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan madde/müstahzarları,

Alerjik Madde/Müstahzar: Solunduğunda, cilde nüfuz ettiğinde aşırı derecede hassasiyet meydana getirme özelliği olan ve daha sonra maruz kalınması

durumunda karakteristik olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olan madde/müstahzarları,

Kanserojen Madde/Müstahzar: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran madde/müstahzarları,

Mutajen Madde/Müstahzar: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen veya bu etkinin oluşumunu hızlandıran madde/müstahzarları,

Üreme İçin Toksik Madde/Müstahzar: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde erkek ve dişilerin üreme fonksiyon ve kapasitelerini azaltan ve/veya doğacak çocuğu etkileyecek kalıtımsal olmayan olumsuz etkileri meydana getiren veya olumsuz etkilerin oluşumunu hızlandıran madde/müstahzarları,

Çevre İçin Tehlikeli Madde/Müstahzar: Çevre ortamına girdiğinde çevrenin bir veya birkaç unsuru için kısa veya uzun süreli tehlikeler gösteren madde/müstahzarları,

Tehlikeli Eşya: Üretim işlemi sonucu herhangi bir formda hazırlanmış olup son ürün konumunda piyasaya arz edilen, kullanımı ile çevre ve insanı olumsuz yönde etkileyebilecek tehlikeli kimyasal ihtiva eden eşyayı,

(Ek tanım: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.2) Bilimsel Araştırma ve Geliştirme: Ürün geliştirmede yapısal özelliklerin, performans ve etkinliğin belirlenmesi için yapılan bilimsel araştırmalar da dahil olmak üzere kontrollü koşullar altında gerçekleştirilen bilimsel deney, analiz veya kimyasal araştırmayı,

(Ek tanım: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.2) Üretim Sürecinde Araştırma ve Geliştirme: Maddenin uygulama alanlarını test etmek üzere kullanılan pilot tesis veya deneme üretimi ünitesinde gerçekleştirilen üretim sürecinde maddenin geliştirilmesi için yapılan araştırma ve geliştirmeyi,

(Ek tanım: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.2) Polimer: Bir veya daha fazla türde monomer biriminin ardarda sıralanması ile karakterize olan moleküllerden meydana gelen madde ile en az bir diğer monomer birimine veya diğer reaktana kovalent bağ ile bağlanmış en az üç monomer birimini içeren ve aynı moleküler ağırlıktaki moleküllerin bir basit ağırlıklı çoğunluğunun daha azından meydana gelen moleküllerin bir basit ağırlıklı çoğunluğunu kapsayan maddeyi, (Bu moleküller, molekül ağırlıklarına göre dağılmış olup, bu dağılımda molekül ağırlıklarındaki farklılıklar monomer biriminin sayısına bağlı olup, monomer birimi polimer içinde bulunan, reaksiyona girmiş haldeki monomeri ifade etmektedir.)

(Ek tanım: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.2) Risk:

Kimyasalların kullanım şartlarında ve/veya kimyasallara maruz kalınması halinde, kimyasalların çevre ve insan sağlığına zarar verme olasılığını ve ciddiyet derecesini,

(Ek tanım: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.2) Güvenlik: Kimyasalların kontrol altına alınamaz riskinden uzak olmayı,

(Ek tanım: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.2) Güvenlik Bilgi Formu: Tehlikeli kimyasalların; özelliklerine ilişkin detaylı bilgiler ile bulunduğu işyerlerinde kimyasalın özelliğine göre alınacak güvenlik önlemleri ve kimyasalın olumsuz etkilerinden çevre ve insan sağlığının korunmasına yönelik gerekli bilgileri içeren belgeyi,

(Ek tanım: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.2) Profesyonel Kullanıcı: Üreticiyi, tehlikeli kimyasal kullanan sanayiciyi, bilimsel araştırma ve geliştirme yapan ve üretim sürecinde araştırma ve geliştirme yapan gerçek ve tüzel kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

GENEL İLKELER

Kimyasal Maddelerin İthalatının Kontrolü

Madde 5 - Çevrenin korunması yönünden zararlı etkileri olduğu bilinen kimyasal maddelerin ithalatının kontrolü yayınlanan tebliğler doğrultusunda yapılır.

Genel Koruma Görevi

Madde 6 - Tehlikeli madde ve müstahzarlarıyla iştigal edenler ilgili tebliğlerde verilen kurallara ve bu Yönetmelikte adı geçen tehlikeli maddelerden kaynaklanan ve eklerde verilmekte olan "Özel Risk Durumları" ve bunlarla ilgili "Güvenlik Tavsiyeleri"ne etiket, ambalajlama, depolama ile ilgili diğer hükümlere uymak zorundadırlar.

Çevreye Yığın Halinde Bırakma

Madde 7 - Tehlikeli madde ve müstahzarları, bu Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde ambalajlama ve depolama yapılmadan, çevreye yığın veya yığın oluşturacak şekilde bırakılamaz.

Ancak, yığılma zorunluluğu bulunduğu hallerde ilgili valiliğin izni alınarak;

a) Yığma ve yığından alma işlemlerinde, madde veya ürün türü, iş kolu ve kullanım amacına uygun yöntem, araç ve gereç kullanmak,

b) Madde veya ürünün çevrede olumsuz etkilere neden olacak şekilde komşu alanlara, havaya ve sulara karışmasını önlemek için ilgili mevzuat

doğrultusunda gerekli önlemleri almak,

c) Hayvanlar, bitkiler ve bunların hayat sahalarının tehlikeye sokulmaması için uygun önlemleri almak, şartlarıyla çevreye yığın halinde bırakmak mümkün olabilir.

Üretici ve İthalatçının Bilgi ve Beyan Verme Yükümlülüğü

Madde 8 - Ülke sınırları içinde, ilgili tebliğler ve Ek-I kapsamında yer alan tehlikeli madde ve müstahzarlarıyla ile iştigal edenler, üretim ve fiili ithalat sonrası;

a) Bu Yönetmelik ve eklerin getirdiği hükümler çerçevesinde etiketleme, ambalajlama, depolama ve taşıma ile ilgili kurallara uyduğunu ispat etmekle,

b) Bakanlığın talep etmesi durumunda beyanda bulunmakla, yükümlüdür.

Beyan dosyasında bulunacak asgari bilgiler Ek-III'de verilmiştir.

Üretici ve ithalatçı gerek görüldüğünde beyan ettiği bilgilerin kanıtlarını da Bakanlığa vermekle yükümlüdür.

Bakanlık Ek-I kapsamında yer alan maddelerdeki değişiklikleri, Yönetmeliğin 44 üncü maddesinde oluşturulan Kimyasal Güvenlik Komisyonu'nun görüşleri doğrultusunda yapar.

Ek Bilgi Verme Yükümlülüğü[2]

Madde 9 - Bakanlığın gerekli görmesi durumunda, ilgili tebliğler çerçevesinde başvuruda bulunanlar,

a) Mevcut bilimsel bilirkişi raporlarını,

b) İlgili deney metodlarını ve kaynağını,

c) Madde ve ürünü temsil eden örneğini,

d) Etiketi veya taslakları ve güvenlik bilgi formlarını,

e) Beyan ettiği bilgilerin kanıtlarını

kapsayan ek bilgiyi vermek zorundadır.

Bakanlık, sunulan belgelerin yetersiz bulunması durumunda başvurandan ilâve deneyler, testler ve bunların sonuçlarını isteyebilir.

