TRİMCİ VE ATEŞCİ SIFATIYLA GEMİLERDE İŞE
ALINACAKLARIN ASGARİ YAŞININ TESBİTİNE DAİR
15 NOLU SÖZLEŞME
ILO
Kabul Tarihi :
29 Ekim 1921
Kanun
No : 25 Mayıs 1959 /
7292
Resmi
Gazete : 2 Haziran 1959 / 10220
Milletlerarası Çalışma Bürosu Yönetim
Kurulu tarafından vaki davet üzerine, 25 Ekim 1921 tarihinde Cenevre’de
yapılan, Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Genel Konferansının 3 üncü
toplantısında
Toplantı gündeminin 8 inci maddesini
teşkil eden 18 yaşından aşağı bilumum şahısların Trimci
ve Ateşçi sıfatıyla gemilerde işe alınmalarının men’ine dair muhtelif
tekliflerine kabulüne,
Bu tekliflerin Milletlerarası bir
Sözleşme şeklinde kaleme alınmasına,
Karar verildikten sonra,
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı statüsü hükümlerine uygun olarak,
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı üyelerince tasdik edilmek üzere, Trimci ve Ateşçilerin asgari yaş haddine dair 1921 tarihli
Sözleşme adını alacak olan aşağıdaki Sözleşme kabul edilmiştir:
MADDE 1
İşbu Sözleşmenin tatbikatı bakımından
"Gemi" tabiri, harp gemileri müstesna, denize sefer yapan büyük,
küçük, ne olursa olsun, hususi mülkiyete veya amme mülkiyetine ait bilumum
gemileri ifade eder.
MADDE 2
18 yaşından aşağı kimseler, trimci veya ateşçi sıfatıyla, gemilerde çalıştırılamaz.
MADDE 3
İkinci madde hükümleri:
1. Amme makamlarınca tasvip edilmek
ve onların murakabesi altında bulunmak şartıyla, mektep gemilerinde genç
yaştaki kimseler tarafından görülen işlerde;
2. Esas kuvvei
muharrekesi buhar kuvveti olmayan gemilerdeki
işlerde;
3. Japonya veya Hindistan’da en
ziyade temsil kabiliyetini haiz işçi ve işveren teşekkülleri ile istişare
edilerek hazırlanacak nizamnamelerdeki kayıtlar mahfuz kalmak şartıyla,
münhasıran bu memleketlerin sahillerinde sefer yapan gemilerde çalıştırılacak
olan ve bedeni kabiliyetlerinin müsait olduğu tıbbi bir muayene neticesinde
kabul edilmiş bulunan en az 16 yaşındaki kimselerin yaptığı işlerde, tatbik
edilmeyecektir.
MADDE 4
Bir limanda bir trimci
veya ateşçi almak mecburiyeti hasıl olduğu takdirde, eğer oradaki bu sınıf
işçiler arasında en az onsekiz yaşında işçi bulunması
mümkün olmazsa onsekiz yaşından küçük fakat onaltı yaşından büyük genç işçiler bu işlere alınabilirler.
Böyle bir hal vukuunda, hizmetine ihtiyaç duyulan bir trimci
veya ateşçinin yerine bu gençlerden iki kişinin işe alınması zaruridir.
MADDE 5
Bu Sözleşme hükümlerinin tatbikatının
kontrolünü imkanını temin sadedinde, her kaptan veya işveren, gemide çalışan ve
yaşları onsekizden küçük olan bu nevi şahısları doğum
tarihleri ile birlikte gösteren bir kayıt defteri veya mürettebat listesi
tutmakla mükelleftir.
MADDE 6
Gemi mürettebatını iş mukaveleleri
işbu Sözleşme hükümlerinin bir hülasasını ihtiva edecektir.
MADDE 7
İş bu Sözleşmenin Milletlerarası
Çalışma Teşkilatı Statüsüyle vaaz edilmiş şartlar dahilinde, resmen tasdik
edildiğini mübeyyin belgeler, Milletlerarası Çalışma
Bürosu Umum Müdürüne gönderilecek ve tasdik keyfiyeti umum Müdür tarafından
tescil olunacaktır.
MADDE 8
1. Bu Sözleşme, Milletlerarası
Çalışma Teşkilatı üyelerinden ikisinin tasdiki ve tasdikin Umum Müdür
tarafından tescili ile mer’i yete girecektir.
2. Bu Sözleşme ancak Milletlerarası
Çalışma Bürosunca tasdikleri tescil edilmiş üyeleri bağlar.
3. Bundan sonra Sözleşme, tasdik
keyfiyetini Milletlerarası Çalışma Bürosuna tescil ettiren her üye hakkında
tescilinin yapıldığı tarihte mer’iyete girecektir.
MADDE 9
İşbu Sözleşmenin Milletlerarası
Çalışma Teşkilatı üyelerinden ikisi tarafından tasdik edilmesi ve tasdikin
Milletlerarası Çalışma Bürosunca tescili akabinde Milletlerarası Çalışma Bürosu
Umum Müdürü durumu Milletlerarası Çalışma Teşkilatının bütün üyelerine tebliğ
edecektir. Milletlerarası Çalışma Teşkilatının diğer üyeleri tarafından daha
sonra bildirilmiş olan tasdiklere ait tesciller için de aynı şekilde tebligat
yapılacaktır.
MADDE 10
Sözleşmeyi tasdik eden her üye 8 inci
madde hükmü mahfuz kalmak şartiyle 1, 2, 3, 4, 5 ve 6
ncı maddelerde yazılı hükümleri, en geç 10 ocak 1924 tarihinden itibaren tatbik
etmeyi ve bu hükümlerin tatbiki hususunda gerekli tedbirleri almayı taahhüt
eder.
MADDE 11
İş bu Sözleşmeyi tasdik eden her üye,
Sözleşme hükümlerini müstemlekelerde, İdaresi veya himayesi altındaki ülkelerde
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı statüsünün 35 inci maddesi gereğince tatbik
etmeyi taahhüt eder.
MADDE 12
Bu Sözleşmeyi tasdik eden her üye,
onu, ilk yürürlüğe giriş tarihinden itibaren on yıllık bir devre sonunda,
Milletlerarası Çalışma Bürosu Umum Müdürüne göndereceği ve müdürün tescil
edeceği bir ihbarname ile feshedebilir. Fesih, tescilin Milletlerarası Çalışma
Bürosu tarafından ifasından bir sene sonra muteber olacaktır.
MADDE 13
Milletlerarası Çalışma Bürosu Yönetim
kurulu, en az 10 senede bir işbu Sözleşmenin tatbikatı hakkında genel
konferansa bir rapor arz edecek ve icap ettiği takdirde konferansın gündemine
bu Sözleşmenin yeniden gözden geçirilmesi ve ya
tadili ile ilgili meseleleri ithal edecektir.
MADDE 14
İşbu Sözleşmenin Fransızca ve
İngilizce metinleri aynı derecede muteberdir