RADYASYON GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ
Enerji ve Tabi kaynaklar
Bakanlığından
Resmi Gazete :
24.03.2000/23999
Amaç, Kapsam, Dayanak,
Tanımlar, Muafiyet
Madde 1
- Bu Yönetmeliğin amacı, iyonlaştırıcı radyasyon ışınlamalarına karşı
kişilerin ve çevrenin radyasyon güvenliğini sağlamaktır.
Madde 2
- Bu Yönetmelik, radyasyon güvenliğinin sağlanmasını gerektiren her türlü
tesis ve radyasyon kaynağının zararlı etkilerinden kişileri ve çevreyi korumak
için alınması gereken her türlü tedbiri ve yapılması gereken faaliyetlerle
ilgili hususları kapsar.
Madde 3
- Bu Yönetmelik, 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu’nun 4üncü
maddesinin (d) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Madde 4
- Bu Yönetmelik’te geçen tanımlardan;
a) Eşdeğer doz;
birimi Sievert (Sv) olup, radyasyonun türüne ve enerjisine bağlı olarak doku
veya organda soğurulmuş dozun, radyasyon ağırlık faktörü ile çarpılmış halini,
b)
Etkin doz; birimi Sievert (Sv) olup, insan vücudunda ışınlanan bütün
doku ve organlar için hesaplanmış eşdeğer dozun, her doku ve organın doku
ağırlık faktörleri ile çarpılması sonucunda elde edilen dozların toplamını,
c) Kuruluş veya Tesis;
bu Yönetmelik kapsamına giren radyasyon kaynaklarıyla ilgili faaliyet
gösterilen yerleri,
d) Kurum;
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nu,
e)
Lisans Sahibi; bu Yönetmelik hükümlerine göre verilen lisans belgesinde
ismi belirtilen ve radyasyon güvenliği mevzuatının uygulanmasında Kuruma karşı
sorumlu olan kişiyi,
f)
Ücret; Kurum’un “Mal ve Hizmet Üretim ve Yayın Satışları Genelgesi”nde
belirtilen ve her yıl Başbakan ve/veya yetkili Bakan tarafından onaylanan
ücretleri,
g)
Radyasyon; iyonlaştırıcı radyasyonu,
h) Radyasyon Görevlisi;
bu Yönetmeliğin
10uncu maddesinde belirtilen yıllık doza maruz kalma olasılığı bulunan ve bu
Yönetmeliğin 15inci maddesinde belirtilen denetimli ve gözetimli alanlarda
görevi gereği radyasyon kaynağı ile çalışan kişiyi,
ı) Radyasyon Güvenliği
Uzmanı;
mühendislik veya fen bilimleri alanında aldığı temel eğitim üzerine radyasyon
güvenliği alanında lisans üstü eğitimi veya radyasyon güvenliği ile ilgili
olarak katıldığı yurt içi ve/veya yurt dışı eğitimi Kurum tarafından uygun
görülüp onaylanan ve radyasyon güvenliği konusunda en az 4 (dört) yıllık
deneyime sahip kişiyi,
i) Radyasyon Korunması
Sorumlusu;
radyasyon korunmasında temel güvenlik standartlarını yapılan işin
niteliklerine göre uygulayacak, ve bu alanda eğitim ve deneyimi belgelenmiş ve
Kurum tarafından onaylanmış kişiyi,
j) Radyofarmasötik
Yönetmeliği;
23/12/1993 tarihli ve 21797 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Radyofarmasötik
Yönetmeliğini”,
k) Tıbbi Fizik Uzmanları;
Kurum tarafından aranacak koşulları özel yönetmeliklerinde belirtilen ve tıbbi
uygulama alanlarına göre radyoterapi, radyoloji ve nükleer tıp fizikçisi
olarak isimlendirilen kişileri,
l) Tahribatsız Muayene
Metotları uzmanı;
TS7477EN473 standardı kapsamında belirtilen esaslara göre vasıflandırılmış
kişileri,
m) Toplum etkin dozu;
ışınlamaya maruz kalan çeşitli grupların ortalama etkin dozu ile bu grubu
oluşturan kişi sayısının çarpımının toplamını,
n) Tüzük;
24/7/1985 tarihli ve 85/9727 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe
konulan Radyasyon Güvenliği Tüzüğü’dür.
o) Yüklenmiş eşdeğer doz;
birimi Sievert (Sv) olup, radyoaktif maddenin alınmasını takiben, doku veya
organda kaldığı sürede (süre belirtilmemiş ise, yetişkinler için 50 yıl,
çocuklar için 70 yıl alınır) vermiş olduğu eşdeğer doz toplam dozu,
ö) Yüklenmiş etkin doz;
yüklenmiş eşdeğer dozun, her doku ve organın doku ağırlık faktörleri ile
çarpılması sonucunda elde edilen toplamı,
p)
(29.09.2004/25598
tarih ve sayılı Resmi Gazete ile yapılan ilave)
Yönetim;
Lisanslı faaliyetlerin mevzuata uygun olarak yürütülmesini ve sürekliliğini
sağlamak için gerekli insan gücü ile teknik ve finansal altyapıyı temin etme
yetkisi ve sorumluluğuna sahip olan lisans sahibinin kendisini veya onun bağlı
olduğu Yönetim kademesini/kişiyi,"
ifade eder.
Bu Yönetmelikte geçen diğer
teknik tanımların anlamları 9/9/1991 tarihli ve 20286 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Nükleer Tanımlar Yönetmeliği’nde verilmiştir.
Madde 5 -
Radyoaktivite miktarları ve radyoaktivite konsantrasyonları aşağıda verilen
değerleri aşmayan radyoaktif maddeler ile doz hızları aşağıda verilen sınır
değerlerini aşmayan radyasyon üreten cihazların ithali, ihracı, imali,
depolanması, bulundurulması, kullanılması ve bu kaynaklarla çalışılabilmesi,
Kuruma bildirim yükümlülüğü ve Kurum tarafından toplam miktara sınır koyma
hakkı saklı kalmak kaydıyla bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.
a)
Radyoaktiviteleri toplamı Ek-1’in 2nci sütununda belirtilen miktarları aşmayan
radyoaktif maddeler,
b)
Radyoaktivite konsantrasyonları Ek-1’in 3üncü sütununda belirtilen miktarları
aşmayan radyoaktif maddeler,
c)
(29.09.2004/25598
t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Radyasyon yayan ve Ek-1’deki değerleri aşan miktarlarda radyoaktif madde
içeren düzenekler, aşağıdaki hususların hepsinin bir arada sağlanması
halinde;"
1)
Kurum tarafından olası zararlarına karşı, üstünlükleri göz önünde
bulundurularak, kullanılması uygun görülen düzenekler,
2)
Radyoaktif maddenin herhangi bir sızıntı ve bulaşmasına karşı etkin bir
şekilde korunması sağlanmış olan kapalı kaynaklar,
3)
Normal çalışma koşullarında, yüzeyinden 10 cm uzaklıkta herhangi bir noktadaki
doz hızı 1 µSv/h (0.1 mrem/h) değerini aşmayan düzenekler,
d)
Normal çalışma koşullarında ulaşılabilen herhangi bir yüzeyinden 10 cm
mesafedeki herhangi bir noktada doz hızı 1 µSv/h (0.1 mrem/h) değerini
aşmayan, görüntü veren (televizyon, monitör gibi) katot ışını tüpler veya 30
kV'un altında gerilimle çalışan diğer elektrikli cihazlar,
e)
(29.09.2004/25598
t.s. Resmi Gazete ile değişik)
(d) bendinde belirtilen koşullar dışında kalan ve radyoaktif madde içermeyen
fakat iyonlaştırıcı radyasyon yayan, X-ışını, katot ışını tüpü ve benzer
düzenekler aşağıdaki hususların hepsinin bir arada sağlanması halinde;"
1)
Muhtemel zararlarına karşı Kurum tarafından üstünlükleri gözönünde
bulundurularak, kullanılması uygun görülen düzenekler,
2)
Normal çalışma koşullarında, yüzeyinden 10 cm uzaklıkta herhangi bir noktadaki
doz hızı 1 µSv/h (0.1 mrem/h) değerini aşmayan düzenekler.
f)
Radyoaktif madde içeren gıda maddeleri, tıbbi malzemeler, ilaçlar ve benzeri
tüketici ürünleri, muafiyet sınırları içinde olsa bile Kurum tarafından
gerekli görülen hallerde izin yükümlülüğü aranır.
Madde 6
– Bu Yönetmeliğin 5’inci maddesindeki muafiyet sınırları
içerisinde bulunsa bile, radyoaktif madde içeren oyuncaklar, kırtasiye
malzemeleri, giysiler, kozmetikler, ev eşyaları ve benzeri malzemelerin
ithali, ihracı, imali, bulundurulması, kullanılması ve depolanması yasaktır.
Aksi takdirde bu Yönetmeliğin 75’inci maddesi hükümleri uygulanır.
Radyasyon Korunmasında
Temel Güvenlik Standartları
Radyasyon Korunması Sistemi
Madde 7
- Radyasyon korunmasında kullanılan, doz sınırlama sisteminin üç temel
ilkesi aşağıda verilmiştir:
a)
Uygulamaların Gerekliliği: Işınlanmanın zararlı sonuçları gözönünde
bulundurularak, net bir fayda sağlamayan hiçbir radyasyon uygulamasına izin
verilemez.
b)
Radyasyon Korunmasının Optimizasyonu: Tedavi amaçlı tıbbi ışınlamalar
hariç, radyasyon ışınlanması gerektiren uygulamalarda bireysel dozların
büyüklüğü, ışınlanacak kişilerin sayısı, olası tüm ışınlanmalar için, ekonomik
ve sosyal faktörler gözönünde bulundurularak mümkün olan en düşük dozun
alınması sağlanmalıdır.
c)
Doz Sınırlaması: Bireylerin normal ışınlanmaları, izin verilen tüm
ışınlamaların neden olduğu ilgili organ ya da dokudaki eşdeğer doz ile etkin
doz, bu Yönetmeliğin 10uncu maddesinde belirtilen yıllık doz sınırlarını
aşamaz.
Doz Sınırları
Madde 8
- Radyasyon korunmasında kullanılan doz sınırlarına ilişkin kavramlar
aşağıda belirtilmiştir:
a)
Birincil Sınırlar: Radyasyon görevlilerinin veya toplum bireylerinin
alabileceği yıllık “eşdeğer doz”, “etkin doz”, “yüklenmiş eşdeğer doz”,
“yüklenmiş etkin doz” veya belirlenen bireyler topluluğunun “toplum etkin
dozu” sınırlarıdır.
b)
İkincil Sınırlar : Birincil doz sınırlarının doğrudan uygulanamadığı
durumlarda kullanılan doz sınırlarıdır. İkincil sınırlar, dış ışınlanma
durumunda “eşdeğer doz indeksi” ile iç ışınlanma durumunda ise, “yıllık
vücuda alınma sınırları” (ALI) cinsinden ifade edilir.
c)
Türetilmiş Sınırlar: Belirli bir modele göre birincil sınırlardan
türetilmiş sınırlar olup, bunlara uyulduğu takdirde, birincil sınırlara da
uyulduğu kabul edilir.
d)
İzin Verilen Sınırlar: Kurum tarafından saptanan ve genellikle birincil
ve ikincil sınırlardan daha düşük olan sınırlardır.
e)
İşletme Sınırları: Hangi türden olursa olsun, bütün radyasyon
kaynakları için Kurum tarafından saptanan birincil ve ikincil sınırları
aşmamak koşulu ile Lisans Sahibi tarafından belirlenen sınırlardır.