Ürünleri Kontrol Yükümlülüğü

Madde 10 - Üretici, zararlı maddelere ilişkin test yöntemleri konusunda bir tebliğ çıkıncaya kadar, geçici olarak, iştigal ettiği maddelerle ilgili verdiği beyanda belirttiği özellikleri sağlamak için yaptığı ölçümlerde ilgili ulusal ve uluslararası standart yöntemleri kullanmakla yükümlüdür.

Belgeleri Hazır Bulundurma Yükümlülüğü

Madde 11 - Tehlikeli madde ve müstahzarları ile iştigal edenler, bunların piyasaya arzında, üretimi ve ticareti ile ilgili tüm bilgileri kaydetmekle, eski bilgilerle birleştirmekle ve incelemeye sunulacak biçimde düzenleyerek hazır bulundurmakla yükümlüdür.

Alıcının Bilgilendirilmesi

Madde 12 - (Değişik madde başlığı ve madde: R.G.: 6.11.2001/24575'de yayımlanan Yönetmelik, m.3) Tehlikeli kimyasallar ile tehlikeli eşyanın riskleri ve alınması gerekli güvenlik önlemleri hakkında, tehlikeli kimyasal ve tehlikeli eşyayı piyasaya arz eden üretici, ithalatçı ve dağıtıcı tarafından alıcı, kullanıcı ve depolayıcıların bilgilendirilmesi zorunludur.

Bu amaçla, Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlanmış etiket ve Güvenlik Bilgi Formları kullanılır.

Güvenlik Bilgi Formlarının profesyonel kullanıcılar ile tehlikeli kimyasalları depolayanlara iletilmesi zorunludur.

Alıcının bilgilendirilmesinden üretici, ithalatçı ve dağıtıcı müteselsilen sorumludur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DAĞITICI VE İŞLETME MÜDÜRÜNÜN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Dağıtıcının Yükümlülüğü

Madde 13 - (Değişik: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.4) Dağıtıcı, tehlikeli kimyasallar ile tehlikeli eşyanın alım ve satım işlerini yaparken aşağıdaki hükümlere uymak zorundadır.

a) Dağıtıcı, üretici veya ithalatçıdan aldığı tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın yapısal özelliğini değiştiremez, etiket ve Güvenlik Bilgi Formlarında değişiklik yapamaz, okunamaz duruma getiremez.

b) Tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın, birim ambalaj miktarını değiştirerek satışa arz etmek isteyen dağıtıcılar tehlikeli kimyasal ile tehlikeli eşyanın üreticisi tarafından hazırlanmış etiket bilgilerini ve Güvenlik Bilgi Formlarını kullanmak ve Yönetmelik hükümlerine uygun olarak etiketleme ve ambalajlama yapmak zorundadır.

c) Dağıtıcı, Güvenlik Bilgi Formunun kullanıcıya ulaşabilmesini sağlamak

amacıyla, Türkçe hazırlanmış Güvenlik Bilgi Formunu tehlikeli kimyasalı aldığı kişiden temin ederek tehlikeli kimyasalı sattığı kişiye vermekle, tehlikeli kimyasalı Yönetmelik hükümlerine uygun olarak depolamak, taşımak veya taşınmasını sağlamakla, istenmesi halinde alış ve satış ile ilgili bilgi ve belgeler ile birlikte faturanın bir kopyasını Bakanlığa vermekle yükümlüdür.

Alıcının Bilgilendirilmesi

Madde 14 - R.G.: 20.4.2001/24379'da yayımlanan Yönetmelik, mad.8 ile yürürlükten kaldırıldı.

İşletme Müdürünün Yükümlülükleri

Madde 15 - İşletme müdürü denetim sırasında her türlü bilgiyi vermek ve gereken kolaylığı sağlamakla yükümlüdür.

İşletme müdürü tehlikeli madde veya müstahzarların üretimi, depolanması, taşınması, etiketlenmesi ve ambalajlanması ile ilgili önlemleri bu Yönetmelik  hükümleri doğrultusunda yerine getirmek zorundadır.

Bu madde ve ürünlerin üretimi sırasında ortaya çıkabilecek tehlikeler konusunda önlemler almakla, idarenin tehlikeli madde ve müstahzarlar için istediği bilgileri gerçeğe uygun olarak hazırlamak ve saklamakla, bu Yönetmeliğe bağlı olarak çıkarılacak tebliğleri izlemek ve uygulanmasını sağlamakla yükümlüdür.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Etİketlemede Uygulanacak Kurallar

Etiketleme Zorunluluğu

Madde 16 - Tehlikeli madde veya müstahzarları ile iştigal edenler, bunların özelliklerine göre etiketlenmesinden sorumludur. Üreticiler, bu bölümde verilen etiketleme ile ilgili kurallara uymak zorundadır.

Etiketlerde Bulunması Gerekli Hususlar

Madde 17 - Etiketlerde;

a) Üreticinin adı ve adresi,

b) Maddenin kimyasal ve ticari adı, kapalı formülü,

c) Ürünlerin, ticari adı, amaçlanan kullanım alanları ve içeriğine giren maddelerin tehlike sembolleri,

d) Özel tehlikelere karşı dikkat çekici, "çok şiddetli patlayıcı", şiddetli zehir gibi ibareler, güvenlik tavsiyeleri (Ek-VII'e göre zararlı maddelere ait özel riskler (R) ve güvenlik önlemlerinin (S) ilgili olanlarının içinde seçilmiş) alınabilecek tedbirler hakkında özlü bilgiler, Ek-II'de verilmiş olan zararlı maddeyi tanımlayan özellikler,

e) Ek-IV'de, tek tek maddeler için verilen tehlike işaretlerinden ilgili olanlar,

f) Kimyasal tanımı ve etkin maddesinin yüzdesi,

g) Diğer katkı maddeleri ve en azından bunların grup tanımları, bulundurulur.

Etiketlerde çevre ve insan sağlığı için tehlike durumları ve korunma önlemleri işaretlerle gösterilir. Ek-IV'de verilen işaretler dışında işaret kullanılamaz.

Uyulması Gerekli Hususlar

Madde 18 - 4.9.1988 tarih ve 19919 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'ne göre kanalizasyona veya sulara atılması yasak olan maddelerin etiketlerinde bu durum açık olarak belirtilir.

Etiketlerde "zehirsizdir", "sağlığa zararsızdır", "talimata uygun kullanılırsa zararsızdır" gibi tehlikeye karşı kayıtsızlaştırıcı ifadeler kullanılamaz.

Paketlenmiş olarak piyasaya sürülen madde veya ürünlerde etiketler, paketlere yapıştırılmış olmalıdır. Paketler İkinci bir ambalaj içine konuyorsa, etiket bu ambalajlar üzerine de yapıştırılır. Ancak, şeffaf ikinci ambalaj kullanıldığında, içteki etiketin net olarak okunabilmesi durumunda ikinci ambalaja etiket konulması zorunlu değildir.

Özellikleri yeterince belirlenmeyen maddelerin etiketleri üzerine "bu maddenin çevre ve insan sağlığı üzerindeki etkisi ile ilgili araştırmalar devam etmektedir" ibaresi yazılır.

Ek-VI'da verilen kanser yapıcı maddeler listesine giren madde ve ürünlerin  etiketleri üzerine, diğer bilgilerin yanı sıra "dikkate kansere neden olabilir" ibaresi yazılır.

