İNSAN KAYNAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE
MESLEKİ EĞİTİM VE YÖNLENDİRMENİN YERİ HAKKINDA 142 NOLU SÖZLEŞME
ILO Kabul Tarihi : 4 Haziran 1975
Kanun
No : 26.11.1992 / 3850
Resmi Gazete : 25.2.1993 / 21507
Uluslararası
Çalışma Bürosu tarafından Cenevre'de düzenlenen ve 4 Haziran 1975 tarihinde
altmışıncı toplantısını yapan,
Toplantı
gündeminin 6 ncı maddesini teşkil eden, insan kaynaklarının geliştirilmesi:
mesleki rehberlik ve mesleki eğitime ilişkin bazı önerilerin kabulüne karar
veren,
Bu önerilerin
bir uluslararası sözleşme şeklini alacağını kararlaştıran;
Uluslararası
Çalışma Teşkilatı Genel Konferansı,
Bin dokuz
yüz yetmiş beş senesinin yirmi üçüncü günü İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
Sözleşmesi, 1975 adıyla anılabilecek olan aşağıdaki Sözleşmeyi kabul etmiştir.
MADDE 1
1. Her
üye, özellikle kamu istihdam hizmetleri aracılığı ile, istihdam ile yakından
ilişkili olarak kapsamlı ve koordineli mesleki rehberlik ve mesleki eğitim
politika ve programları kabul edip, geliştirecektir.
2. Bu
politika ve programlar aşağıdaki hususları dikkate alacaktır;
a. Bölgesel ve ulusal düzeyde istihdam ihtiyacı,
fırsatları ve sorunları,
b. Ekonomik sosyal ve kültürel gelişmenin safha ve düzeyi
ve,
c. İnsan kaynaklarının geliştirilmesi ile, diğer
ekonomik, sosyal ve kültürel hedefler arasındaki karşılıklı ilişkiler.
3. Politika
ve programlar ulusal şartlara uygun metotlarla takip edilecektir.
4. Politika
ve programlar, kişinin çalışma ortamını ve sosyal çevreyi anlama ve bunları
bireysel veya toplu olarak etkileme kabiliyetini geliştirecek şekilde
hazırlanacaktır.
5. Politika
ve programlar toplumun ihtiyaçları da dikkate alınmak suretiyle kişilerin kendi
çıkarlarına ve beklentilerine uygun olarak çalışma kabiliyetlerini geliştirip
kullanmalarını eşitlik esasına dayalı ve herhangi bir ayırım gözetmeksizin
teşvik edecek ve mümkün kılacaktır.
MADDE 2
Her üye,
yukarıda belirtilen hedefleri dikkate alarak, resmi eğitim sistemi içinde veya
bunun dışında yer alacak şekilde, genel, teknik ve mesleki eğitime, eğitim ve
mesleki rehberliğe ve mesleki eğitime ilişkin açık, esnek ve tamamlayıcı
sistemleri oluşturup geliştirecektir.
MADDE 3
1. Her
üye, tüm sakat ve özürlüler için hazırlanacak özel programlar da dahil olmak
üzere, tüm çocuklara, gençlere ve yetişkinlere kapsamlı enformasyon sağlamak ve
mümkün olan en geniş rehberlik amacıyla, istihdama ilişkin sürekli bilgi temini
dahil mesleki rehberlik sistemlerini tedricen yaygınlaştıracaktır.
2. Bu
bilgi ve rehberlik; meslek seçimi, mesleki eğitim ve buna ilişkin öğrenim
fırsatları istihdam durumu ve istihdam beklentileri, meslekte yükselme
imkanları, çalışma şartları, işte güvenlik hijyen ve ekonomik, sosyal ve
kültürel faaliyetlerin çeşitli sektörlerin çalışma hayatının diğer yönlerini ve
tüm sorumluluk düzeylerini kapsayacaktır.
3. Bu
bilgi ve rehberlik, toplu sözleşmelerin genel hususlarına ve iş Kanunu
kapsamındaki herkesin hak ve sorumluluklarına ilişkin bilgilerle
tamamlanacaktır; bu bilgiler, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarının fonksiyon
ve görevleri dikkate alınarak, ulusal mevzuat ve uygulama uyarınca
sağlanacaktır.