Madde 9
- Radyasyon korunması programlarında kullanılan herhangi bir büyüklük
için özel bir uygulamanın başlatılması amacıyla belirlenen düzeylerdir. Kurum
tarafından tespit edilen referans düzeyleri aşağıda verilmiştir.
a)
Kayıt Düzeyi: Radyasyon korunmasını sağlamak amacı ile, eşdeğer doz,
etkin doz veya vücuda alınma miktarlarının kayıtlarının tutulması ve
saklanması gerekmektedir. Bu Yönetmeliğin 10uncu maddesinde verilen yıllık doz
sınırlarının aylık dönemlerde radyasyon görevlileri için 0.2 mSv, halk için
ise 0.01 mSv’i aşması durumlarında kayıtlar tutulmaya başlanır.
b)
İnceleme Düzeyi: Üzerinde daha fazla inceleme yapılmasını gerektiren
eşdeğer doz, etkin doz veya vücuda alınma miktarlarıdır. Bu düzey, bir ay için
bu Yönetmeliğin 10uncu maddesinde verilen yıllık eşdeğer doz sınırının
1/10’udur.
c)
Müdahele Düzeyi: Olağan dışı durumlar için Kurum tarafından önceden
belirlenen ve aşılması durumunda müdahaleyi gerektiren eşdeğer doz, etkin doz
veya vücuda alınma miktarlarını gösteren değerler olup, bu Yönetmeliğin 10uncu
maddesinde verilen yıllık eşdeğer doz sınırının bir defada alınması ve aynı
yıl süresince bu değerin aşılması halidir. Nükleer veya radyolojik tehlike
durumunda öngörülen müdahale düzeyleri “TAEK Nükleer ve Radyolojik Tehlike
Durumu Uygulama Planında” detaylı olarak verilmiştir. Müdahale düzeylerinden;
1)
Eylem düzeyi; sürekli ışınlanmalar veya tehlike durumunda, iyileştirici
veya koruyucu eylemlerin yapılacağı, eşdeğer doz hızı veya radyoaktivite
konsantrasyon düzeyidir. Müdahale gerektiren bir durumun ortaya çıkması
beklendiğinde, eylem düzeyi bu Yönetmeliğin ani ışınlamalar için 48inci
maddesinde, sürekli ışınlamalar içinse 49uncu maddesinde verilmektedir.
2)
Rehber düzey; aşılması halinde önlem alınmasını gerektirebilen doz
düzeyi olup, kronik ışınlamalarda öngörülen rehber düzeyler bu Yönetmeliğin
37nci maddesinde, tıbbı uygulamalarda öngörülen rehber düzeyler bu
Yönetmeliğin 28inci maddesinde belirtilmektedir.
Madde 10
- Yıllık doz sınırları sağlığa zarar vermeyecek şekilde uluslararası
standartlara uygun olarak, Kurum tarafından radyasyon görevlileri ve toplum
üyesi kişiler için ayrı ayrı belirlenmiştir. Yıllık toplam doz aynı yıl
içindeki dış ışınlama ile iç ışınlamadan alınan dozların toplamıdır.
Kişilerin, denetim altındaki kaynaklar ve uygulamalardan dolayı bu sınırların
üzerinde radyasyon dozuna maruz kalmalarına izin verilemez ve bu sınırlara
tıbbi ışınlamalar ve doğal radyasyon nedeniyle maruz kalınacak dozlar dahil
edilemez.
a) (29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik) Radyasyon görevlileri için etkin
doz ardışık beş yılın ortalaması 20 mSv’i, herhangi bir yılda ise 50 mSv’i
geçemez. El ve ayak veya cilt için yıllık eşdeğer doz sınırı 500 mSv, göz
merceği için 150 mSv’dir. Cilt için en yüksek radyasyon dozuna maruz kalan 1
cm2’lik alanın eşdeğer dozu, diğer alanların aldığı doza bakılmaksızın
ortalama cilt eşdeğer dozu olarak kabul edilir.
b)
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Toplum üyesi kişiler için etkin doz yılda 1 mSv’i geçemez. Özel durumlarda;
ardışık beş yılın ortalaması 1 mSv olmak üzere yılda 5 mSv’e kadar izin
verilir. Cilt için yıllık eşdeğer doz sınırı 50 mSv, göz merceği için 15
mSv’dir.
c)
18 yaşından küçükler
Tüzüğün 6ncı maddesine göre radyasyon uygulaması işinde çalıştırılamazlar. Bu
Yönetmeliğin 15inci maddesinin (b) bendinde belirtilen alanlarda, eğitim
amaçlı olmak koşuluyla, eğitimleri radyasyon kaynaklarının kullanılmasını
gerektiren 16-18 yaş arasındaki stajyerler ve öğrenciler için etkin doz,
herhangi bir yılda 6 mSv’i geçemez. Ancak el, ayak veya deri için yıllık
eşdeğer doz sınırı 150 mSv, göz merceği için 50 mSv’dir.
Madde 11
- Normal uygulamalarda ortaya çıkan ve yıllık doz sınırları üzerinde
etkin doza maruz kalmayı gerektiren, fakat ışınlanmanın dışında başka
yöntemlerin bulunmadığı özel durumlarda Kurum’un izniyle yapılan
ışınlanmalardır. Özel durumlarda ışınlamaya maruz kalacak radyasyon
görevlileri için doz sınırları herhangi bir yılda 50 mSv’i, birbirini takip
eden 10 yıl içinde ortalama yıllık 20 mSv’i ve toplamda 100 mSv’i geçemez.
Yıllık etkin dozun beş
katından fazla radyasyon dozu almış radyasyon görevlileri ile çocuk doğurma
çağındaki radyasyon görevlileri özel bir durum için planlanmış ışınlanmalarda
görevlendirilemezler.
Madde
12
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)—Hamileliği belirlenmiş
kadın çalışan, çalışma şartlarının yeniden düzenlenebilmesi amacıyla yönetimi
haberdar eder. Hamileliğin bildirilmesi kadın çalışanın çalışmasına engel
teşkil etmez, gerekiyorsa çalışma koşulları yeniden düzenlenir. Bu nedenle,
doğacak çocuğun alacağı dozun mümkün olduğu kadar düşük düzeyde tutulması
sağlanır ve toplum için belirlenen doz sınırlarına uyulur.
Emzirme dönemindeki kadın
çalışanlar, radyoaktif kontaminasyon riski taşıyan işlerde çalıştırılmaz.
Madde 13
- Görevi gereği ışınlanmalar için doz sınırları ile uygunluğu sağlamak
üzere, eşdeğer doz indisleri ve Ek-2’de verilen yıllık vücuda alınma sınırları
değerleri (ALI) kullanılır.
Madde 14
- Yetişkinlerden oluşan kritik grup üyesi kişiler için, Ek-2’de verilen
uygun “ALI” değerlerinin 1/10’u ve iç ışınlanma durumunda bebek ve çocuklardan
oluşan kritik grup üyesi kişiler için ise uygun “ALI” değerlerinin 1/100’ü
kullanılır.
Radyasyon Alanları
Madde 15 -
Maruz kalınacak yıllık
dozun 1 mSv değerini geçme olasılığı bulunan alanlar radyasyon alanı olarak
nitelendirilir ve radyasyon alanları radyasyon düzeylerine göre aşağıdaki
şekilde sınıflandırılır:
a)
Denetimli Alanlar: Radyasyon görevlilerinin giriş ve çıkışlarının özel
denetime, çalışmalarının radyasyon korunması bakımından özel kurallara bağlı
olduğu ve görevi gereği radyasyon ile çalışan kişilerin ardışık beş yılın
ortalama yıllık doz sınırlarının 3/10’undan fazla radyasyon dozuna maruz
kalabilecekleri alanlardır.
Denetimli alanların girişlerinde ve bu alanlarda aşağıda
belirtilen radyasyon uyarı levhaları bulunması zorunludur:
1)
Radyasyon alanı olduğunu gösteren temel radyasyon simgeleri (Ek-3),
2)
Radyasyona maruz kalma tehlikesinin büyüklüğünü ve özelliklerini anlaşılabilir
şekilde göstermek üzere gerekli bilgi, simge ve renkleri taşıyan işaretler,
3)
Denetimli alanlar içinde radyasyon ve bulaşma tehlikesi bulunan bölgelerde
geçirilecek sürenin sınırlandırılması ile koruyucu giysi ve araçlar
kullanılması gerekliliğini gösteren uyarı işaretleri.
b)
Gözetimli Alanlar: Radyasyon görevlileri için yıllık doz sınırlarının
1/20’sinin aşılma olasılığı olup, 3/10’unun aşılması beklenmeyen, kişisel doz
ölçümünü gerektirmeyen fakat çevresel radyasyonun izlenmesini gerektiren
alanlardır.
Madde 16 -
Radyasyon alanlarının izlenmesinde uygun radyasyon ölçüm cihazları ve
dozimetreler kullanılır. Radyasyon alanlarının radyasyon/radyoaktivite düzeyi
ölçümleri Kurum tarafından belirtilen sıklık ve yöntemlere uygun olarak
yapılır. Bu ölçümlerde kullanılan cihazların kalibrasyonları Kurum tarafından
uygun görülen aralıklarla, Kurumun İkincil Standart Dozimetre Laboratuvarı’nda
yapılır.
Madde 17
- 16-18 yaşları arasındaki öğrenci ve stajyerlere sadece gözetimli alanlarda
eğitim izni verilebilir. Öğrenci ve stajyerlerin doz sınırları bu Yönetmeliğin
10uncu maddesi (c) bendinde belirtilmektedir.
Ziyaretçiler
Madde 18 -
Ziyaretçiler denetimli alanlara kesinlikle, gözetimli alanlara ise radyasyon
korunması sorumlusundan izin almadan giremezler. İzin verilen ziyaretçilerin
giriş ve çıkış saatlerinin kayıtlarının tutulması radyasyon korunması
sorumlusu tarafından sağlanır.
Işınlanmalar
Görev Gereği Işınlanmalar
Madde 19
- Görev gereği
ışınlanmalarda yıllık doz sınırları bu Yönetmeliğin 10uncu, özel durumlardaki
ışınlanmalar 11inci, radyasyon alanları 15inci, kayıtlar 70inci, sorumluluklar
ise 71inci maddesinde belirtilmiştir.
Madde 20 -
Görevleri gereği radyasyona maruz kalan kişilerin çalışma koşulları aşağıdaki
şekilde sınıflandırılır:
Çalışma Koşulu A:
Yılda 6 mSv’den daha fazla etkin doza veya göz merceği, cilt, el ve ayaklar
için yıllık eşdeğer doz sınırlarının 3/10’undan daha fazla doza maruz kalma
olasılığı bulunan çalışma koşuludur.
Çalışma Koşulu B:
Çalışma Koşulu A’da verilen değerleri aşmayacak şekilde radyasyon dozuna maruz
kalma olasılığı bulunan çalışma koşuludur.