(Ek fıkra: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.5) Etiketler, piyasaya arz edilen tehlikeli kimyasallar ve tehlikeli eşya için Türkçe, ihraç edilen tehlikeli kimyasallar ve tehlikeli eşya için ihraç edilen ülkenin resmi dillerinden birinde hazırlanır.

Aerosol Paketlerinde Etiketleme

Madde 19 - Aerosol paketleri ve kaplarına yapıştırılan etiketlerde diğer bilgilerin yanı sıra,

a) "Kutu basınçlıdır", "Güneş altında bırakmayınız", "50 °C'nin üzerindeki sıcaktan koruyunuz", "Boş kutuları zorlayarak açmayınız", "Ateşe atmayınız",Aleve veya akkor halindeki maddelere püskürtmeyiniz,

b) Bileşiminde yanmaya ve kolay alev almaya neden olabilecek yanıcı madde içerenler için "yanıcıdır" veya "kolay alev alır",

ibarelerinin de yazılması zorunludur.

Etiketleme Şartları[3]

Madde 20 - Tehlikeli madde veya müstahzarlarının etiketlerinin boyutları, ambalaj kaplarının hacimlerine göre, aşağıda verilmiştir.

a) 0,25 litreye kadar uygun görülecek büyüklükte,

b) 0,26-3,0 litre arası için en az 52 mm x 74 mm,

c) 3,1-50 litre arası için en az 74 mm x 105 mm,

d) 51-500 litre arası için en az 105 x 148 mm,

e) 500 litreden büyük olanlar için en az 148 mm x 210 mm.

Tehlike sembolleri, portakal sarısı zemin üzerine siyah baskı ile verilir. Her tehlike sembolü en az 1 cm² alana sahip olup, işaretin yapılacağı yüzeyin en az onda birini kaplar. Belli bir tehlike sınıfı için kullanılan sembol bir başka tehlike sınıfını da içeriyorsa bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinin (e) bendinde öngörülen tehlike içermeyen sembollerinden bazıları eğer yer müsait değilse etiketlere konmayabilir.

Etiketler, bu Yönetmelikte belirtilen hususlar dışında, sağlık, güvenlik gibi alanlardaki yönetmeliklerin ilgili hükümleri gereği zorunlu semboller ve bilgileri de tamamlayıcı olarak bulundurur.

Etiketler, ambalajın bir veya birkaç yüzüne, ambalaj normal konumunda dururken etiketteki bilgiler okunabilecek şekilde yapıştırılır. Etiketin ambalaj yüzeyine yapıştırılması, ambalajın boyutları veya cinsi nedeniyle mümkün değilse, etiketleme ambalaja bağlı bir plaka şeklinde yapılır. Etiketin dış etkenlerden ve ambalaj içindeki maddeden etkilenerek ambalaj üzerinden çıkmaması, veya kullanılmışsa plakanın kopmaması için gerekli önlemler alınır.

Yanıcı ve kolay tutuşan maddelerin 0,25 litreyi geçmeyen ambalajlarının etiketlerinde, maddenin bu özelliği ile ilgili olarak dikkat çekici ibarelerin ve alınması gerekli önlemlerin etikete yazılması şartı aranmaz. Ancak diğer yollarla bu hususların vurgulanması zorunludur.

Kullanma Talimatı

Madde 21 - R.G.: 20.4.2001/24379'da yayımlanan Yönetmelik, madde 8 ile yürürlükten kaldırıldı.

Güvenlik Bilgi Formu

Madde 22 - (Değişik madde başlığı ve madde: R.G.: 6.11.2001/24575' de yayımlanan Yönetmelik, m.6) Güvenlik Bilgi Formunun hazırlanması ve dağıtımında aşağıdaki kurallara uyulması zorunludur.

a) Güvenlik Bilgi Formu, Yönetmelik hükümlerine göre, tehlikeli olduğu belirlenen madde ve müstahzar ile en az bir tehlikeli madde ihtiva eden müstahzarın üreticisi tarafından hazırlanır.

b) Profesyonel kullanıcılar tarafından talep edilmesi halinde, Yönetmelik hükümlerine göre tehlikeli olarak sınıflandırılmasa dahi, işyeri ortamı maruz kalma limitleri belirlenmiş veya çevre ve insana zarar verecek özellik gösteren maddelerden en az birini içeren müstahzarlardan, bu tür maddelerden en az birini veya bir kaçını ayrı ayrı;

(1)>= 1 % (ağırlıkça) miktarda içeren gaz halinde olmayan,

(2)>= 0,2 % (hacimce) miktarda içeren gaz halinde olan, müstahzarın

Güvenlik Bilgi Formu, bu müstahzarın üreticisi tarafından ayrıntılı bilgiler içerecek şekilde hazırlanır ve talep edene iletilir.

c) Güvenlik Bilgi Formu, üretici tarafından;

1) Her tehlikeli madde, tehlikeli müstahzar veya en az bir tehlikeli madde ihtiva eden müstahzar için ayrı ayrı hazırlanır,

2) Teknik gelişmelere ve bilimsel araştırmalara bağlı olarak güncelleştirilir,

3) Tehlikeli kimyasalın üretim sonrası ilk teslimatı sırasında veya mümkünse teslimat öncesi,

4) İkinci veya takip eden teslimatlarında talep edilmesi halinde, alıcıya ücretsiz olarak yazılı metin halinde verilir veya elektronik ortamda iletilir.

Güvenlik Bilgi Formu; piyasaya arz edilen kimyasallar için Türkçe, ihraç edilen kimyasallar için ihraç edilen ülkenin resmi dillerinden birinde hazırlanır.

Güvenlik Bilgi Formunun yeni bilgiler ışığı altında güncelleştirilmesi halinde; güncelleştirilmiş form, güncelleştirme tarihinin 12 ay öncesine kadar geçen sürede, tehlikeli kimyasalın verildiği kullanıcılar ile depolayana güncelleştirme tarihini takip eden 3 ay içinde iletilir ve formda değişiklik tarihi ve kaçıncı değişiklik olduğu belirtilir.

İthal edilen kimyasalların Güvenlik Bilgi Formu, ithalatçısı tarafından üreticisinden temin edilerek Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlandıktan sonra, tehlikeli kimyasalın ilk teslimatı sırasında veya mümkünse teslimat öncesi, ikinci veya takip eden teslimatlarında talep edilmesi halinde alıcıya ücretsiz olarak Türkçe yazılı metin halinde verilir veya elektronik ortamda iletilir.

İthal edilen kimyasalların Güvenlik Bilgi Formlarının ithalatçısı tarafından üreticisinden temin edilememesi halinde, ithalatçı ithal ettiği kimyasallar için bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak Güvenlik Bilgi Formunu hazırlamakla yükümlüdür.

Güvenlik Bilgi Formunda bulunması gereken asgari bilgiler ile formun düzenlenmesinde uyulacak usul ve esaslar Bakanlıkça yayımlanacak tebliğ ile belirlenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Ambalajlama, Depolama ve Taşıma

Yükümlülükler

Madde 23 - Tehlikeli madde ve müstahzarlarının ambalajlanması, depolanması, taşınması işlerinden biri veya birkaçı ile iştigal edenler bu Yönetmelik hükümlerine tabidir. Bu işlerin ücret karşılığı üçüncü kişi veya kuruluşlara yaptırılması durumunda da, işveren kişi veya kuruluş, iştigal edenle birlikte müteselsilen sorumludur.

