İŞLETMELERDE İŞÇİ TEMSİLCİLERİNİN KORUNMASI
VE ONLARA SAĞLANACAK KOLAYLIKLARA İLİŞKİN
135 NOLU SÖZLEŞME
ILO Kabul Tarihi : 2 Haziran 1971
Kanun
No : 25. 11. 1992/3845
Resmi Gazete : 25. 2. 1993 / 21507
Uluslararası
Çalışma Örgütü Genel Konferansı;
Uluslararası
Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu'nca 2 Haziran 1971 tarihinde Cenevre'de
toplanmaya çağrılmış ve düzenlediği 56' ncı oturumunda,
İstihdam
konusunda sendika özgürlüğüne zarar vermeye yönelik her türlü ayrımcılık
eylemlerine karşı işçileri koruyan Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkına ilişkin
Sözleşme (1949) hükümlerini not ederek, işçi temsilcileri ile ilgili olarak ek
hükümler kabul etmenin gerekliliğini dikkate alarak,
Oturumun
gündeminde 5 inci maddeyi teşkil eden işletmelerde işçi temsilcilerinin
korunması ve onlara sağlanacak kolaylıklara ilişkin çeşitli önerilerin kabulüne
karar verdikten sonra,
Bu
önerilerin uluslararası bir Sözleşme şeklini almasına karar vererek,
Aşağıda
İŞÇİ TEMSİLCİLERİ HAKKINDA SÖZLEŞME olarak adlandırılacak olan bu Sözleşmeyi,
1971 yılı Haziran ayının bu 23 üncü gününde kabul etmiştir.
MADDE 1
İşletmelerdeki
işçi temsilcileri, kanunlara toplu sözleşmelere veya yürürlükteki sözleşmelere
dayalı diğer düzenlemelere uygun hareket etmeleri koşulu ile işten çıkarma
dahil kendilerine zarar verebilecek ve işçi temsilcisi sıfatını taşımalarından
veya bu sıfatla faaliyetlerde bulunmalarından, sendika üyesi olmalarından veya
sendika faaliyetlerine katılmalarından ileri gelecek her nevi işleme karşı
etkili bir korumadan yararlanırlar.
MADDE 2
1. İşletmelerde
işçi temsilcilerine görevlerini hızlı ve etkili biçimde yapmalarına imkan
verecek uygun kolaylıklar sağlanır.
2. Bu
hususta ülkenin endüstriyel ilişkiler sisteminin özellikleri ile ilgili
işletmenin ihtiyaçları, büyüklüğü ve olanakları göz önünde bulundurulur,
3. Bu tür
kolaylıkların sağlanması, ilgili işletmenin etkin faaliyetini
engellemeyecektir.
MADDE 3
Bu
sözleşmenin uygulanmasında "işçi temsilcileri" deyimi ulusal mevzuat
ve uygulama ışığında;
a. Ya sendika temsilcileri, şöyle ki; sendikalarca veya bu tür
kuruluşların üyelerince seçilen veya atanan temsilciler;
b. Yada
seçimle gelen temsilciler, şöyle ki; ulusal mevzuat veya toplu sözleşme
hükümlerine göre işletmenin işçileri tarafından serbestçe seçilen ve ilgili
ülkede, sendikalara tanınan özel ayrıcalıklı faaliyetleri içermeyen görevlere
sahip temsilciler, anlamına gelir.
MADDE 4
Ulusal
mevzuat, toplu sözleşme, hakem kararları veya mahkeme kararları, bu Sözleşmede
sözü edilen kolaylıkları ve korunmaya hak kazanacak işçi temsilcileri tipini
veya tiplerini belirleyebilir.
MADDE 5
Aynı
işletmede hem sendika temsilcilerinin ve hem de seçilmiş temsilcilerin
bulunduğu hallerde, eğer gerekiyorsa, seçilmiş temsilcilerin bulunmasının
ilgili sendikaların veya temsilcilerinin durumunu zayıflatacak şekilde
kullanılmaması ve ilgili bütün konularda seçilmiş temsilcilerle, ilgili
sendikalar ve onların temsilcileri arasında işbirliğini teşvik için önlemler
alınacaktır.