Madde 21
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik) - Yıllık dozun, izin verilen düzeyin 3/10’unu aşma olasılığı
bulunan Çalışma Koşulu A durumunda görev yapan kişilerin, kişisel dozimetre
kullanması zorunludur. Belirlenen dönemlerde değerlendirmek üzere bu
dozimetreler Kuruma gönderilir, radyasyon güvenliği uzmanları tarafından
değerlendirilir ve değerlendirme sonuçları ilgililere bildirilir. Kurum
tarafından gerekli görüldüğü hallerde diğer dozimetrik yöntemler de
kullanılır, yapılan hizmete ilişkin ücretler her yıl ücret listesine göre
tahsil edilir.”
Madde 22 -
Yapılan işin niteliğine
uygun koruyucu giysi ve teçhizat kullanılır.
Madde 23 -
Radyasyon görevlilerinin bu
Yönetmeliğin 15inci maddesinde belirtilen alanlarda işe başlamadan önce bu
Yönetmeliğin 51inci maddesinin (d) bendinde belirtilen sağlık raporu istenir,
ayrıca hematolojik, dermatolojik ve hekim tarafından gerekli görülmesi halinde
radyolojik tetkikleri yapılır.
Denetimli alanlarda görev
yapanların hematolojik tetkikleri yılda en az bir kez yapılır. Kurum
tarafından gerekli görüldüğü hallerde ise bu süre kısaltılır ve raporları
saklanır.
Tıbbi Işınlanmalar
Madde 24 -
Tanı ve tedavi amacıyla
radyasyon uygulamalarının amacına ulaşması öncelikli olmak üzere hastanın
radyasyon güvenliğini sağlamak üzere aşağıdaki hususlara uyulur.
a)
Hekimin yazılı kararı olmayan hiçbir ışınlama yapılamaz.
b)
Hastanın alacağı veya alması gereken doz miktarının tayini ve tıbbi ışınlama
süresince hastanın radyasyon güvenliğini sağlamak üzere gerekli tüm bilgiler
hekim tarafından yazılı olarak önceden belirlenir ve bunlar kesinlikle
uygulanır.
c)
Görevli tüm personel, tanı ve tedavinin gerektirdiği radyasyon güvenliği
konularında eğitilmiş olmalıdır.
d)
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
Hastanın radyasyon güvenliğinin sağlanması ile ilgili denetimler Kurum ve/veya
Kurumunun yetkilendirdiği konusunda uzman kuruluşlar tarafından yapılır.
e)
(29.09.2004/25598
t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Cihazların kalibrasyonun sağlanması, kalite kontrollerinin yapılması ve hasta
dozlarının takibi bu konuda uzman yetkili kişilerin denetimi altında yapılır.
Madde 25 -
Tıbbi ışınlamalara
aşağıdaki koşullarda izin verilir.
a)
Alternatif tekniklerle karşılaştırıldığında, radyasyonla yapılacak tanı ve
tedavinin yararları radyasyonun hasarlarına göre daha ağırlık kazandığı
durumlarda tıbbi ışınlamalar uygulanır.
b)
Mesleki, yasal veya sağlık sigortası amaçlı tıbbi ışınlanmalar, sağlıkla
ilgili belirgin bir beklenti olmadıkça ve uygulama tipi hakkında profesyonel
kuruluşların görüşleri alınmadan yapılamaz.
c)
Toplumun sağlık taramalarında radyolojik yöntemler ekonomik ve sosyal bedelin
sağlık riskini karşılaması halinde ve kişiler için net bir yarar sağlayacak
ise uygulanır.
d)
Sağlık kuruluşlarının Etik Komite önerileri ve yazılı onayları ile araştırma
yapılacak kişinin yazılı onayı alınmadan araştırma amacıyla tıbbi
ışınlanmalarına izin verilemez.
Madde 26 -
Tıbbi ışınlanmalarda
optimizasyonu sağlamak üzere bu Yönetmeliğin 7nci maddesinde belirtilen
optimizasyon kuralına ilaveten aşağıdaki hususlar sağlanır.
a)
Cihaz, planlanmamış bir ışınlanma durumunda hasta dozunu en düşük düzeyde
tutmak üzere sistemin tek bir bileşenin hatasını anında belirlemelidir.
b)
Cihaz, insan hataları
nedeniyle ortaya çıkacak planlanmamış ışınlanmaları en düşük düzeyde
tutabilecek özelliklere sahip olmalıdır.
c)
(a) ve (b) bentlerinde
belirtilen hususlara neden olacak bilgiler üretici firmadan temin edilmelidir.
d)
Cihazların özellikleri Türk Standartlarına (TS), bulunmaması halinde
Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu (ISO), Uluslararası Elektroteknik
Komisyonu (IEC), Avrupa Birliği (EU) standartlarına veya bunlara eşdeğer
ulusal standartlara uygun olmalıdır.
e)
Cihazların performans özellikleri ile kullanma ve bakım talimatları,
Radyasyondan Korunma ve Güvenlik Talimatlarını da içermelidir.
f)
Cihazların teknik
özelliklerine ilişkin hükümler konu ile ilgili özel yönetmelik hükümlerine
uymalıdır.
Madde 27 -
Tıbbi ışınlamaların yapıldığı tesislerde uygulanacak kalite temini programları
özellikle aşağıdaki hususları içermelidir.
a)
Cihazların kalite kontrollerini içeren kalite denetimleri, Kurum ve/veya
kurumunun yetkilendirdiği kuruluşlar tarafından yapılır. Kurum yetkilendirdiği
kuruluşları denetler ve gerektiğinde yetkilerini iptal eder,
b)
Yetkili kuruluşlar
radyasyon kaynaklarının, tanı ve tedaviye etki eden fiziksel parametreleri ilk
kurulduklarında ve daha sonra düzenli olarak ölçmelidir,
c)
Ölçülen parametrelerin ulusal veya uluslararası mevzuata uygunluğu
doğrulanmalıdır,
d)
Radyasyon ölçüm cihazlarının kalibrasyonları ile dozimetrik verilerin
uygunluğu doğrulanmalıdır.
e)
Kalite temini program sonuçları kayıt edilmeli ve sonuçlardan Kurum
bilgilendirilmelidir.
Kurum kalite temin
programları uygulamalarını denetler. Denetim sonuçları yetersiz olan cihazlar
yeterliliği belgeleninceye kadar kullanılamaz, aksi takdirde bu Yönetmeliğin
75inci maddesi hükümleri uygulanır.
Madde 28 -
Tanı, tedavi eğitim ve araştırma amaçlı ışınlanmalarda, mesleki ve toplumsal
sağlık taramalarındaki ışınlanmalarda kişilerin alacağı radyasyon dozu, Kurum
tarafından öngörülen rehber düzeylerine uygun olmalıdır. Bu düzeyler Ek-4 te
belirlenmektedir.
Madde 29 -
Kişiye net bir yarar
sağlamayan, alacakları doz ve risk hakkında kişilerin bilgilendirildiği,
kişilerin ve Etik Komite’nin yazılı onayı alınmış araştırma amaçlı gönüllü
ışınlanmalarda, halk için bir yıllık en yüksek izin verilen doz düzeyi
aşılamaz. Çok özel durumlarda Kurum tarafından onaylanmak koşuluyla
radyasyasyon görevlileri için izin verilen ortalama yıllık doz düzeyine izin
verilebilir.
Madde 30 -
Gerek görülen hallerde
tıbbi tanı ve tedavi altındaki hastalara gönüllü ve bilinçli olmak koşuluyla
yardım etmek isteyen veya hasta ziyareti için gelen kişilerin alacakları etkin
doz, tanı ve tedavi süresince 5 mSv değerini aşamaz.
Madde
31
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik) – 131 radyoaktif maddesi verilen
hastaların taburcu edilebilmesi için aşağıdaki hususlara uyulur:
a) 800 MBq’in üstünde I - 131 radyoaktif maddesi
verilen hastalar vücuttaki radyoaktivite miktarının 600 MBq’in ve hastadan 1
metre uzaktaki doz hızının 30 µSv/saat’in altına düşünceye kadar Kurum
tarafından sıvı atık sistemi ve oda projesi uygun bulunan izolasyonlu ayrı bir
odada bekletildikten sonra (e) bendi koşulları sağlanmak suretiyle taburcu
edilir.
b) 800 MBq’e kadar I - 131 radyoaktif maddesi verilen
hastaların vücuttaki radyoaktivite miktarı 600 MBq’in ve hastadan 1 metre
uzaktaki doz hızı 30 µSv/saat’in altına düşünceye ayrı bir odada
bekletildikten sonra (e) bendi koşulları sağlanmak suretiyle taburcu edilir.
c) 600 MBq’e kadar aktivite verilen hastalar (e) bendi
koşulları sağlanmak suretiyle taburcu edilir.
d) Hastaya verilecek yukarda belirtilen talimatlar
hastada kalan radyoaktivite miktarı ve hastanın fiziksel, sosyoekonomik ve
yaşam koşulları göz önüne alınarak her hasta için özel olarak belirlenir.
Hastanın özel koşulları değerlendirildikten sonra Ek-V’de verilen I-131 ile
tedavi gören hastaların taburcu edilme koşullarına uymak ve hastaya, diğer
kişilerle temasları ve radyasyon korunması ile ilgili alınacak önlemler Ek-VI’da
verilen format doğrultusunda sözlü ve yazılı talimatlar şeklinde imza
karşılığı verilmek şartıyla taburcu edilir.
e) Hasta bilgilerinin, hastalara verilen aktivite
miktarının, taburcu edilen hastada kalan aktivite miktarının ve hastadan 1 m
mesafedeki doz hızının saati ve tarihi belirtilecek şekilde kayıtları
tutulur."
Hastaların kaza sonucu ışınlanmaları
Madde 32
- Radyasyon ile tedavinin
yanlış hastaya veya yanlış dokuya uygulanması, yanlış radyofarmasötik
kullanılması, tedavinin belirlenenden farklı uygulanması durumlarında veya
tanı amaçlı uygulamalarda dozun rehber düzeyin belirgin şekilde üzerine
çıkması veya cihaz arızası, kaza, hata gibi nedenlerle hastanın beklenenden
fazla doz alması durumunda;
a)
Hasta dozu belirlenir,
b)
Durum hakkında Kurum bilgilendirilir,
c)
Durum hastaya, radyasyon
korunması sorumlusuna ve ilgili doktoruna bildirilir,
d)
Önlemler ve hastanın durumuna göre yapılması gerekenler belirlenerek,
uygulanması sağlanır.
e)
Tekrarlanmaması için önlemler alınır, gerekli görülen hallerde bu Yönetmeliğin
59uncu ve 75inci maddeleri hükümleri uygulanır.
Toplumun Işınlanması
Madde 33 -
Toplum üyesi kişilerin
maruz kalabilecekleri yıllık doz sınırları bu Yönetmeliğin 10uncu maddesinde
belirtilmiştir.
Madde 34
- Çevreye radyoaktif madde verilmesini gerektiren uygulamalar için
lisans sahibi tarafından Kurumdan önceden izin alınması
zorunludur. Lisans sahibi izin almak için, aşağıdaki bilgileri
içeren bir rapor hazırlayarak Kurum’a yazılı olarak başvurur.
a)
Çevreye verilecek radyoaktif maddelerin cinsi, miktarı ve radyoaktivitesi,
b)
Çevredeki ışınlamaya maruz kalabilecek kritik gruplar,
c)
Çevreye verilecek radyoaktif maddelerin kritik gruplara erişme yolları,
d)
Radyasyon güvenliği konusunda alınacak önlemler.