Ambalajlama Zorunluluğu

Madde 24 - Tehlikeli madde ve müstahzarlar, bu Yönetmeliğin 27 nci maddesindeki hükümlere uyularak, normal depolama ve taşıma şartlarında, sızma, kaçak, dökülme, bulaşma ve benzeri yollarla ambalaj dışına çıkmaları önlenecek şekilde ambalajlandıktan sonra piyasaya arz edilebilir.

Piyasaya arz şekli özel mevzuata tabi madde ve ürünler için, yukarıdaki hükümlere uyulması gerekmez.

Ambalajlanmamış madde ve ürünlerin taşınması ve depolanması ile iştigal edenler, piyasaya arz şekli özel mevzuata tabi madde ve ürünler ile ilgili durumlar dışında, ilgili idareden özel izin alırlar.

Ambalajsız Taşıma ve Depolama

Madde 25 - Bir başka ürün üretiminde hammadde, ara madde olarak kullanılacak veya yakıt olarak piyasaya sürülmek istenen madde ve ürünlerin;

a) Çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek uygun sistem ve araçlarla taşınması ve depolanması,

b) Araç ve depo yerinin kapalı sistem olması durumlarında ambalajsız depolama ve taşımaya izin verilebilir.

Ambalaj Kaplarının Genel Görünümü

Madde 26 - Tehlikeli madde ve müstahzarlarının içine konduğu kapların genel görünümü aşağıdaki gibi olmalıdır:

a) Ambalajların şekli ve etiketleri, genel görünüm ve kapsamları açısından, gıda maddelerinin ambalajları ile aynı veya karıştırılabilir benzerlikte seçilemez.

b) Bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre hazırlanan etiketler ambalaj kapları üzerinde uygun olarak yerleştirilir.

Ambalajlama Şartları

Madde 27 - Tehlikeli madde ve müstahzarlarının ambalaj kaplarına konulmasında Ek-V'de verilen kurallar yanında aşağıdaki genel kurallara uyulması zorunludur.

a) Ambalajlanan madde, ambalaj kabının dışına bulaşmamalıdır.

b) Ambalaj kabı, içine konulan maddeden etkilenmemeli, onun özelliklerini değiştirmemelidir.

c) Sıvı halinde madde ve ürünlerin ambalajlanmasında, ısıl genleşmeler sonucu, patlama, yırtılma gibi istenmeyen durumların önüne geçilebilmesi için, kaplarda boş hacım bırakılmalıdır.

d) Hava yolu ile taşınacak her türlü ambalaj kabının hava basıncı değişimlerin etkisiyle karşılaştığında dayanıklı olacak şekilde tasarlanması gerekir.

e) Maddenin ambalajlanmasında iç içe kaplar kullanılmışsa, iç kaptan dış kaba sızma olmamalıdır. Cam, Seramik, gibi kırılgan malzemeden yapılmış iç kaplar ile ambalajlamada, kırılmanın önlenmesi için iç ve dış kaplar arasında şok direncine sahip uygun destekleme malzemeleri kullanmalı veya benzeri önlemler alınmalıdır.

f) Birbiri ile şiddetli reaksiyon veren maddeleri taşıyan iç kaplar aynı dış kap içinde depolanamaz ve taşınamaz.

g) Çok tehlikeli oldukları için bir sıvı ile ıslatılarak veya seyreltilerek korunması gereken maddelerin ambalajlanmasında, kaçakları tamamen önleyecek tasarımlar kullanılır ve yeterli önlemler alınır.

h) Taşıma ve depolama sırasında sıcaklığın artması, hava basıncı değişimi, çalkalanma, gibi nedenlerle, kap içindeki madde tehlikeli boyutlarda gaz oluşturuyor ve basıncı artırıyorsa, fazla gazı dışarı atarak otomatik basınç ayarlamasını sağlayacak sistemler takılmış kaplar kullanılmalıdır. Ancak, çıkan gazın tehlikeli ve zararlı olması durumunda, tehlikeyi önleyici başka önlemlerin alınması gerekir.

i) Ambalaj olarak kullanılacak her türlü madde, malzeme ve araç, kullanım amacına uygun fonksiyon testlerinden geçirilir.

j) Üretici ithal ettiği veya ürettiği madde ve ürünün taşınmasından kaynaklanan ambalaj malzemesinin, ilgili yönetmelikler uyarınca, en aza indirilmesi veya bertaraf edilmesinden yükümlüdür. Üretici bu durumda sorumluluğu başkasına devredemez ve gerekli harcamaları karşılamakla yükümlüdür.

Taşıma

Madde 28 - Tehlikeli madde ve müstahzarlarının taşınması konusunda yürürlükteki mevzuat hükümleri uygulanır.

Depolama

Madde 29 - Tehlikeli madde ve müstahzarları, özellikleri, depolamaları ve diğer şekillerdeki iştigalleri sırasında arzedebilecekleri tehlikenin cinsine göre Ek-VIII'de verilen sınıflara ayrılmıştır. Tehlikeli kimyasal madde ve müstahzarlarını üretenler, çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde depolama yapmakla yükümlüdür. Bu maddelerin kötü amaçlı veya sorumsuz kişilerin eline geçmemesi ve amaç dışında kullanılmaması için gerekli önlemler, işletme müdürü, serbest bölgelerde serbest bölge müdürleri tarafından alınır.

Tehlikeli kimyasal madde ve müstahzarlarının konduğu depolar, depolanan maddenin oluşturabileceği zararlar göz önüne alınarak, gerekli ısı, izolasyon, yıldırımdan koruma, havalandırma, alarm, yangın söndürme, gibi sistemler ile donatılır ve amacına uygun malzemelerle inşa edilir.

Depolara ve bunların yakınına, depolanan madde veya ürünlerinin yükleme, boşaltma ve kullanımları sırasında ortaya çıkabilecek tehlikeler ve bu tehlikelere karşı korunma önlemleri ile ilgili uyarı işaretleri ve yazıları asılır.

Tehlikeli madde ve müstahzarları, ilaç, hayvan ilacı, gıda maddesi, hayvan yemi ve bunların katkı maddeleri ile aynı depolara konulamaz.

Ek-IV'de verilen işaretlerden korozif, az zehirli ve tahriş edici özelliği ile etiketlenmiş olan madde ve ürünlerin depolanmasında, insan ve çevre sağlığı açısından işletmede gerekli yerlerde uyarı levhaları bulundurulur.

Ek-IV'de verilen işaretlerden çok zehirli özelliği ile etiketlenmiş olan madde ve ürünler kilitli mekanlarda depolanır. Bunların depolanması ile sorumlu kişiler, işletme müdürü ve konu ile ilgili personel dışındaki kişilerin bu maddelerle iştigalini önlemek için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Akaryakıt istasyonlarında satılan madde ve ürünler için kilitli mekanlarda depolama şartı aranmaz.

ALTINCI BÖLÜM

İdarenİn Görevlerİ

Beyanların Değerlendirilmesi

Madde 30 - Bakanlık, gerek gördüğü hallerde talep ettiği Ek-I'de yer alan tehlikeli madde ve müstahzarları ile ilgili beyanları bu Yönetmelik hükümlerine göre değerlendirir.

Madde 31 - Tehlikeli madde ve müstahzarların ticareti, üretimi, ambalaj ve etiketlenmesi, depolanması, taşınması ile iştigal edenlerin Yönetmelik  hükümlerince denetlenmesiyle Bakanlık yetkilidir. Bakanlık, gerek görüldüğünde, söz konusu maddelerle ilgili deneylerin yurt içinde veya yurt dışında yeniden yaptırılmasını sağlar.