MADDE 6
Bu
sözleşmenin uygulanması, ulusal mevzuat veya toplu sözleşmelerle veya ulusal
uygulamaya uygun diğer herhangi bir yöntemle sağlanabilecektir.
MADDE 7
Bu
sözleşmenin kesin onama belgeleri Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne
gönderilir ve onun tarafından kaydedilir.
MADDE 8
1. Bu
sözleşme, ancak onama belgeleri Genel müdür tarafından kaydedilmiş olan
Uluslararası Çalışma Örgütü üyelerini bağlar.
2. Bu
sözleşme iki üyenin onama belgesi Genel Müdür tarafından kaydedildiği tarihten oniki ay sonra yürürlüğe girer.
3. Daha
sonra bu Sözleşme, onu onayan her üye için, onama belgesi kaydedildiği tarihten
oniki ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 9
1. Bu
sözleşmeyi onaylayan her üye, onu, ilk yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren on
yıllık bir süre sonunda, Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne göndereceği
ve bu Müdürün kaydedeceği bir belge ile feshedebilir. Fesih, kayıt tarihinden
ancak bir yıl sonra geçerli olur.
2. Bu
sözleşmeyi onamış olup'da onu bundan önceki fıkrada
sözü edilen on yıllık sürenin bitiminden itibaren bir yıl süresince bu madde
gereğince feshetmek seçeneğini kullanmayan her üye yeniden on yıllık bir süre
için bağlanmış olur ve bundan sonra bu Sözleşmeyi, her on yıllık süre
bitiminde, bu maddedenin içerdiği koşullar içinde
feshedebilir.
MADDE 10
1. Uluslararası
Çalışma Bürosu Genel Müdürü, Örgüt üyeleri tarafından kendisine bildirilen
bütün onama ve fesihlerin kaydedildiğini Uluslararası çalışma Örgütünün bütün
üyelerine duyurur.
2. Genel
Müdür, kendisine gönderilen Sözleşmenin ikinci onama belgesinin kaydedildiğini
örgüt üyelerine duyururken bu sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarih hakkında örgüt
üyelerinin dikkatini çeker.
MADDE 11
Uluslararası
Çalışma Bürosu Genel Müdürü, yukarıdaki maddeler gereğince, kaydetmiş olduğu
bütün onama ve fesihlere ilişkin tam bilgileri, Birleşmiş Milletler
Antlaşmasının 102 nci maddesi uyarınca kaydedilmek üzere, Birleşmiş Milletler
Genel Sekreterine ulaştıracaktır.
MADDE 12
Uluslararası
Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü zaman bu Sözleşmenin,
uygulanması hakkındaki bir raporu Genel Konferansa sunar ve onun tamamen veya
kısmen değiştirilmesi konusunun konferans gündemine alınması gereği hakkında
karar verir.
MADDE 13
1. Konferansın
bu Sözleşmeyi tamamen veya kısmen değiştiren yeni bir sözleşme kabul etmesi
halinde ve yeni Sözleşme aksini ön görmediği takdirde:
a. Değiştirici yeni Sözleşmenin bir üye tarafından
onanması durumu, yukarıdaki 9. madde dikkate alınmaksızın ve değiştirici yeni
Sözleşme yürürlüğe girmiş olmak kayıt ve şartı ile, bu Sözleşmenin derhal ve
kendiliğinden feshini gerektirir.
b. Değiştirici yeni Sözleşmenin yürürlüğe girmesi
tarihinden itibaren bu Sözleşme üyelerin onamasına artık açık bulundurulamaz.
2. Bu
Sözleşme, onu onayıp ta Değiştirici Sözleşmeyi onamamış bulunan üyeler için
herhalde şimdiki şekil ve içeriğiyle geçerli olmakta devam eden.
MADDE 14
Bu
sözleşmenin Fransızca ve İngilizce metinleri aynı şekilde muteberdir.