Raporda yer alan hususlar
radyasyon güvenliği ve çevre sağlığı bakımından uygun görüldüğü takdirde,
belirli tür ve miktarlarda radyoaktif maddelerin çevreye verilmelerine Kurum
tarafından izin verilir. Kurum uzmanları tarafından raporda eksiklikler
bulunması halinde, bu eksikliklerin belirlenen süre içerisinde tamamlanması
istenir ve bu süre içerisinde çevreye radyoaktif madde verilmesine izin
verilmez.
Madde 35
- Çevreye radyoaktif madde veren kuruluşlar Kurum tarafından izin
verilen sınırlara uymak zorunda olup, bunun için gerekli denetimi ve izlemeyi
yapmakla ve sonuçları belirli aralıklarla kuruma bildirmekle yükümlüdür. Kurum
gerekli gördüğü takdirde, ek bir çevre ölçüm programı uygulayabilir.
Madde 36 -
Radyoaktif atıklarla ilgili düzenlemeler 2690 sayılı Kurum Kanunu’nun 4üncü
maddesi (f) bendi çerçevesinde yapılır. Ayrıca;
a)
Kapalı radyasyon kaynakları hiç bir şekilde radyoaktif atık olarak çevreye
verilemez ve lisans sahibi tarafından Kuruma önceden yazılı olarak bilgi
verilmeden bir başka resmi veya özel kişi yada kuruluşa devredemez. Kapalı
radyasyon kaynaklarını lisans sahibinden devralmak isteyen kişi veya
kuruluşlar bu Yönetmeliğin 50’nci maddesi hükmü uyarınca Kuruma yazılı
başvurmak zorundadır.
b)
(29.09.2004/25598
t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Herhangi bir nedenle kullanımından vazgeçilen kapalı radyoaktif kaynaklar
tesis içinde nihai olarak depolanamaz. 66 ncı madde hükümleri gereğince
yurtdışı işlemleri yapılır, bunun mümkün olmadığı durumlarda atık işlemine
tabi tutulmak üzere atık işleme tesisine gönderilir. Zorunlu nedenlerle tesis
içinde geçici olarak depolanacak kapalı radyoaktif kaynakların depolanma
koşulları Kurumun belirleyeceği usul ve esaslara göre yapılır.
Madde 37 -
(29.09.2004/25598
t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Doğal ortamlardaki radyasyon seviyeleri
gerektiğinde Kurum tarafından izlenir, gerekli görülen hallerde ilgili
bakanlık, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılır. Doğal radyasyon
kaynaklarından maruz kalınan ışınlanmalara doz sınırlaması uygulanmaz. Ancak,
ilk durumu değiştirilmiş olan doğal radyasyon kaynaklarından meydana gelen
ışınlanmalara, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesindeki radyasyon korunması sistemi
uygulanır.
Bu kaynaklardan radon için izin verilen konsantrasyon seviyeleri yıllık
ortalama olarak evlerde 400 Bq/m3, işyerlerinde 1000 Bq/m3 değerlerini aşamaz.
Maruz kalınan doğal radyasyon seviyesinin yapı
malzemeleri nedeniyle artmasının önlenmesi ve toplum üyelerinin alacağı
radyasyonun mümkün olan en düşük seviyede tutulması amacıyla bu malzemelerdeki
radyoaktivitenin kontrolü esastır.
Madde
38
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)-
Görevi gereği radyasyon kaynaklarıyla çalışmamakla
birlikte yaptığı iş nedeniyle doğal radyasyona maruz kalan uçuş personeli ile
maden ocaklarında çalışan kişiler radyasyon görevlisi sayılmazlar. Ancak; uçuş
personeli ile, içeriğinde uranyum ve toryum ihtiva eden maden cevherlerinin ve
radyoaktivitesi yüksek düzeyde doğal radyonüklit içeren madenlerin (mineral
tuzlar, fosforlu malzemeler) çıkarılması ve işlenmesi faaliyetlerinde
çalışanların radyasyondan korunmaları için etkin kontrol tedbirleri alınması
esastır.
Yer altı maden ocakları ve benzeri çalışma
ortamlarında;
a) Radon ölçümlerinin yaptırılması,
b) Ortamdaki radon konsantrasyonunun 1000 Bq/m3’ü
aşması durumunda havalandırma sistemlerinin kurulması ve etkin çalıştırılması,
c) Kullanılan hammaddelerin içeriğinde uranyum,
toryum, fosforlu malzemeler ihtiva eden üretim prosesleri, bunların taşınması
ve depolanması faaliyetlerinde çalışanlar da dahil olmak üzere, radyoaktif
maddeler içerebilecek toz zerreciklerinin solunmasını engellemek amacıyla toz
maskesi kullanması,
sağlanır.
Bu madde kapsamındaki faaliyetlerde çalışanlar,
görevleri gereği aldıkları radyasyon ve sağlık riskine ilişkin
bilgilendirilirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kaza veya Tehlike Durumunda
Işınlanma
Madde 39 -
Lisans sahibi tarafından
tesislerde kullanılan radyoaktif kaynakların özelliklerine göre tehlike durumu
veya kaza durumlarında uygulanmak üzere bu Yönetmeliğin 40ıncı maddesine göre
bir “Tehlike Durumu Planı” hazırlanır.
Madde 40 -
“Tehlike Durumu Planı”nda
yer alması gereken hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Tehlike durumu veya kaza ile ilgili olarak görevlendirilen kişiler, unvanları,
adres ve telefon numaraları,
b)
Tesis içindeki ve dışındaki sorumlu kişilerle haberleşme sistemi,
c)
Uygulanacak radyasyon ölçüm programları,
d)
Muhtemel kaza senaryoları ve alınacak önlemler,
e)
Gerekli ekipman ile araç ve gereçler.
Madde 41 –
Lisans sahibi tarafından hazırlanan plan uygun bulunursa Kurum tarafından
onaylanır.
Madde 42 -
Tehlike durumu veya kaza halinde Tüzüğün 22nci maddesi gereğince alınması
gerekli önlemler derhal yerine getirilir ve durum en hızlı haberleşme aracı
ile Kuruma bildirilir. Radyasyon Güvenliği uzmanları tarafından olay yerinde
yapılan inceleme sonucu radyasyon güvenliği açısından alınması gereken
önlemler, lisans sahibi tarafından hemen yerine getirilir.
Kurumun “Nükleer ve
Radyolojik Tehlike Durumu Uygulama Planı” çerçevesinde ilgili bakanlık, kurum
ve kuruluşlar haberdar edilir.
Madde 43 -
Tehlike durumu veya kaza sona erdikten sonra, kazanın oluş şekli radyasyon
görevlilerinin ve diğer kişilerin maruz kaldıkları radyasyon dozları ve
radyoaktif maddelerin vücuda alınış şekli ve nedeni, lisans sahibi veya lisans
sahibi tarafından görevlendirilecek kişi tarafından araştırılarak, radyasyon
görevlilerinin film ve/veya TLD dozimetre ve gerekirse kromozom aberasyonu
test sonuçları ile birlikte, sonuç bir raporla en kısa zamanda Kuruma
bildirilir.
Madde 44 -
Bu Yönetmeliğin 43üncü maddesinde belirtilen raporun Kurum tarafından
değerlendirilmesi sonucu radyoaktif madde bulaşmasına uğrayan kişilerin
radyoaktif bulaşmayı giderme işlemleri veya tıbbi müdahaleleri Kurum
tarafından önerilen resmi veya özel sağlık kuruluşlarında yaptırılır.
Madde 45 -
Radyasyon kazasından sonra, bu Yönetmelikte belirtilen sınırlar üzerinde
radyasyona maruz kalan radyasyon görevlilerinin, eski görevlerine devam
etmesinde bir sakınca bulunmadığının, Kurumun önerdiği resmi sağlık kuruluşu
tarafından bir raporla belirlenmesi halinde, bu kişiler eski görevlerine devam
edebilirler. Raporda eski görevine devamı sakıncalı görülen radyasyon
görevlileri, sosyal ve ekonomik durumları, yaşları ve özel becerileri gözönüne
alınarak radyasyona maruz kalmasını gerektirmeyecek başka bir görevde
çalıştırılır.
Madde 46 -
Tehlike durumu ve kaza söz konusu olmamakla birlikte, doz sınırlarının
aşılmasından şüphe edilmesi halinde lisans sahibi konuya ilişkin araştırmasını
ve sonuçlarını bir raporla Kuruma yazılı olarak bildirir.
Madde 47 -
Radyasyon kaynaklarının kaybı, çalınması veya hasar görmesi halinde, lisans
sahibi tarafından ivedilikle gerekli önlemler alınır ve durum en hızlı
haberleşme aracı ile Kuruma bildirilir. Kurumun radyasyon korunması uzmanları
tarafından yerinde yapılan inceleme sonucu, radyasyon güvenliği açısından
gerekli hususlar ivedilikle yerine getirilir. Gerekirse ilgili kuruluşların
yardımı istenir ve bu kuruluşlarla işbirliği yapılır.
Madde 48 –
Ani ışınlanmalar için 2 günden daha az sürede organ veya dokuda soğurulması
beklenen dozlar için müdahaleye ilişkin eylem düzeyleri Çizelge-1’de
verilmiştir.
Çizelge 1 - Ani
Işınlamalar İçin Eylem Düzeyleri
Organ veya doku
Doz
(Gy)
Tüm vücut (kemik
iliği) 1
Akciğer 6
Deri 3
Tiroid
5
Göz
merceği 2
Gonadlar
3
Madde 49 -
Sürekli ışınlanmanın mevcut olduğu durumlarda Çizelge-2’de verilen eylem
düzeyleri uygulanır.