Denetimler sırasında kurum, kuruluş ve işletmelerden elde edilen bilgi ve belgeler başka amaçlar için kullanılamaz.

 Fiili İthalatın Kontrolü

Madde 32 - İthalatının kontrolü tebliğlerle yapılan tehlikeli madde ve müstahzarların fiili ithalatı sırasında beyan edilen bilgilere uygun nitelikte olduğu Ek: IX'da verilen kriterlere göre değerlendirilir. Beyana uygun olmadığının tespiti halinde 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 2 nci maddesi gereğince durum Çevre Bakanlığı'na bildirilir.

Piyasanın Denetlenmesi

Madde 33 - Bakanlık, piyasada bulunan tehlikeli madde ve müstahzarlarını, gelişi-güzel örnekler alarak veya üretici ve ara işletmeciden örnekler isteyerek denetler.

Piyasa Denetiminin Yürütülmesi

Madde 34 - Piyasanın denetlenmesinde tehlikeli madde ve müstahzarların bileşimi, etiketi ve güvenlik bilgi formunda bu Yönetmelik ve eklerinde verilen kurallara uyulup uyulmadığı göz önünde bulundurulur.

Denetimi yapan, üreticiyi, ithalatçıyı veya piyasayı denetlemek amacı ile örnek alırken, örnek alma teknikleriyle ilgili Türk Standartları Enstitüsü tarafından belirlenen yöntemlere uyar.

İdari Ceza Verme Yetkisi

Madde 35 - Piyasa denetlemesinde bu Yönetmelik'te belirtilen hükümlerin yerine getirilmediğinin anlaşılması durumunda, üretici ve ara işletmecinin ikametgâhının veya işyerinin bulunduğu yerin mülki idare amiri, Çevre Kanunu'nun ilgili maddeleri uyarınca idari ceza verme yetkisine sahiptir.

Alınan Örneklerin Ücreti

Madde 36 - Denetleme için gerekli örnekler, üretici, tehlikeli kimyasal madde ve müstahzarları ile iştigal edenler tarafından denetleme makamına ücretsiz olarak verilir.

Denetlemelerde yapılan araştırma ve test harcamalarını da tehlikeli  kimyasal madde ve müstahzarları iştigal edenler karşılar.

YEDİNCİ BÖLÜM

Özel Hükme Tabİ Maddeler

Asbest Kullanımı İle İlgili Hükümler

Madde 37 - (Değişik: R.G.: 25.7.2001/24473'da yayımlanan Yönetmelik, m.1)  Asbest lifleri ve asbest lifleri ihtiva eden topraklara ilişkin olarak aşağıdaki hususlara uyulması zorunludur.

Amfibol grubu asbest lifleri olarak tanımlanan;

a) Krosidolit, CAS No 12001-28-4

b) Amozit, CAS No 12172-73-5

c) Antofillit, CAS No 77536-67-5

d) Aktinolit, CAS No 77536-66-4

e) Tremolit, CAS No 77536-68-6

türü asbest lifleri çıkarılamaz, üretilemez, herhangi bir ürün üretiminde ve üretim dışında herhangi bir amaçla kullanılamaz, satış ve kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez.

Amfibol grubu asbest liflerini ihtiva eden ürünler kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez ve kullanılamaz.

Serpantin grubu asbest lifi olarak tanımlanan krizotil türü asbest, CAS No:12001-29-5 (Beyaz asbest);

a) Oyuncakların,

b) Püskürtme yolu ile kullanılacak malzeme ve müstahzarların,

c) Perakende olarak halka satılan toz halindeki nihai ürünlerin,

d) Tütün içmek için kullanılan pipo, ağızlık, sigara filtresi gibi ürünlerin,

e) Katalitik filtreler ve sıvılaştırılmış gaz ile çalışan katalitik ısıtıcılarda kullanılan yalıtım gereçlerinin,

f) Boyalar ve cilaların/verniklerin,

g) Sıvılar için kullanılacak filtrelerin/süzgeçlerin,

h) Kaplama ağırlığının % 2'sinden fazla olacak şekilde, yol yüzey kaplamalarının,

i) Sıvalar, koruyucu kaplamalar, dolgular, sızdırmazlık malzemeleri, bağlayıcılar, zamklar, tutkallar, yapıştırıcılar, dekoratif tozlar ve apre malzemelerinin,

j) Yoğunluğu 1 g/cm3'den az olan yalıtım veya ses geçirmezlik malzemelerinin,

k) Hava filtreleri/süzgeçleri ve doğal gaz veya havagazı isale, dağıtım ve kullanımında kullanılan filtrelerin/süzgeçlerin,

l) Plastik yer ve duvar kaplamalarının altına konacak yalıtım astarlarının,

m) Tüketiciye sunulduğunda, ortama lif yayılmasını önleyecek şekilde muameleye tabi tutulmayan tekstil ürünlerinin,

n) Çatı keçelerinin, üretiminde kullanılamaz.

Krizotil türü asbest liflerinin kullanım hükümlerine uymayan ürünler kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez ve kullanılamaz.

Amfibol grubu asbest lifi ihtiva eden topraklar ile serpantin grubu asbest  lifi ihtiva eden topraklar çıkarılamaz, satış ve kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez,

özellikle;

a) Badana ve sıva, çatı ve zemin toprağı şeklinde taban ve çatı örtüsü,

b) Yol, pekmez, çanak, çömlek yapımında katkı malzemesi,

c) Çocuk pudrası,

olarak kullanılamaz.

Asbest Kullanımı İle İlgili Kısıtlamalar

Madde 38 - R.G.: 25.7.2001/24473'da yayımlanan Yönetmelik, madde 2 ile yürürlükten kaldırıldı.

Asbestli Ürünlerin Etiketlenmesi ve Ambalajlar İle İlgili Kurallar

Madde 39 - 1. Asbest içeren bütün ürünler veya paketler aşağıda tanımlanan  etiketleme kurallarına uymalıdır.

a) Etiket en az 5 cm. yüksekliğinde 2.5 cm genişliğinde olmalıdır.

b) Etiket iki bölümden oluşmalıdır.

- Üst kısımda (h1 = % 40 H) siyah zemin üzerine üzerine beyaz olarak yazılmış "a" harfi bulunmalıdır.

-Alt kısımda (h2 = % 60 H) kırmızı zemin üzerine siyah veya beyaz olarak büyük harflerle "DİKKAT ASBEST İÇERİR" ve küçük harflerle "asbest tozunun solunması sağlık için tehlikelidir" ve "güvenlik tavsiyelerini inceleyiniz" cümleleri açık bir şekilde bulunmalıdır (bkz.Şekil 1).

Şekil 1: Asbestli ürün veya paketlerde kullanılacak etiket

c) Eğer ürün krosidolit minerali içeriyorsa büyük harflerle yazılan "DİKKAT ASBEST İÇERİR" cümlesi "KROSİDOLİT İÇERİR-MAVİ ASBEST" şeklinde yazılmalıdır.

d) Etiketin ürün üzerine doğrudan baskısı söz konusu ise kontrastı sağlamak için etikette tek renk kullanımı yeterlidir.

2) Önceki bölümde tanımlanan etiket aşağıdaki kurallara uygun olarak kullanılmalıdır.

a) En küçük birimlerde bile etiket bulunmalıdır. Asbest veya asbestli bileşenler içeren paketler aşağıda verilen şekillerden biri ile etiketlenebilir;

- Paket boyu yeterli büyüklükte ise etiket, pakete sabit bir şekilde yapıştırılır veya pakete doğrudan baskı ile yerleştirilir.

