ASGARİ ÜCRET TESBİT
USULLERİ İHDASINA İLİŞKİN 26 NOLU SÖZLEŞME
ILO
Kanun No : 25 Haziran 1973 / 1769
Resmi Gazete
: 2 Eylül 1974 / 14994
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Yönetim kurulu
tarafından Cenevre'ye davet edilerek orada 30 Mayıs 1928 tarihinde onbirinci toplantısını yapan Milletlerarası Çalışma
Teşkilatı Genel konferansı,
Toplantı gündeminin birinci maddesini teşkil eden asgari
ücret tespit usulleri ihdasına dair muhtelif tekliflerin kabulünü ve, bu
tekliflerin bir Milletlerarası Sözleşme şeklini almasını kararlaştırdıktan
sonra:
Bin dokuz yüz yirmi sekiz yılı Haziran ayının işbu onaltıncı günü, Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Statüsü
hükümlerine uygun olarak,
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı üyelerince onaylanmak
üzere, asgari ücret tespit usulleri ihdasına dair 1928 tarihli Sözleşme
şeklinde adlandırılacak olan aşağıdaki Sözleşmeyi kabul eder.
MADDE 1
1. Milletlerarası Çalışma Teşkilatının bu Sözleşmeyi
onaylayan her üye devleti, toplu sözleşme yoluyla veya başka bir yolla etkili
bir ücret tespiti usulünün bulunmadığı veya o ücretlerin istisnai şekilde düşük
olduğu işlerde veya işlerin bölümlerinde (özellikle evde yapılan işlerde)
asgari ücret tespitine imkan veren usulleri ihdas veya muhafazayı taahhüt eder.
2. Bu Sözleşme uyarınca “İşler” deyimi imalat ve ticaret
işlerini kapsar.
MADDE 2
Bu Sözleşmeyi onaylayan bir üye belirli bir iş veya işin
bölümü için, varsa söz konusu iş veya işin bölümüyle ilgili işveren ve işçi
teşekküllerine danıştıktan sonra 1 inci maddede öngörülen asgari ücretlerin
tespit usullerinin hangi işlere veya işlerin bölümlerine ve özellikle evde
yapılan işlerin veya bölümlerinin hangilerine uygulanacağına karar vermekte
serbesttir.
MADDE 3
1. Sözleşmeyi onaylayan her üye, asgari ücretlerin tespit
usullerini ve bunların uygulama şekillerini tayinde serbesttir.
2. Ancak:
a. Bir işe veya işin belirli bir
bölümüne asgari ücret tespit usullerinin uygulanmasından önce, ilgili işveren
ve işçi temsilcilerine, varsa onlara ait teşekküllerin temsilcileri de dahil
olmak üzere, yetkili makam tarafından meslekleri veya görevleri itibari ile
kendilerine başvurulması uygun görülen vasıfta bütün kimselere danışılacaktır.
b. İlgili işveren ve işçiler milli
mevzuatın tayin edeceği şekilde ve ölçüde fakat herhalde eşit sayıda ve
şartlarla asgari ücret tespit usullerinin uygulanmasına katılacaklardır.
c. Tespit edilen asgari ücretlere,
ilgili işveren ve işçiler uymak zorunda olacak, gerek ferdi anlaşmayla gerekse,
yetkili makamın genel veya özel izni hariç, toplu sözleşmeyle, bir indirme
yapamayacaklardır.
MADDE 4
1. Sözleşmeyi onaylayan her üye, bir yandan ilgili
işveren ve işçilerin yürürlükteki asgari ücretlerden haberdar olması ve öte
yandan fiilen ödenen ücretlerin uygulanacak asgari miktarların altına düşmemesi
için, bir kontrol ve müeyyide sistemi ihdas etmek suretiyle gerekli tedbirleri
alacaktır.
2. Her işçi, uygulanması gereken asgari ücret miktarlarının
altında bir ücret ödenmesi halinde milli mevzuatla tespit edilecek bir süre
içerisinde, mahkeme veya diğer kanuni bir yolla kendisine borçlu kalınan
meblağı talep hakkına sahip olacaktır.
MADDE 5
Sözleşmeyi onaylayan her üye, her yıl Milletlerarası Çalışma
Bürosuna, asgari ücret tespit usullerinin uygulandığı işlerin veya işlerin
bölümlerinin bir listesini ihtiva eden ve bu usullerin uygulama şekil ve
sonuçlarını gösterir genel bir rapor verecektir. Bu rapor, asgari ücret tespit
usul ve şekillerine tabi işçilerin yaklaşık olarak adedini, tespit edilen
asgari ücretin miktarlarını ve icabında asgari ücretle ilgili en önemli
tedbirleri kısaca belirtecektir.
MADDE 6
Bu Sözleşmenin Milletlerarası Çalışma Teşkilatı
statüsünde öngörülen şartlar içinde resmen onaylandığına dair belgeler
Milletlerarası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne gönderilecek ve onun tarafından
tescil edilecektir.
MADDE 7
1. Bu Sözleşme ancak onaylama belgeleri Milletlerarası
Çalışma Bürosu tarafından tescil edilmiş olan Milletlerarası Çalışma Teşkilatı
üyelerini bağlayacaktır.
2. Bu Sözleşme, iki üyenin onaylama belgesi Genel Müdür
tarafından tescil edildiği tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girecektir.
3. Daha sonra bu sözleşme, onu onaylayan her üye için
onaylama belgesi tescil edildiği tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girecektir.
MADDE 8
Milletlerarası Çalışma Teşkilatının iki üyesinin onaylama
belgeleri Milletlerarası Çalışma Bürosunda tescil edilmesini müteakip,
Milletlerarası Çalışma Bürosu Genel Müdürü, keyfiyeti Milletlerarası Çalışma
Teşkilatının bütün üyelerine tebliğ edecektir. Genel Müdür Teşkilatının bütün
diğer üyeleri tarafından daha sonra bildirilmiş olan onaylamalara ait tesciller
için de aynı şekilde tebligat yapacaktır.
MADDE 9
1. Bu Sözleşmeyi onaylayan her üye, onu ilk yürürlüğe
giriş tarihinden itibaren on yıllık bir devre geçtikten sonra, Milletlerarası
Çalışma Bürosu Genel Müdürlüğüne göndereceği ve onun tescil edeceği bir
ihbarname ile feshedebilir. Fesih, Milletlerarası Çalışma Bürosunda tescilden
ancak bir yıl sonra muteber olur.
2. Bu Sözleşmeyi onaylamış olup da, onu, bundan evvelki
paragrafta sözü edilen on yıllık devrenin bitiminden itibaren bir yıl zarfında
bu maddede öngörüldüğü şekilde feshetme ihtiyarını kullanmayan her üye, yeniden
beş yıllık bir müddet için bağlanmış olacak ve bundan sonra bu Sözleşmeyi her
beş yıllık devre bitince bu madde de öngörülen şartlar içinde
feshedebilecektir.
MADDE 10
Gerekli gördüğü her defasında, Milletlerarası Çalışma
Bürosu Yönetim Kurulu bu Sözleşmenin uygulanması hakkındaki bir raporu Genel
konferansa sunacak ve onun tamamen veya kısmen değiştirilmesi keyfiyetinin
konferans gündemine konulması lazım gelip gelmediği hakkında karar verecektir.
MADDE 11
Bu Sözleşmenin Fransızca ve İngilizce metinleri aynı
şekilde muteberdir.