Çizelge 2 - Sürekli
Işınlanmalar İçin Eylem Düzeyleri
Organ veya
doku Eşdeğer doz hızı
(Gy/yıl)
Gonadlar
0.2
Göz
merceği 0.1
Kemik
iliği 0.4
Lisans, İzin, Denetim,
Kayıtlar
Lisans
Madde
50 -
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik) Radyasyon
Güvenliği Tüzüğü ve bu Yönetmelik kapsamına giren radyasyon kaynaklarının
imal, ithal ve ihraç edilmesi, alınması, satılması, taşınması, depolanması,
bakımı, onarımı, kurulması, sökülmesi, değiştirilmesi, radyasyon kaynaklarıyla
çalışılabilmesi ve her türlü amaçla bulundurulması ve kullanılması için
Kurum’dan lisans alınması zorunludur. Bu lisans, başvurusu yapılan kaynakların
Kurum tarafından onaylanan kişilerin sorumluluğu altında ve başvuruda
belirtilen adresteki faaliyetini kapsar.
a) Lisans sahibi radyasyon kaynaklarının bakımı,
onarımı, kurulması, sökülmesi ve değiştirilmesi için bu Yönetmeliğin 51 inci
maddesinde belirtilen evraklar ile Kuruma yazılı olarak başvurur ve Kurumun
onayı alınır. Gerekirse bu işlemler radyasyon güvenliği uzmanları gözetiminde
yapılır. Bu amaçlar dışında, hiç bir şekilde radyoaktif kaynağı açığa
çıkaracak şekilde sökme, değiştirme ve benzeri işlemler yapılamaz. Aykırı
durumlarda bu Yönetmeliğin 75 inci maddesi hükümleri uygulanır.
b) Bu faaliyetler, diğer bakanlık ve/veya kuruluşlardan da izin, ruhsat
veya bir belge alınmasını gerektiriyorsa, bunların verilmesi Kurum tarafından
lisans verilmesi önkoşuluna bağlıdır. 7/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliğine tabi
olan faaliyetler için Çevre Bakanlığı’nın olumlu kararı alınmadan lisans
işlemi başlatılamaz.Lisans başvurusu
Madde 51 –
Bu Yönetmeliğin
50nci maddesi kapsamına giren faaliyetler için lisans almak üzere aşağıda
verilen bilgi ve belgelerden gerekli olanlar ve ekleriyle birlikte yazılı
olarak Kuruma başvurulur;
a)
Lisans Başvuru Formları
b)
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Radyoloji uzmanı, nükleer tıp uzmanı, radyasyon onkolojisi uzmanı ve/veya
ilgi alanında radyasyon korunması ile ilgili eğitim belgeleri Kurum tarafından
kabul edilen Sağlık Bakanlığının yürürlükteki mevzuatı gereği radyasyon
kaynakları kullanması uygun görülen hekim, tıbbi fizikçi, tahribatsız muayene
uzmanı ve benzer uzmanlar ile radyasyon korunması sorumlusunun uygulama
alanlarına ilişkin aldıkları eğitim ve deneyimlerini gösterir belgeler,
c)
Radyasyon görevlilerinin kısa eğitim ve deneyim durumlarını gösteren
özgeçmişleri ve konuya ilişkin aldıkları belgeler, referanslar,
d)
Gerek görülen hallerde radyasyon görevlilerinin sağlık durumlarının
yapacakları göreve uygun olduğuna dair sağlık raporu,
e)
Lisansa bağlı faaliyetlerin özel ve kamu tüzel kişi veya kuruluşları
tarafından yürütülmesi halinde, kayıt ve tescillerinin bulunduğu Ticaret
Sicili Gazetesi’nin bir kopyası, veya tüzel kişinin ana kuruluşunu gösteren
belgenin kopyası, Şirket yetkilisinin imza sirküleri ve nüfus cüzdanı örneği,
özel kişiler için nüfus cüzdanı örneği, vergi levhası ve benzeri belgeler,
f)
Lisanslanması istenen radyasyon kaynağının kullanılacağı yere ilişkin ve
yerleşimi ile ilgili bilgileri içeren form ve radyoaktif kaynağın bulunduğu
yerin, alt ve üst katlarının temiz ve okunaklı mimari projesi / ölçekli
krokisi (en az 1/100),
g)
Ücretlerin Kurum hesabına yatırıldığını gösterir banka dekontları,
h)
Kurum tarafından hazırlanmış olan taahhütnameler,
ı)
Bu Yönetmeliğin 15inci maddesinde belirtilen denetimli alanlarda görev yapan
personelin kullandığı radyasyon ölçme cihazları ile kişisel dozimetrelerin
marka, model ve seri numaraları.
i) Radyasyon kaynağı veya cihazın teknik özellikleri ve kullanım amacını
belirten açıklayıcı bilgi, teknik katalog ve/veya broşür,
j)
Radyasyon kaynağı üretim
tesisleri ve ithal edilecek cihazlar için bu Yönetmeliğin 26ncı maddesi (d)
bendinde belirtilen standartlara uygunluk belgesi,
k)
Kullanılmış cihazların ithalatı için bu konuda üretici firma, üretici firmanın
yetkili temsilcisi veya Kurumca onaylanmış yaş tespit belgesi (bu belge ithal
izni başvuru aşamasında verilir),
l)
Radyofarmasötik
Yönetmeliği’nde belirtilen radyoaktif maddelerin ithalatı için, ithal edilecek
ürünün niteliğine uygun olarak alınacak Ürün Tescil Belgesi,
m)
İthalatı yapılacak radyoaktif kaynakların “Radyoaktif Kaynak Kalibrasyon
Sertifikası”,
n)
Daha önce radyasyon
kaynakları ile çalışmış olan kişilerin gerekli görülen hallerde işe başlamadan
önce maruz kaldıkları radyasyon dozlarını saptamak üzere Çekmece Nükleer
Araştırma ve Eğitim Merkezi bünyesindeki Radyobiyoloji Bölümü’nde yapılacak
kromozom aberasyonu test sonuçları,
o)
Radyasyon kaynaklarının
kara yolu ile taşınmasında kullanılacak aracın türü, plaka numarası, sürücü,
taşıma işlemlerini yapan ve araçta bulunacak diğer kişilerin isimleri ve
dozimetre numaraları ile radyasyon ölçüm cihazlarının marka, model ve seri
numaraları,
ö)
Radyasyon kaynaklarının bakım, onarım, kurulması, sökülmesi ve değişimini
yapacak kişilerin kısa eğitim biyografileri ve bu işleri yapmak için eğitim ve
deneyiminin yeterliliğine dair üretici firma veya yetkili kuruluşlardan alınan
belge veya referanslar,
p)
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
Çalışanların ve toplum üyelerinin radyasyon güvenliği ve radyasyondan korunma
gereklerini yerine getirmek üzere bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda iş
yerine özgü olarak oluşturulan yazılı yerel talimatlar ve tehlike ve kaza
durumu için hazırlanan "Tehlike Durum Planı",
r)
Verilecek lisansın türüne göre Kurum tarafından gerek görüldüğünde
istenecek diğer belgeler.
Madde 52 -
Başvuru belgeleri, Kurum’un Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi tarafından
incelenir, başvuru belgelerinde eksiklik varsa başvuru kabul edilmez ve
başvurana eksiklikleri bildirilerek tamamlanması istenir. Eksikliklerin en
fazla üç ay içinde tamamlanmaması durumunda, bu Yönetmeliğin 75inci maddesinde
belirtilen hükümler uygulanır ve lisans başvuru ücreti Kurum’a gelir olarak
kayıt edilir.
Madde 53
- Başvuru belgelerinin yeterli olması halinde, Kurumun radyasyon
güvenliği uzmanları tarafından yerinde radyasyon kontrolu yapılarak, kontrol
raporu düzenlenir. Rapordaki bilgiler ile başvuru belgeleri değerlendirilir.
Uygun bulunması durumunda Kurum Başkanlığı tarafından onaylı lisans belgesi
verilir. Bu belge herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yere asılır.
Lisansın geçerlilik süresi Tüzükte verilmiştir. Lisans belgesinin kayıp
edilmesi durumunda, kayıp belgelenir, Kuruma bildirilir ve ücreti karşılığında
yeni belge tekrar düzenlenir.
Kontrol raporunda eksik
hususların belirtilmesi halinde, eksikliklerin giderilmesi için kontrol
tarihinden itibaren üç ay süre verilerek başvuru sahibine bildirilir. Kuruma
yazılı olarak yapılan ve mazereti içeren başvurunun Kurum tarafından uygun
görülmesi halinde bu süre uzatılabilir. Bildirilen süre içerisinde
eksikliklerin giderildiğinin yazılı olarak bildirilmesi durumunda, yapılacak
değerlendirme sonucu, gerekirse tekrar radyasyon kontrolu yapılır ve
eksikliklerin giderildiği belirlenirse, lisans belgesi verilir. Aksi taktirde
lisans başvurusu iptal edilerek, Yönetmeliğin 75inci maddesinde belirtilen
hükümler uygulanır ve yatırılan ücret Kurum’a gelir kayıt edilir.
Madde 54 -
Lisans sahibi, radyasyon kaynağının bulunduğu ve kullanıldığı yerde veya
lisans koşullarında herhangi bir değişiklik olması halinde, değişiklik
yapılmadan önce en az 15 (onbeş) gün içerisinde Kuruma yazılı başvuruda
bulunmak zorundadır. Aksi takdirde bu Yönetmeliğin 59uncu ve 75inci
maddelerinde belirtilen hükümler uygulanır.
Madde 55 -
Lisans süresi içinde lisans
sahibinin değişmesi halinde aşağıdaki belgeler ile Kuruma başvurulur.
a)
Kurumdan alınan lisans belgesinin aslı,
b)
Yeni sorumlu için gerekli belgeler,
c)
İlgili ücretin Kurum hesabına yatırıldığına dair makbuz veya banka dekontu.
Belgelerin yeterli olması
durumunda, lisans belgesinde isim değişikliği yapılır. Lisansın geçerlilik
süresi değişmez. Belge üzerinde değişiklik gerektiren ve lisansın esasına ait
olmayan konularda benzer işlem yapılır.
Madde 56 -
Lisans süresi içerisinde
kullanılan radyasyon kaynağında veya bulunduğu yerde değişiklik olması
halinde, bu Yönetmeliğin 51inci maddesinde belirtilen bilgi ve belgelerden
gerekli olanlar ile Kuruma başvurulur. Lisans yenileme işlemleri bu
Yönetmeliğin 53üncü maddesine göre yapılır.
Madde 57 -
Lisans sahibi tarafından
lisans koşullarında değişiklik olmadığının bildirilerek lisansın vize edilmesi
için süre bitiminden önceki 6 (altı) ay içerisinde aşağıda belirtilen
belgelerle birlikte Kuruma yazılı olarak başvurulur:
a)
Kurumdan alınan lisans belgesinin aslı,
b)
Lisanslama ücretinin %50 sinin Kurum hesabına yatırıldığına dair makbuz veya
banka dekontu,
c)
Gerek görüldüğünde istenecek diğer belgeler.
Süresi içinde yapılan
başvurular, Kurum tarafından incelendikten sonra gerekirse yapılacak bir
denetim sonucunda lisans belgesi vize edilir.
Madde 58 -
Süresi içinde vize
edilmeyen lisans geçersizdir. Lisans vize edilinceye kadar tesis faaliyet
gösteremez. Aksi takdirde bu Yönetmeliğin 75inci maddesinde belirtilen
hükümler uygulanır.
Madde 59 -
Tüzüğün l3üncü maddesi hükümlerine ilaveten bu Yönetmelikte yer alan ve insan
sağlığını etkileyen diğer hususlara uyulmadığının saptandığı hallerde lisans
belgesi iptal edilir.
Lisansı sürekli iptal
edilmiş olan kişi ve kuruluşlar bu alanda faaliyet göstermek üzere lisans
başvurusunda bulunamazlar.
Madde 60
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
-
Lisans sahibinin kendi isteğiyle Kurumdan almış
olduğu lisans iptali talebinde bulunması durumunda lisans belgesinin aslının
Kuruma iade edilmesi zorunludur. Diğer işlemler için 63 üncü madde hükümleri
uygulanır.