- Paket boyu etiket yapıştırma veya doğrudan baskıya imkan vermiyorsa, etiket pakete kopmayacak şekilde bağlanır.

c) Asbest ve asbest içeren ürünlerin paketlerinde, ürünün asbest olduğunu tanımlayan etiket dışında uygun tehlike işaretleri ve semboller yönetmeliğe uygun olarak etiket halinde temiz, okunaklı ve silinmeyecek şekilde hazırlanıp, paket üzerine yapıştırılmalı, basılmalı veya bağlanmalıdır.

d) Paketlenmesi uygun olmayan asbest içeren ürünler için etiket yukarıda belirtildiği gibi hazırlanır, ya doğrudan yapıştırılır ya baskı ile yerleştirilir ya da bağlanır.

Asbestle temas etmiş her türlü ambalaj malzemesi başka amaçla kullanılamaz.

Bu tür ambalaj malzemeleri, daha büyük bir plastik torbada biriktirilerek asbestli atıkların bertarafı ile ilgili kurallar doğrultusunda bertaraf edilmelidir.

Asbest Liflerinin Depolanması

Madde 40 - (Değişik madde başlığı ve madde: R.G.: 25.7.2001/24473'da yayımlanan Yönetmelik, m.3) Asbest lifleri, depolandığı yerlerde ortama toz ve lif saçılmasını önleyecek tedbirler alınarak, diğer tehlikeli kimyasallar ve malzemelerden ayrı olarak depolanır.

Polihalojenli Bifenliler ve Terfenillerin Kullanımı İle İlgili Hükümler

Madde 41 - Polihalojenli bifenil ve terfenilleri ve bunların karışımlarını  ihtiva eden malzeme ve ürünler 1.1.1996 tarihinden itibaren kullanılamaz. Bu tarihe kadar Madde 42'de verilen kullanım kısıtlamalarına uyulur.

Polihalojenli Bifeniller ve Terfeniller ve Bunların Karışımları İle İlgili Kısıtlamalar

Madde 42 - Bu maddelerin 1.1.1996 tarihine kadar kullanılmalarında aşağıdaki hükümlere uyulur.

Mono ve dikloro bifeniller hariç, poliklorlu bifeniller, poliklorlu  terfenilleri ve bunları ağırlıkça % 0.1 den daha fazlasını içeren karışımlar aşağıdaki kategoriler dışında kullanılamaz.

- Kapalı sistemli elektrikli cihazlar (transformatör, resistör ve indüktör)

- Büyük yoğuşturucular (toplam ağırlığı 1 kg veya daha büyük olanlar)

- Küçük yoğuşturucular (klorür içerikleri % 43'den fazla olmayan ve

% 3,5'den fazla penta ve daha yüksek klorlanmış bifenil içermeyen poliklorobifeniller).

- Kapalı devre ısı transfer cihazlarında kullanılan ısı transfer sıvıları (gıda, ilaç hayvan yemi ve diğer veterinerlik ürünlerinin işlendiği durumlar dışında)

- Yeraltı kazı ekipmanları ve elektrolitik alüminyum üretimindeki cihazlarda kullanılan hidrolik sıvılar

- Diğer ürünlere dönüştürülmek üzere başlangıç veya ara basamaklarda,

Deri ile temas eden tekstil ürünlerinde polibromlu bifeniler kullanılmaz.

Civa Kullanımı İle İlgili Hükümler

Madde 43 - (Değişik madde başlığı ve madde: R.G.: 3.11.1999/23865'de yayımlanan Yönetmelik, m.1) Civa kullanımında aşağıdaki hususlara uyulması zorunludur.

1.6.2000 tarihinden itibaren son ürün konumunda kullanıcıya ulaşan,

a) Düğme piller ve düğme pillerden oluşan bileşik pillerin üretiminde, pil  ağırlığının % 2'sinden fazla civa,

     b) (a) bendinde belirtilen pillerin dışında, diğer pillerin üretiminde, pil ağırlığının % 0,0005'inden fazla civa,

     c) Akümülatörlerin üretiminde, akümülatör ağırlığının % 0,0005'inden fazla  civa,

kullanılamaz.

Yukarıda belirtilen oranlardan fazla civa ihtiva eden pil ve akümülatörler 1.6.2000 tarihinden itibaren kullanım amacıyla ve kullanım amacına uygun olarak cihaz ve araçların içine yerleştirilmiş şekilde piyasaya sürülemez.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Dİğer Hükümler

Kimyasal Güvenlik Komisyonu

Madde 44 - Bakanın veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında kurulacak olan Kimyasal Güvenlik Komisyonu 443 sayılı Çevre Bakanlığı'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 36 ncı maddesine dayanılarak;

a) Bu Yönetmeliğin getirdiği hükümlerin işlerliğini sağlamak, b) Ulusal ve uluslararası bilgi değişimini sağlayarak gerekli gördüğü hükümleri güncelleştirmek ve eksikliklerini gidermek için görüş bildirmek, c) Gerekli durumlarda danışman olarak görev yapmak, d) Kimyasal maddelerden kaynaklanan kazalarla ilgili gerekli çalışmaları yapmak,

üzere oluşturulur.

Bu komisyon Bakanlığın talebi üzerine toplanır, iç çalışma yöntem ve esasları ihtisas komisyonlarının çalışma yöntem ve esaslarını belirleyen yönetmelik hükümlerine tabiidir.

Komisyonun Oluşumu

Madde 45 - Bu komisyon Hukuk Müşavirliği'nden 1, Bakanlık ilgili teknik dairelerinden 3, Maliye ve Gümrük Bakanlığı'ndan 1, Sağlık Bakanlığı'ndan 1, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan 1, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan 1, ilgili Üniversite birimlerinden 2, üretici ve ara işletmeciyi temsilen Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği'nden 1, Kimya Sanayicileri Derneğinden 1, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan 1, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan 1 kişi olmak üzere toplam 14 kişiden oluşur.

Komisyonun gerek görmesi halinde, çalışılan konu ile ilgili kurum ve kuruluşlardan temsilciler alınarak alt çalışma komisyonları oluşturulur.

Ücret

Madde 46 - Bu komisyonlarda görevlendirilmiş kişilerden Bakanlık mensubu olmayanların yurt içi ve yurtdışı yollukları, telif, tercüme ve hizmet  ücretleri ile iaşe ve ibate giderleri Çevre Kirliliğini Önleme Fonu'ndan karşılanır.

Yaptırımlar

Madde 47 - Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 15 inci ve 16 ncı maddelerinde belirtilen  makamlar ve 443 sayılı Çevre Bakanlığı'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'ye göre Çevre Bakanlığı tarafından gerekli işlemler yapılır. Kanun'un 20., 21., 22. ve 23 üncü maddelerinde belirtilen idarî nitelikteki cezalar ise yeni Kanun'un 24 üncü maddesinde belirtilen yetkili makamlar tarafından verilir.

Geçici Hükümler

Geçici Madde 1 - Tehlikeli madde ve müstahzarlarıyla iştigal edenler Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde durumlarını bu Yönetmelik hükümlerine uydurmak zorundadır.