MADDE 4
Her üye,
mesleki eğitim sistemlerini, ekonominin tüm sektörlerinde ve tüm ekonomik
faaliyet kollarındaki genç ve yetişkinlerin ömür boyu mesleki eğitim
ihtiyaçlarını, tüm beceri ve sorumluluk düzeylerinde karşılıyacak
şekilde tedricen genişletecek ve gerekli uyumu ve ahengi sağlayacaktır.
MADDE 5
Mesleki
rehberlik ve mesleki eğitim politika ve programları, işveren ve işçi
kuruluşları ve ulusal mevzuat ve uygulama ile uyumlu ve uygun olduğu takdirde
ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği içinde formüle edilip, uygulanacaktır.
MADDE 6
Bu
sözleşmenin onay belgeleri tescil için Milletlerarası Çalışma Bürosu Genel
Müdürü'ne gönderilecektir.
MADDE 7
1. Bu
Sözleşme, sadece onay belgeleri Genel müdür tarafından tescil edilmiş olan
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı üyelerini bağlayacaktır.
2. Bu
sözleşme iki üyenin onay belgelerinin Genel Müdür tarafından tescil edildiği
tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girecektir.
3. Bundan
sonra işbu Sözleşme, onaylayan her üye için, onay belgesi tescil edildiği
tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girecektir.
MADDE 8
1. Bu
sözleşmeyi onaylamış olan bir üye, sözleşmenin ilk yürürlüğe giriş tarihinden
itibaren on yıl geçtikten sonra Milletlerarası
Çalışma Bürosu Genel Müdürüne göndereceği ve onun tarafından tescil edilecek
bir bildirim ile sözleşmeyi feshedebilir. Fesih, tescil tarihinin üzerinden bir
yıl geçmeden muteber olamaz.
2. Bu
sözleşmeyi onaylamış bulunan ve önceki fıkrada belirtilen on yıllık devrenin
sonundan itibaren bir yıl içinde bu madde gereğince feshetmek hakkını
kullanmayan her üye yeniden on yıllık bir müddet için bağlanmış olacak ve
bundan sonra bu sözleşmeyi, her on yıllık devrenin sona ermesinden sonra, bu
maddede derpiş edilen hükümlere göre feshedebilecektir.
MADDE 9
1. Milletlerarası
Çalışma Bürosu Genel Müdürü, Teşkilat üyeleri tarafından kendisine bildirilen
bütün onay ve fesihlerin tescil işlemini Milletlerarası Çalışma Teşkilatının
bütün üyelerine bildirecektir.
2. Genel
Müdür kendisine gönderilen sözleşmenin ikinci onay belgesinin tescil edildiğini
Teşkilat üyelerine bildirirken, bu Sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarihe
Teşkilat üyelerinin dikkatini çekecektir.
MADDE 10
Milletlerarası
Çalışma Bürosu Genel Müdürü, önceki maddeler gereğince, tescil etmiş olduğu
bütün onay ve fesih işlemlerine dair bilgilerin tamamını, Birleşmiş Milletler
Antlaşmasının 102 nci maddesi uyarınca tescil edilmek üzere Birleşmiş Milletler
Genel Sekreterine ulaştıracaktır.
MADDE 11
Milletlerarası
Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu gerekli gördüğü hallerde bu Sözleşmenin, uygulanması
hakkında Genel Konferansa bir rapor sunacak ve Sözleşmenin tamamen veya kısmen
değiştirilmesi konusunun konferans gündemine alınıp alınmaması hususunu
inceleyecektir.
MADDE 12
1. Genel
Konferansın, bu Sözleşmenin tamamını veya bir kısmını değiştiren yeni bir
Sözleşme kabul etmesi halinde ve bu yeni sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı
takdirde;
a. Değişiklik getiren yeni sözleşmenin bir üye tarafından
onaylanması, bu yeni sözleşmenin yürürlüğe girmiş olması kaydıyla, yukarıdaki 8
inci madde hükümleri göz önünde tutulmaksızın işbu sözleşmenin derhal feshi
neticesini doğuracaktır.
b. Değişiklik getiren yeni Sözleşmenin yürürlüğe giriş
tarihinden itibaren işbu Sözleşme üye ülkelerin onayına artık açık
tutulmayacaktır.
2. İşbu
Sözleşmeyi onaylamış bulunan ve değişiklik getiren Sözleşmeyi onaylamayacak üye
ülkeler açısından bu Sözleşme aynı muhteva ve biçimde yürürlükte kalacaktır.
MADDE 13
Bu
sözleşmenin Fransızca ve İngilizce metinleri aynı derecede muteberdir.