İKİNCİ BÖLÜM
İzin
Madde 61
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)-
Radyasyon kaynaklarının ithali, ihracı ve taşınması için bu Yönetmeliğin 53
üncü maddesine göre lisans almış kişi ve kuruluşlar, ayrıca her ithal, ihraç
ve taşıma için de izin almakla yükümlüdür. Verilen izinlerin geçerlilik süresi
üç (3) aydır. Süre bitiminden önce Kuruma yazılı olarak yapılan ve mazereti
içeren başvurunun Kurum tarafından uygun görülmesi halinde bu süre
uzatılabilir. Aksi taktirde verilen iznin geçerliliği sona erer.
Madde
62
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)- Lisans almış kuruluşlar ithalat işlemleri
için ithalatın yapılacağı gümrük ismi belirtilerek, ithalata ait fatura veya
proforma fatura ve ithal izni ücretinin yatırıldığını gösterir belge ile
Kuruma yazılı olarak başvurur.
Radyoaktif
kaynak ithal izinlerinde ayrıca Kurum tarafından gerekli görülen radyoaktif
kaynaklar için kullanım amaçlarının ortadan kalkması halinde üretici veya yurt
dışında bulunan ilgili firması tarafından geri alınacağına dair ithal lisansı
olan kuruluş ile yurtdışındaki üretici veya satıcı firmadan taahhütname, Kurum
tarafından esas ve usulleri belirlenen her türlü teminat ile Kurum tarafından
ihtiyaç duyulması halinde bu Yönetmeliğin 51 inci maddesinde belirtilen
belgelerden gerekli görülenler istenir.
Kullanılmış tıbbi amaçlı
cihazlara ve görüntü şiddetlendirici sistemi bulundurmayan floroskopi
cihazlara ithal izni verilmez.
Madde
63
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)- Radyasyon kaynaklarını ticari amaç
dışında sadece kendi çalışmalarında kullanmak üzere yapılacak ithalata izin
verilebilmesi için lisans sahibi/lisans başvurusu Kurum tarafından uygun
bulunan kişi, kurum yada kuruluş, Kurum tarafından istenilen bilgi ve
belgeleri eksiksiz tamamlayarak, yazılı olarak Kuruma başvurur.
Kullanıcı veya ithalat lisanslı olan kuruluşlar tarafından, finansal
kiralama/leasing kuruluşları aracılığı ile ithalatın yapılması durumunda, 51
ve 62 nci maddelerde gerekli görülen bilgi ve belgelere ilaveten ithal edilen
kaynağın emniyeti ve güvenliğinin sağlanması amacıyla Kurum tarafından
istenilen diğer belgeleri de eksiksiz tamamlayarak yazılı olarak Kuruma
başvurur. Bu kapsamda yapılan ithalatlarda olabilecek anlaşmazlıklarda
ithalatı söz konusu malzeme, Kurum tarafından belirlenecek depolarda muhafaza
altına alınır.
Radyasyon kaynaklarının herhangi bir nedenle
satılması/devredilmesi işlemi; satış/devir yapılacak kuruluşun lisans almak
üzere yaptığı başvurunun, Kurum tarafından uygun görülmesi halinde
gerçekleşir. Aksi takdirde bu Yönetmeliğin 75 inci maddesi hükümleri
uygulanır.
Radyoaktif madde teslimat koşulu(29.09.2004/25598
t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Madde 64
- Radyoaktif maddeleri diğer kişi ve kuruluşlara satış yapmak üzere
ithal lisansı almış olan firmalar, bu kaynakları yalnız Kurumdan lisans almış
olan kişi ve kuruluşlara dağıtmak zorundadır.
Madde 65
- Radyoaktif maddelerin ithal, ihraç ve transit geçiş izinlerini
takiben Kurum tarafından gerek görülen hallerde, gümrüklerde veya taşımanın
başlayacağı noktada, taşımanın 10/9/1997 tarihli ve 23106 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan Radyoaktif Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği’ne
uygunluğu Kurumun radyasyon güvenliği uzmanları tarafından incelenerek İzin
Belgesi düzenlenir. Taşıma izni adı geçen Yönetmelik hükümlerine göre verilir.
Madde 66
- Lisans sahibi radyasyon kaynaklarına, yurt dışına çıkış izni
verilebilmesi için, kaynağın son kullanıcısı ile gönderildiği yer, gönderilen
kuruluşun açık isim ve adresi ile bu kuruluşun kaynağı kabul ettiğine dair
belge, kaynağın cinsi, radyoaktivitesi ve gerek duyulan diğer bilgi ve
belgeler ve ihraç izni ücretinin yatırıldığını gösteren belge ile
Kuruma yazılı olarak başvurur. Kurum tarafından taşıma kabının Radyoaktif
Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği’ ne uygunluğu tespit edilerek izin
verilir. Yurt dışına gönderme işlemlerinin fiili olarak gerçekleşmesine kadar
radyoaktif kaynağın bulunduğu adres ile sorumlu kişi hakkında Kuruma yazılı
bilgi verilir. Radyoaktif kaynağın yurt dışına gönderilmesini takiben en geç
15 (onbeş) gün içinde, gönderen firma tarafından gönderme işleminin
tamamlandığını belgeleyen resmi evrakın (konişmento, gümrük çıkış beyannamesi
ve benzeri) birer sureti Kuruma teslim edilir. Takiben yurt dışı firmasının
radyoaktif kaynağı aldığına dair belge lisans sahibi tarafından Kuruma
gönderilir. Aksi taktirde lisans iptal edilerek, Yönetmeliğin 75inci
maddesinde belirtilen hükümler uygulanır.
Denetim
Madde 67 -
Denetimin genel esasları, Tüzüğün ilgili maddeleri hükümlerine göre yapılır ve
ilaveten aşağıdaki hususları kapsar:
a)
Radyasyon kaynaklarının bulundurulduğu yerlerin fiziksel yönden incelenmesi,
b)
Çeşitli yer ve noktalarda, radyasyon düzeyleri, radyoaktivite miktarları
ve/veya konsantrasyonlarının belirlenmesi,
c)
Lisansın koşulları ile lisans türüne göre ilgili bölümlerde verilen özel
koşullara uyulup uyulmadığının tespiti,
d)
Kayıtların bu Yönetmeliğin 69uncu maddesinde öngörülen şekilde ve usulüne
uygun olarak tutulup tutulmadığının incelenmesi,
e)
Radyasyonla çalışanların, toplumun ve çevrenin radyasyon güvenliğini korumak
üzere Tüzük ve bu Yönetmelikle öngörülen önlemlerin alınıp alınmadığının
incelenmesi,
f)
Radyasyon kaynaklarının ülkeye giriş, çıkış, taşıma ve transit geçişi
sırasında, Tüzük ve bu Yönetmelik hükümleri ile radyasyon güvenliğine ilişkin
diğer mevzuat hükümlerine uyulup uyulmadığının incelenmesi.
Madde 68 -
Kurumun radyasyon güvenliği uzmanları tarafından yapılan denetimler sonucu
düzenlenen denetim raporu, Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi tarafından
değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucu, lisans koşulları ve radyasyon
güvenliği mevzuat hükümlerine uyulmadığının belirlenmesi halinde, eksiklik ve
sakıncaların giderilmesi için denetim tarihinden itibaren en fazla 3 (üç) ay
süre verilir ve lisans sahibine yazılı olarak bildirilir. Eksikliklerin
giderilmemesi halinde yapılan değerlendirme sonucuna göre Kurum Başkanlığı
tarafından onaylanan lisansın geçici olarak durdurulması kararı, lisans
sahibine ve ilgili mercilere yazılı olarak bildirilir. Belirlenen eksiklik ve
sakıncaların verilen süreden sonra giderilmesi halinde lisansın geçici
durdurulma kararı kaldırılır. Bu süre içerisinde tesis faaliyet gösteremez.
Eksiklikler giderilmediği taktirde lisans iptal edilir.
Kayıtlar
Madde 69 -
Bu Yönetmelik kapsamına giren gerçek kişiler, resmi, özel kurum veya
kuruluşlar aşağıda belirtilen esaslara uygun olarak kayıt tutmakla
yükümlüdürler. Bu kayıtlar 30 yıl süre ile saklanır.
a) Personele İlişkin
Kayıtlar:
1)
Verilen lisans belgelerinin tarih, sayı ve içeriği ile lisans belgesi üzerinde
ismi belirtilen kişiler,
2)
Radyasyon görevlilerinin isimleri ile işe giriş ve işten ayrılış tarihleri,
3)
Radyasyon görevlilerinin kişisel dozimetri raporları,
4)
Radyasyon görevlilerinin ilk defa işe başlamadan önce bu Yönetmeliğin 23üncü
maddesine göre yapılan tüm tıbbi muayene sonuçları,
5)
Radyasyon görevlilerinin bu Yönetmeliğin 23üncü maddesine göre yaptırılan
periyodik tıbbi muayeneleri ile Kurum tarafından gerekli görülen durumlarda
yaptırılan tıbbi muayenelerin sonuçları ve varsa diğer tıbbi ışınlanma
sonuçları.
b) Radyasyon Kaynaklarına
İlişkin Kayıtlar:
1)
Verilen lisans belgelerinin tarih, sayı ve kullanım amaçları ile lisans
belgesi üzerinde belirtilen radyasyon kaynaklarının cinsi ve
radyoaktiviteleri;
2)
Radyasyon kaynağının yurda girişi, satın alınması, kurulması ve kalibrasyonuna
ilişkin tarih ve işlemler ile konu ile ilgili kişilerin isimleri,
3)
Radyasyon kaynağının bakımı, onarımı, sızıntı testi, tüp ve kaynak değişimi
gibi işlemlerinin tarihleri, yapılan işlerin içeriği ve konu ile ilgili
kişilerin isimleri.
c) Radyoaktif Atıklara
İlişkin Kayıtlar:
1)
Meydana gelen radyoaktif atığın cinsi, miktarı, radyoaktivitesi ve tarihleri,
2)
Depolanmak ve işlenmek üzere Kuruma gönderilen veya çevreye verilen
radyoaktif atıkların miktarları.
d) Kazaya İlişkin Kayıtlar:
1)
Kazanın yeri ve tarihi,
2)
Kazanın oluş şekli,
3)
Kazaya neden olan radyasyon kaynağının cinsi ve radyoaktivitesi,
4)
Vücuda alınan radyoaktif maddeler ve alınış nedenleri,
5)
Maruz kalınan süre ve radyasyon dozları,
6)
Kazaya maruz kalan kişilerin tıbbi muayene sonuçları ve yapılan tıbbi
uygulamalar,
7)
Kazaya ilişkin rapor.
Madde 70
- Bu Yönetmeliğin 69uncu
maddesinde belirtilen kayıtlar Kurum uzmanları tarafından yapılan denetimler
sırasında ve Kurum tarafından gerekli görülen durumlarda incelenebilir.