Geçici Madde 2 - (R.G.: 20.4.2001/24379'da yayımlanan Yönetmelik, madde 9 ile yürürlükten kaldırıldı; Ek: R.G.: 25. 7.2001/24473'da yayımlanan Yönetmelik, m.1) Bu Yönetmeliğin 37 nci maddesinde kullanım alanları ve miktarları belirlenen serpantin grubu asbest lifi, (h), (i), (j), (k), (l), (m), (n) alt bentlerinde belirtilen ürünlerde 1.12.2002 tarihinden itibaren kullanılamaz.

Yürürlük

Madde 48 – Sayıştay’ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik Resmî Gazete'de yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 49 - Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre Bakanı yürütür.

EKLER

EK – I

TEHLİKELİ MADDELER  LİSTESİ

11 Temmuz 1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliği Ek – 1’i ile aynıdır. Herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.)

EK – II

 TEHLİKELİ ÖZELLİKLER LİSTESİ

20 Nisan 2001 tarih ve 24379 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle yürürlükten kaldırılmıştır.

EK – III

TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN BEYANI İÇİN KULLANILACAK BİLGİ FORMU

Ek-I'den verilen madde ve ürünleri ile iştigal edenler bu Yönetmeliğin 8’inci maddesi uyarınca yapacakları beyan başvurusunda aşağıdaki bilgileri hazırlamakla yükümlüdürler.

Bakanlık bu bilgi formuna ilave olarak;

- Özellikle insanlar ve hayvanlar için zehirlilik durumları, kazalardan korunma ve iş yerinde sağlığı koruma konuları ile ilgili detaylı ''Ek'' bilgileri isteyebilir.

- Maddenin bileşiminin ve tanınmasının gizlilik altında bulunmasının gerektiği hallerin ispatlanması durumunda bu listedeki bilgilerden bazılarını istemeyebilir veya başka eş değeri veya daha uygun olanı ile değiştirebilir.

Bilgi formu aşağıdaki dokümanlardan oluşur.

1- PERSONEL

1.1. Beyan edenin;

a- Adı, adresi, mesleği (Ünvanı)

b- İşyeri

c- Beyanın veriliş tarihi

1.2. Üreticinin

a- Adı, adresi, mesleği (Ünvanı)

2- MADDENİN TANITIMI

2.1. Tanıtım markası

a- Beynelmilel kabul görmüş terminolojiye göre tanımı

(Kimyasal karakteristiği, grup tanıtımı)

b- Piyasaya verileceği adı

c- Diğer tanımları

d- Ampirik formülü ve yapısal formülü

e- CAS No'su

g- GTİP No'su

h- İMDG Kodu

i- İATG Kodu

j- ICAO Kodu

k- ADR Kodu

l- RTECS Kodu

2.2. Bileşimi:

a- Saflık derecesi

b- Bilinen safsızlıkların (izomerleri ve yan ürünleri dahil olmak üzere) tür ve oraları

c- Ağırlık olarak ana safsızlıkların yüzdesi

d- Her türlü stabilizatörler, inhibitörler ve diğer katkı maddelerinin yüzde oranları ve türleri

e- İspat ve tespit metotları

f- Analiz metotları veya bunun hakkında bilgiye sahip kişi ve kuruluşlar hakkında not

3- ÜRETİM, İTHALAT VE KULLANIM

3.1. Üretimi:

a- Üretim yeri

b- Kapasitesi ve piyasaya verilen miktar

c- Beş yıl sonraki tahmini üretim miktarları

3.2. İthalat, üretim

İthalatta, menşei ülkedeki firmanın adı, adresi ve tescilli markası, üretimde patent alınmış ise patenti alınan menşei ülkedeki firmanın adı, adresi, tescilli markası

3.3. Kullanımı:

a- Beklenen (tahmin edilen) etkileri

b- Öngörülen kullanım alanı

c- Tahmin edilen kullanım alanı

4- ÖZELLİKLERİ

4.1. Fiziksel-Kimyasal özellikleri:

a- Ergime noktası

b- Kaynama noktası

c- Yoğunluğu

d- Buhar basıncı

e- Suda çözünürlüğü

f- Organik çözücülerdeki çözünürlükleri

g- N-Oktanol/sudaki dağılım katsayıları

h- Yağda çözünürlüğü

i- Hidrolizi

j- Spektral verileri

k- Disosyasyon sabiti

l- Yüzey gerilimi

4.2. Ekolojisi (çevredeki davranışı):

a- Sudaki parçalanabilirliği

b- Balık toksisitesi

c- Çevreye bilinen zararlı etkileri

d- Depılama ve nakiyesindeki özel tedbirler eve bu konudki öneriler

5- ZARARSIZ HALE GETİRİLMESİ VE İMHASI

a- Yeniden değerlendirilebilme imkanlar

b- Zarasız hele getirilebilme

c- Kontollü imhası hakkındaki bilgiler

6- 4 ncü ve 5’inci maddede belirtilen özelliklere ilişkin bilgilerin menşei ülkedeki yetkili kurum ve kuruluşu tarafından onaylanmış ve noterden tasdikli tercümeleri olması gerekir.

EK – IV

TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE

KULLANILACAK TEHLİKELİ SEMBOL VE İŞARETLERİ

20 Nisan 2001 tarih ve 24379 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle yeniden düzenlenmiş hali ilişikte yer almaktadır.

TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE KULLANILACAK TEHLİKE SEMBOL VE İŞARETLERİ

EK –V

AMBALAJLAMA SINIFLARI

11 Temmuz 1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliği

Ek –V’i ile aynıdır. Herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

EK – VI

KANSER YAPICI MADDELER LİSTESİ

11 Temmuz 1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliği

Ek –VI’sı ile aynıdır. Herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

EK-VII[4]

TEHLİKELİ MADDELERİN ETİKETLERİNDE KULLANILACAK

RİSK DURUMLARI VE GÜVENLİK TAVSİYELER

20 Nisan 2001 tarih ve 24379 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle yeniden düzenlenmiş hali ilişikte yer almaktadır.

RİSK DURUMLARI VE KOMBİNASYONLARI

Tehlikeli madde ve müstahzarların etiketlerinde kullanılacak özel risk durumları ve kombinasyonları açık ifadeleri ile birlikte aşağıda verildiği gibidir.

RİSK DURUMLARI

RİSK DURUMLARININ KOMBİNASYONU

GÜVENLİK TAVSİYELERİ VE KOMBİNASYONLARI

Tehlikeli madde ve müstahzarların etiketlerinde kullanılacak güvenlik tavsiyeleri ve kombinasyonları açık ifadeleri ile birlikte aşağıda verildiği gibidir.

GÜVENLİK TAVSİYELERİ

GÜVENLİK TAVSİYELERİNİN KOMBİNASYONLARI

EK – VIII

DEPOLAMA İLGİLİ SINIFLANDIRMA

11 Temmuz 1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliği

Ek –VIII’i ile aynıdır. Herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

A- Sınıf 1: PATLAYICILAR

Patlayıcılar özelliklerine göre;

1) Kitle halinde ve bir anda patlayanlar,

2) Mermi, şarapnel parçası ve benzeri sırlatabilen, fakat kitle halinde patlamayanlar,

3) Patlama şiddeti hafif, az da olsa parça fırlatma tehlikesi mevcut, fakat kitle halinde patlamayanlar,

4) Önemli bir zarar arz etmeyen patlayıcılar,

5) Patlaması çok zor, fakat kitle halinde patlayabilenler

olarak beş alt sınıfa ayrılır.