Görev ve Sorumluluklar
Madde 71 -
Lisans sahibinin
sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.
a)
(29.09.2004/25598 t.s. Resmi Gazete ile değişik)
Radyasyon
kaynaklarının emniyeti ve radyasyon güvenliğine ilişkin standart ve mevzuatın
uygulanması için radyasyondan korunma sorumlusu ile birlikte yerel talimatları
hazırlamak, hazırlanan planlar doğrultusunda çalışanları bilgilendirmek,
uygulanmasını sağlamak ve tehlike veya kaza durumu için "Tehlike Durum
Planı”nı hazırlamak, planda belirtilen hususlarla ilgili tatbikatları yapmak
ve gerektiğinde uygulanmasını sağlamak,
b)
İşe alınacak radyasyon görevlilerinin sağlık durumunun yapacağı işe uygun
olduğu hakkında sağlık raporu alınmasını sağlamak ve çalıştıkları süre içinde
bu Yönetmeliğin 23üncü maddesine göre tıbbi muayenelerini yaptırmak,
c)
Daha önce veya halen
zehirli kimyasal ve biyolojik maddeler veya diğer tehlikeli koşullara maruz
kalarak çalıştırılan kişileri, radyasyona maruz kalmayı gerektirecek
görevlerde çalıştırmamak,
d)
Bu Yönetmeliğin 11inci maddesi ile ilgili uygulamalarda ışınlanacak kişileri
korumak üzere her türlü önlemi almak ve ışınlanmaya maruz kalacak radyasyon
görevlisine, bu önlemler ile uygulamanın olası tehlikeleri hakkında bilgi
vermek.,
e)
Radyasyon görevlilerinin istifa, emeklilik ve sağlık gibi nedenlerle
görevlerinden ayrılmaları halinde, muayene sonucunda hekim tarafından gerekli
görüldüğü takdirde radyasyon etkisi ile ortaya çıkabilecek durumların takibi
veya tedavisine devam edilmesini sağlamak,
f)
Kurum tarafından belirlenen
referans seviyeleri veya doz seviyelerinin aşılması veya aşılmasından şüphe
duyulması halinde Kuruma haber vermek ve Kurum tarafından önerilen önlemleri
almak,
g)
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
Radyoaktif maddelerin
çevreye verilmesinin söz konusu olduğu hallerde bu Yönetmeliğin 34 üncü
maddesi ile diğer ilgili yönetmeliklerde belirtilen bilgi ve belgeleri
tamamlayarak izin almak ve Kuruma bilgi vermek,
h)
Radyasyon Korunması
Sorumlusu ile birlikte tesisin Kaza ve Tehlike Durumu Planı’nı hazırlayarak
Kuruma onaylatmak ve böyle bir durumun ortaya çıkması halinde bu Yönetmeliğin
42nci maddesinde belirtilen hususları yerine getirmek,
ı)
Kullanılan radyasyon kaynak ve cihazlarının sayısı ve cinsine, çalışan
radyasyon görevlilerinin eğitim durumlarına ve yapılan çalışmaların riskine
göre Radyasyon Korunması Uzmanı, Radyasyondan Korunma Sorumlusu, Tıbbi Fizik
Uzmanı, Tahribatsız Muayene Metotları Uzmanı, Reaktör Sağlık Fizikçisi, Kalite
Kontrol Uzmanı gibi elemanları çalıştırmak,
i)
Radyasyon görevlilerinin Radyasyondan Korunma ile ilgili eğitiminin
yapılmasını ve/veya yaptırılmasını sağlamak,
j)
Tesiste bulunan radyasyon kaynaklarının bakım, onarım ve kaynak değişim
işlemlerinin Kurumdan lisans/izin almış kişi ve kuruluşlar tarafından
yapılmasını sağlamak,
k)
Bu Yönetmeliğin 69uncu
maddesinde belirtilen kayıtların tutulmasını sağlamak,
l)
Kurum tarafından
yayımlanmış olan radyasyon güvenliğine ilişkin tüzük ve yönetmelikleri
tesiste bulundurmak.
Madde
72 (29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
-
Lisanslı faaliyetlerin mevzuata uygun olarak yürütülmesini
ve sürekliliğini sağlamak için gerekli insan gücü ile teknik ve finansal
altyapıyı temin etmek ve lisans sahibi ve Yönetimin farklı olması durumunda,
bu Yönetmeliğin 71 inci maddesinde belirtilen hususları yerine getirmekle
yükümlüdür..
Madde 73 -
Radyasyon Korunması
Sorumlusunun görevleri aşağıda belirtilmiştir.
a)
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
Tesisin, sistemlerin,
çalışanların ve hastaların radyasyon ölçümleri için uygun cihazların
bulundurulmasını, kullanılmasını ve mevcut cihazların gerekli
kalibrasyonlarının yapılmasını sağlamak,
b)
Tesiste radyasyondan korunma ile ilgili ölçüm programlarını hazırlamak ve
uygulamak,
c)
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
Radyasyon
kaynaklarının emniyeti ve radyasyon güvenliğine ilişkin standart ve mevzuatın
uygulanması için lisans sahibi ile birlikte yerel talimatları hazırlamak,
hazırlanan planlar doğrultusunda çalışanları bilgilendirmek, uygulanmasını
sağlamak ve tehlike veya kaza durumu için "Tehlike Durum Planı"nı hazırlamak,
planda belirtilen hususlarla ilgili tatbikatları yapmak ve gerektiğinde
uygulanmasını sağlamak,
d)
Radyasyon alanlarına uygun ikaz etiketleri, çalışma talimatları ve kaza durumu
müdahale planını kolayca görülecek yerlere asmak,
e)
Yeni radyasyon kaynakları ve/veya cihazların seçimi ile radyasyon alanlarının
planlanmasında radyasyon güvenliği kriterlerinin uygulanmasını sağlamak,
f)
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
Radyasyon kaynaklarının
emniyetini ve güvenliğini sağlamak, sızıntı testini, depolanmasını ve takibini
yapmak,
g)
(29.09.2004/25598 t.s.
Resmi Gazete ile değişik)
Radyoaktif atıkların
yönetimi için gerekli işlemleri yürütmek, zorunlu nedenlerle tesis içinde
geçici olarak depolanmak durumunda kalan kapalı radyoaktif kaynakların
emniyetini ve güvenliğini sağlamak,
h)
Radyasyon görevlileri ve ziyaretçiler için radyasyon güvenliği ile ilgili
önlemler almak,
ı)
Radyasyon görevlilerinin radyasyondan korunma konusunda eğitiminde görev
almak,
i)
Bu Yönetmeliğin 69uncu maddesinde belirtilen kayıtları tutmak.
Madde 74 -
Radyasyon Güvenliği Uzmanının görevleri aşağıda belirtilmiştir.
a)
Radyasyon görevlilerinin, halkın ve çevrenin radyasyon korunması ile radyasyon
kaynaklarının güvenliğini sağlamak üzere gerekli önlemleri almak,
b)
Radyasyon kaynaklarının kullanıldığı tesislerin planlama ve zırhlama
hesaplarını ve projelerini yapmak ve kontrol etmek,
c)
Radyasyon kaynaklarının kullanıldığı tesislerde radyasyon seviyesini düzenli
olarak izlemek,
d)
Radyasyon kaynakları ile çalışılan tesislerde radyoaktif bulaşmayı önleyici
tedbirleri almak, alınmasını sağlamak,
e)
Radyoaktif kaynaklarla çalışılan tesislerde meydana gelen radyoaktif atıkların
yönetimi ile ilgili tedbirleri almak, alınmasını sağlamak,
f)
Radyoaktif maddenin güvenli taşınmasını sağlamak için gerekli önlemleri almak,
alınmasını sağlamak,
g)
Bu Yönetmeliğin 69uncu maddesinde belirtilen kayıtların tutulmasını sağlamak,
h)
Radyasyon görevlilerinin kişisel doz ve risk değerlendirmelerini yapmak,
ı)
Yurt içinde veya dışında meydana gelebilecek nükleer ve radyolojik kaza veya
tehlike durumlarında; kişilerin, halkın ve çevrenin olası radyasyon ve
radyoaktif bulaşma tehlikelerinden etkilenmesini en az düzeye indirmek üzere
gerekli önlemleri almak, alınmasını sağlamak, tehlike durumunda yapılacak
faaliyetleri belirlemek,
i)
Radyasyon kaynakları ile
çalışan görevlilerin radyasyondan korunması ile ilgili eğitimlerini yapmak,
Kurum tarafından düzenlenecek kurs ve seminerlerde eğitmenlik yapmak.
Aykırı Davranışlar, Sigorta
ve Son Hükümler
Madde 75 -
Lisanssız çalıştığı veya lisans koşullarına aykırı hususların tespit edildiği
ve bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümlere uyulmadığı belirlenen durumlarda
hukuki işlem yapılmak üzere Kurum tarafından genel hukuk esasları dahilinde
kanuni kovuşturmaya geçilmesini sağlamak üzere yetkili mercilere başvurulur.
Madde 76 -
Bu Yönetmelikte belirtilen faaliyetlerin yerine getirilmesi sırasında Kurum
tarafından Kanun’da belirtilen sigorta yükümlülüğü aranır.
Madde 77-
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile 6/9/1991 tarihli ve 20983 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır.
Madde 78 -
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 79-
Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakan yürütür.
Ek- I
RADYOİZOTOPLAR İÇİN
MUAFİYET SINIRLARI
(Radyoaktivite
ve Radyoaktivite Konsantrasyonuna göre)
|
Radyo-izotop |
Radyo-aktivite
(Bq) |
Konsan-trasyon
(kBq/kg) |
Radyo-izotop
|
Radyo-aktivite
(Bq) |
Konsan-trasyon
(kBq/kg) |
Radyo-izotop
|
Radyo-aktivite
(Bq) |
Konsan-trasyon
(kBq/kg) |
|
H-3 |
109 |
106 |
Kr-79 |
105 |
103 |
Sb-125 |
106 |
102 |
|
Be-7 |
107 |
103 |
Kr-81 |
107 |
104 |
Te-123m |
107 |
102 |
|
C-14 |
107 |
104 |
Kr-83m |
1012 |
105 |
Te-125m |
107 |
103 |
|
0-15 |
109 |
102 |
Kr-85 |
104 |
105 |
Te-127 |
106 |
103 |
|
F-18 |
106 |
10 |
Kr-85m |
1010 |
103 |
Te-127m |
107 |
103 |
|
Na-22 |
106 |
10 |
Kr-87 |
109 |
102 |
Te-129 |
106 |
102 |
|
Na-24 |
105 |
10 |
Kr-88 |
109 |
102 |
Te-129m |
106 |
103 |
|
Si-31 |
106 |
103 |
Rb-86 |
105 |
102 |
Te-131 |
105 |
102 |
|
P-32 |
105 |
103 |
Sr-85 |
106 |
102 |
Te-131m |
106 |
10 |
|
P-33 |
108 |
105 |
Sr-85m |
107 |
102 |
Te-132 |
107 |
102 |
|
S-35 |
108 |
105 |
Sr-87m |
106 |
102 |
Te-133 |
105 |
10 |
|
Cl-36 |
106 |
104 |
Sr-89 |
106 |
103 |
Te-133m |
105 |
10 |
|
Cl-38 |
105 |
10 |
Sr-90 |
104 |
102 |
Te-134 |
106 |
10 |
|
Ar-37 |
108 |
106 |
Sr-91 |
105 |
10 |
I-123 |
107 |
102 |
|
Ar-41 |
109 |
102 |
Sr-92 |
106 |
10 |
I-125 |
106 |
103 |
|
K-40 |
106 |
102 |
Y-90 |
105 |
103 |
I-126 |
106 |
102 |
|
K-42 |
106 |
102 |
Y-91 |
106 |
103 |
I-129 |
105 |
102 |
|
K-43 |
106 |
10 |
Y-91m |
106 |
102 |
I-130 |
106 |
10 |
|
Ca-45 |
107 |
104 |
Y-92 |
105 |
102 |
I-131 |
106 |
102 |
|
Ca-47 |
106 |
10 |
Y-93 |
105 |
102 |
I-132 |
105 |
10 |
|
Sc-46 |
106 |
10 |
Zr-93+ |
107 |
103 |
I-133 |
106 |
10 |
|
Sc-47 |
106 |
102 |
Zr-95 |
106 |
10 |
I-134 |
105 |
10 |
|
Sc-48 |
105 |
10 |
Zr-97+ |
105 |
10 |
I-135 |
106 |
10 |
|
V-48 |
105 |
10 |
Nb-93m |
107 |
104 |
Xe-131m |
104 |
104 |
|
Cr-51 |
107 |
103 |
Nb-94 |
106 |
10 |
Xe-133 |
104 |
103 |
|
Mn-51 |
105 |
10 |
Nb-95 |
106 |
10 |
Xe-135 |
1010 |
103 |
|
Mn-52 |
105 |
10 |
Nb-97 |
106 |
10 |
Cs-129 |
105 |
102 |
|
Mn-52m |
105 |
10 |
Nb-98 |
105 |
10 |
Cs-131 |
106 |
103 |
|
Mn-53 |
109 |
104 |
Mo-90 |
106 |
10 |
Cs-132 |
105 |
10 |
|
Mn-54 |
106 |
10 |
Mo-93 |
108 |
103 |
Cs-134m |
105 |
103 |
|
Mn-56 |
105 |
10 |
Mo-99 |
106 |
102 |
Cs-134 |
104 |
10 |
|
Fe-52 |
106 |
10 |
Mo-101 |
106 |
10 |
Cs-135 |
107 |
104 |
|
Fe-55 |
106 |
104 |
Tc-96 |
106 |
10 |
Cs-136 |
105 |
10 |
|
Fe-59 |
106 |
10 |
Tc-96m |
107 |
103 |
Cs-137+ |
104 |
10 |
|
Co-55 |
106 |
10 |
Tc-97 |
108 |
103 |
Cs-138 |
104 |
10 |
|
Co-56 |
105 |
10 |
Tc-97m |
107 |
103 |
Ba-131 |
106 |
102 |
|
Co-57 |
106 |
102 |
Tc-99 |
107 |
104 |
Ba-140+ |
105 |
10 |
|
Co-58 |
106 |
10 |
Tc-99m |
107 |
102 |
La-140 |
105 |
10 |
|
Co-58m |
107 |
104 |
Ru-97 |
107 |
102 |
Ce-139 |
106 |
102 |
|
Co-60 |
105 |
10 |
Ru-103 |
106 |
102 |
Ce-141 |
107 |
102 |
|
Co-60m |
106 |
103 |
Ru-105 |
106 |
10 |
Ce-143 |
106 |
102 |
|
Co-61 |
106 |
102 |
Ru-106+ |
105 |
102 |
Ce-144+ |
105 |
102 |
|
Co-62m |
105 |
10 |
Rh-103m |
108 |
104 |
Pr-142 |
105 |
102 |
|
Ni-59 |
108 |
104 |
Rh-105 |
107 |
102 |
Pr-143 |
106 |
104 |
|
Ni-63 |
108 |
105 |
Pd-103 |
108 |
103 |
Nd-147 |
106 |
102 |
|
Ni-65 |
106 |
10 |
Pd-109 |
106 |
103 |
Nd-149 |
106 |
102 |
|
Cu-64 |
106 |
102 |
Ag-105 |
106 |
102 |
Pm-147 |
107 |
104 |
|
Zn-65 |
106 |
10 |
Ag-108m+ |
106 |
10 |
Pm-149 |
106 |
103 |
|
Zn-69 |
106 |
104 |
Ag-110m |
106 |
10 |
Sm-151 |
108 |
104 |
|
Zn-69m |
106 |
102 |
Ag-111 |
106 |
103 |
Sm-153 |
106 |
102 |
|
Ga-72 |
105 |
10 |
Cd-109 |
106 |
104 |
Eu-152 |
106 |
10 |
|
Ge-71 |
108 |
104 |
Cd-115 |
106 |
102 |
Eu-152m |
106 |
102 |
|
As-73 |
107 |
103 |
Cd-115m |
106 |
103 |
Eu-154 |
106 |
10 |
|
As-74 |
106 |
10 |
In-111 |
106 |
102 |
Eu-155 |
107 |
102 |
|
As-76 |
105 |
102 |
In-113m |
106 |
102 |
Gd-153 |
107 |
102 |
|
As-77 |
106 |
103 |
In-114m |
106 |
102 |
Gd-159 |
106 |
103 |
|
Se-75 |
106 |
102 |
In-115m |
106 |
102 |
Tb-160 |
106 |
10 |
|
Br-82 |
106 |
10 |
Sn-113 |
107 |
103 |
Dy-165 |
106 |
103 |
|
Kr-74 |
109 |
102 |
Sn-125 |
105 |
102 |
Dy-166 |
106 |
103 |
|
Kr-76 |
109 |
102 |
Sb-122 |
104 |
102 |
Ho-166 |
105 |
103 |
|
Kr-77 |
109 |
102 |
Sb-124 |
106 |
10 |
Er-169 |
107 |
104 |
|
Radyo-izotop |
Radyo-aktivite
(Bq) |
Konsan-trasyon
(kBq/kg) |
Radyo-izotop
|
Radyo-aktivite
(Bq) |
Konsan-trasyon
(kBq/kg) |
|
Er-171 |
106 |
102 |
Th-231 |
107 |
103 |
|
Tm-170 |
106 |
103 |
Th-232sec |
103 |
1 |
|
Tm-171 |
108 |
104 |
Th-234+ |
105 |
103 |
|
Yb-175 |
107 |
103 |
Pa-230 |
106 |
10 |
|
Lu-177 |
107 |
103 |
Pa-231 |
103 |
1 |
|
Hf-181 |
106 |
10 |
Pa-233 |
107 |
102 |
|
Ta-182 |
104 |
10 |
U-230+ |
105 |
10 |
|
W-181 |
107 |
103 |
U-231 |
107 |
102 |
|
W-185 |
107 |
104 |
U-232+ |
103 |
1 |
|
W-187 |
106 |
102 |
U-233 |
104 |
10 |
|
Re-186 |
106 |
103 |
U-234 |
104 |
10 |
|
Re-188 |
105 |
102 |
U-235+ |
104 |
10 |
|
Os-185 |
106 |
10 |
U-236 |
104 |
10 |
|
Os-191 |
107 |
102 |
U-237 |
106 |
102 |
|
Os-191m |
107 |
103 |
U-238+ |
104 |
10 |
|
Os-193 |
106 |
102 |
U-238sec |
106 |
1 |
|
Ir-190 |
106 |
10 |
U-239 |
106 |
102 |
|
Ir-192 |
104 |
10 |
U-240 |
107 |
103 |
|
Ir-194 |
105 |
102 |
U-240+ |
106 |
10 |
|
Pt-191 |
106 |
102 |
Np-237+ |
103 |
1 |
|
Pt-193m |
107 |
103 |
Np-239 |
107 |
102 |
|
Pt-197 |
106 |
103 |
Np-240 |
106 |
10 |
|
Pt-197m |
106 |
102 |
Pu-234 |
107 |
102 |
|
Au-198 |
106 |
102 |
Pu-235 |
107 |
102 |
|
Au-199 |
106 |
102 |
Pu-236 |
104 |
10 |
|
Hg-197 |
107 |
102 |
Pu-237 |
107 |
103 |
|
Hg-197m |
106 |
102 |
Pu-238 |
104 |
1 |
|
Hg-203 |
105 |
102 |
Pu-239 |
104 |
1 |
|
Tl-200 |
106 |
10 |
Pu-240 |
103 |
1 |
|
Tl-201 |
106 |
102 |
Pu-241 |
105 |
102 |
|
Tl-202 |
106 |
102 |
Pu-242 |
104 |
1 |
|
Tl-204 |
104 |
104 |
Pu-243 |
107 |
103 |
|
Pb-203 |
106 |
102 |
Pu-244 |
104 |
1 |
|
Pb-210+ |
104 |
10 |
Am-241 |
104 |
1 |
|
Pb-212+ |
105 |
10 |
Am-242 |
106 |
103 |
|
Bi-206 |
105 |
10 |
Am-242m+ |
104 |
1 |
|
Bi-207 |
106 |
10 |
Am-243+ |
103 |
1 |
|
Bi-210 |
106 |
103 |
Cm-242 |
105 |
102 |
|
Bi-212+ |
105 |
10 |
Cm-243 |
104 |
1 |
|
Po-203 |
106 |
10 |
Cm-244 |
104 |
10 |
|
Po-205 |
106 |
10 |
Cm-245 |
103 |
1 |
|
Po-207 |
106 |
10 |
Cm-246 |
103 |
1 |
|
Po-210 |
104 |
10 |
Cm-247 |
104 |
1 |
|
At-211 |
107 |
103 |
Cm-248 |
103 |
1 |
|
Rn-220+ |
107 |
104 |
Bk-249 |
106 |
103 |
|
Rn-222+ |
108 |
10 |
Cf-246 |
106 |
103 |
|
Ra-223+ |
105 |
102 |
Cf-248 |
104 |
10 |
|
Ra-224+ |
105 |
10 |
Cf-249 |
103 |
1 |
|
Ra-225 |
105 |
102 |
Cf-250 |
104 |
10 |
|
Ra226+ |
104 |
10 |
Cf-251 |
103 |
1 |
|
Ra-227 |
106 |
102 |
Cf-252 |
104 |
10 |
|
Ra-228+ |
105 |
10 |
Cf-253 |
105 |
102 |
|
Ac-228 |
106 |
10 |
Cf-254 |
103 |
1 |
|
Th-226+ |
107 |
103 |
Es-253 |
105 |
102 |
|
Th-227 |
104 |
10 |
Es-254 |
104 |
10 |
|
Th-228+ |
104 |
1 |
Es-254m |
106 |
102 |
|
Th-229+ |
103 |
1 |
Fm-254 |
107 |
104 |
|
Th-230 |
104 |
1 |
Fm-255 |
106 |
103 |
(+)
ile belirtilmiş olan nüklitler, ürün nüklit ile ana nüklitin denge durumunda
olduğu durumları göstermektedir.
Bu durumda,
tabloda verilen değer sadece ana nüklite ait olup, ürün nüklitinde hesaba
katılması gerekmektedir.
Ek-II
GÖREV GEREĞİ
IŞINLANMALAR İÇİN RADYOİZOTOPLARIN
VÜCUDA YILDA ALINMA SINIRLARI (ALI)
1.
Görev gereği ışınlanmalar için radyoizotopların ALI değerleri Çizelge-1 de
verilmiştir.
2.
Çizelge-1'de verilen ALI değerleri, 40 saatlik çalışma haftası esasına
dayanmakta olup, ALI değerleri Becquerel (Bq) cinsindendir.
3.
Halk için ALI değerleri, Çizelge-1'de verilen değerlerin, 1/10'i, 1 yaşına
kadar bebekler için 1/100'i olarak uygulanacaktır.
ÇİZELGE 1 - YILLIK ALINMASINA İZİN VERİLEN MİKTARLAR (ALI)