Bu sınıfta yer alan patlayıcı madde kapsamına;

a) Depolanması sırasında ortam ısısında etkilenerek ya da diğer dış etkenler ile kendiliğinden yürüyen çok hızlı bir reaksiyon sonucu büyük hacimde gaz, yüksek sıcaklık ve yüksek basınç oluşturarak, çevresinde fiziki hasara yol açan maddeler,

b) Kitle halinde patlaması mümkün olmakla beraber, normal taşıma ve depolama şartlarında patlama olasılığı çok düşük olan maddeler,

c) Havai fişek ve benzeri malzemelerin yapımında kullanılan piro teknik maddeler,

d) Bu maddelerden herhangi biri ve başka maddeler kullanılarak hazırlanan ürünler,

girer.

B- Sınıf 2: GAZLAR

Gazlar, özelliklerine göre, sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış, basınç altında bir sıvıda çözülmüş veya soğukta bastırılarak sıvılaştırılmış gazlar olarak ayrılırlar.

Bu sınıfta yer alan gazlar kapsamına;

a) Kritik tutuşma sıcaklığı 50 oC'nin altında ve 50 oC'deki buhar basıncı 30 KPa (3 bar) dan daha büyük olan sıvılar,

b) Normal oda şartlarında tamamen gaz halinde olup, yüksek basınç altında silindirlere doldurulmuş saf veya çözelti halinde maddeler, girer.

C- Sınıf 3: ALEV ALABİLEN SIVILAR

Bu sınıfta yer alan alev alabilen sıvılar kapsamına 65 ^oC veya daha düşük sıcaklıkta tutuşabilir bir buhar oluşturan;

a) Saf sıvılar,

b) Sıvı karışımları,

c) Katıların sıvılardaki özeltileri veya süspansiyonları (boya, vernik, lak ve benzeri), girer.

D- Sınıf 4: ALEV ALABİLEN KATILAR

Alev alabilen katılar özelliklerine göre;

1) Alev alabilen katılar,

2) Kendiliğinden ısınıp, tutuşarak yanabilen maddeler,

3) Su ile temasında, yanıcı gaz oluşumuna yol açan maddeler, olarak üç alt sınıfa ayrılır.

Bu sınıfta yer alan alev alabilen katılar kapsamına;

a) Taşıma şartlarında kolayca tutuşabilen, veya sürtünme nedeniyle ortaya çıkabilecek hafif sıcaklık artışları sonucu tutuşup yanabilen ve patlayıcı maddeler sınıfına dahil edilmeyen katı maddeler,

b) Su ile temasında yanıcı özellikte gaz oluşumuna yol açan katı maddeler, girer.

E- Sınıf 5: OKSİTLEYİCİ MADDELER VE ORGANİK PEROKSİTLER

Bu sınıfta yer alan maddeler özelliklerine göre,

1) Oksitleyici maddeler,

2) Organik peroksitler, olarak iki alt sınıfa ayrılır.

Bu sınıfta yer alan oksitleyici maddeler ve organik peroksitler kapsamına;

a) Kendileri yanıcı olmamakla beraber, genellikle oksijen oluşturarak, veya başka bir mekanizma ile, diğer maddelerin yanmasına yol açan veya katkıda bulunan maddeler.

b) Kendiliğinden patlayarak parçalanma, çok hızlı yanma, şok veya sürtünme etkisine duyarlılık, başka maddelerle hızlı şekilde birleşme ve göze zarar verme özelliklerinden bir veya birkaçına sahip organik peroksitler ve benzerleri.

F- Sınıf 6: ZEHİRLİ VE MİKROP BULAŞTIRICI MADDELER

Bu sınıfta yer alan maddeler özelliklerine göre;

1) Zehirli (toksik) maddeler,

2) Mikrop bulaştırıcı maddeler,olarak iki alt sınıfa ayrılır.

Bu sınıfta yer alan zehirli ve mikrop bulaştırıcı maddeler kapsamına;

a) Yutulması, solunması veya deri ile teması sonucunda insan sağlığının bozulmasına, yararlanmaya ve ölüme yol açan maddeler,

b) Gaz halinde olup, bu madde hükümlerine göre sınıflandırılan zehirli veya boğucu maddeler,

c) İnsanlarda veya hayvanlarda hastalığa yol açtığı deneyimlerle bilinen veya bundan şüphe edilen mikroorganizmaları veya bunların toksinlerini içeren maddeler,

girer.

G- Sınıf 7: RADYOAKTİF MADDELER

Bu sınıfta yer alan radyoaktif maddeler kapsamına, birim kütle başına aktiviteleri (spesifik aktivite) 70 gBq kg (0.002 mCi/g)'dan daha büyük olan herhangi bir radyoizotop veya bu radyoizotopun bileşikleri veya bunların başka maddelerle karışımları girer.

H- Sınıf 8: AŞINDIRICI (KOROZİF) MADDELER

Bu sınıfta yer alan aşındırıcı (korozif) maddeler kapsamına;

a) Canlı dokular ile temasında ağır hasar oluşturan maddeler,

b) Taşıma sırasında başka materyaller üzerine dökülünce fiziksel hasar oluşturan veya korozyona (paslanma veya aşınmaya) yol açan, kimyasal bakımdan reaktif maddeler, girer.

I- Sınıf 9: DİĞER TEHLİKELİ MADDELER

Yukarıda sayılan madde ve ürünleri dışında kalan diğer tehlikeli madde ve ürünleri bu sınıf içinde değerlendirilir.

EK – IX

ÜRÜNÜ ATIKTAN AYIRAN KRİTERLER

11 Temmuz 1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliği Ek –IX’u ile aynıdır. Herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

Aşağıda belirtilen kriterler kapsamına girmeyen maddeler ürün olarak değerlendirilir.

1. Standart dışı ürünler

2. Sağlıklı kullanım süresi geçmiş olan ürünler

3. Dökülme ya da yanlış kullanma sonuç niteliği bozulmuş olan malzeme ve ekipmanlar (Örnek: Kontamine olmuş malzemeler)

4. Aktiviteler sonucu kontamine olmuş ya da kirlenmiş malzemeler

(Örneğin temizleme işlemi atıkları, ambalaj atıkları)

5. Kullanılmayan kısımlar (atık piller ve katalizör)

6. Yararlı performans gösteremeyen maddeler (kontamine olmuş asitler)

7. Endüstriyel proses kalıntıları (destilasyon atıkları)

8. Kirliliğin önlenmesi amacı ile kullanılan proses kalıntıları (yıkama çamurları, filtre tozları, kullanılmış filtreler)

9. Yüzey işlemleri kalıntıları (torna atıkları vs.)

10. Hammadde işleme proses kalıntıları (petrol slopları, madencilik vs.)

11. Değerini kaybetmiş olan maddeler (PCB'lerle kontamine olmuş yağlar)

12. İhracatçı ülkenin kanunlarına göre yasak getirilmiş olan malzemeler, maddeler ve ürünler

13.Yeniden kullanım ve geri kazınım işlemlerine tabii tutulacak maddeler.

14.Kontamine olmuş alanın iyileştirilme çalışmalarından doğan maddeler.

15.Yukarıda bahsedilen katagorilere ait olmayan fakat üretici ya da ihracatçı  tarafından atık olarak kabul edilen maddeler

16.Yukarda belirtilmeyen üretim atıkları atıktır.

NOT: Kriterlerden en az birine olumlu yanıt verilmesi, sözkonusu maddenin atık olduğunu gösterir.