GEMİADAMLARININ ULUSAL KİMLİK KARTLARINA
İLİŞKİN 108 SAYILI SÖZLEŞME
ILO Kabul Tarihi : 29 Nisan 1958
Kanun
No
: 15.7.2003 / 4939
Resmi
Gazete : 15.12.2003/25317
Uluslararası
Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu’nun daveti üzerine, 29 Nisan 1958 tarihinde
Cenevre’de yaptığı Kırkbirinci oturumunda;
Oturum
gündeminin yedinci maddesinde yer alan, ulusal gemi adamı kimliklerinin
karşılıklı olarak veya uluslararası tanınma hususu ile ilgili bazı önerilerin
kabulüne karar vererek;
Bu
önerilerin bir uluslararası sözleşme şeklini alması gerektiğine hükmederek,
Gemiadamı
Kimlik Belgesi Sözleşmesi, 1958 olarak adlandırılacak olan aşağıdaki sözleşmeyi
Bin dokuz yüz elli sekiz yılı Mayıs ayının işbu onüçüncü gününde kabul
etmiştir.
Madde 1
1. Bu
Sözleşme, bu Sözleşmenin geçerli olduğu ülkeye kayıtlı ve genellikle ticarî
deniz seferi ile iştigal eden savaş gemileri dışındaki gemilerde hangi sıfatla
olursa olsun çalışan gemi adamlarına uygulanır.
2. Hangi
Kategorilerdeki kişilerin bu sözleşme kapsamına girdiği hususunda kuşkuya
düşülmesi halinde kimlerin gemi adamı sayılacağını, gemi sahipleri ve gemi
adamları örgütlerine danışarak, her ülkenin yetkili makamı belirler.
Madde 2
1. Bu
sözleşmenin yürürlükte olduğu her üye devlet uyruğu olan her gemi adamının
talebi üzerine, bu sözleşmenin 4. Maddesi hükümlerine uyan gemiadamı kimlik
belgesini düzenleyip verir. Üye devlet; uyruğu olan, ancak bir gemi adamı kimlik
belgesinin verilmesinin pratik olarak mümkün olmadığı bazı kategorilerdeki
gemiadamlarına hamilinin gemi adamı olduğu belirten bir pasaport verebilir. Bu
sözleşmenin amaçları doğrultusunda böyle bir pasaport bir gemiadamı belgesi ile
aynı etkiye sahiptir.
2. Bu
sözleşmenin yürürlükte olduğu üye devlet, kendisine kayıtlı bir gemide çalışan
ya da ülkesindeki iş ve işçi bulma kurumuna kayıtlı her hangi bir gemiadamına
başvurusu halinde gemiadamı kimlik belgesi verebilir.
Madde 3
Gemiadamı
belgesi her zaman belge sahibi gemi adamının mülkiyetinde olur.
Madde 4
1. Gemi
adamı belgesinin tasarımı sade olur, dayanıklı malzemeden yapılır ve üzerinde
yapılan değişiklikler kolayca anlaşılacak şekilde düzenlenir.
2. Gemiadamı
kimlik belgesi, belgeyi düzenleyen makamın adı ve ünvanı, verildiği yer ve
tarihi ve belgenin bu sözleşme kapsamında düzenlenmiş olduğunu belirten bir
ibareyi ihtiva eder.
3. Gemiadamı
belgesi, belge hamili ile ilgili olarak şu bilgileri içerir:
a. tam ismi (adı ve varsa soyadı)
b. doğum yeri ve tarihi
c. uyruğu
e. fotoğrafı ve
f. imzası ya da imza atamıyorsa başparmağının izi
4. Üye
Devlet yabancı bir gemiadamı için gemiadamı kimlik belgesi düzenlemişse
gemiadamının uyruğunun belirtilmesi gerekli değildir, böyle bir ibare belgeye
işlenmiş olsa bile bu söz konusu gemi adamının uyruğu hakkında kati bilgi
sayılmaz.
5. Gemiadamı
kimlik belgesinin geçerli olduğu süre belgede açıkça belirtilir.
6. Yukarıdaki
maddelerin hükümlerine bağlı olarak gemiadamı kimlik belgesinin biçimi ve
içeriği gemi sahipleri ve gemiadamları örgütlerine danışılarak üye devlet
tarafından belirlenir.
7. Ulusal
yasa veya yönetmelikler gemiadamı kimlik belgelerinin yukarıda belirtilenlerden
daha fazla bilgi içermesini zorunlu tutabilir.
Madde 5
1. Bu
sözleşmenin yürürlükte olduğu ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş geçerli
bir gemiadamı kimlik belgesine sahip olan her gemiadamının belgeyi veren ülkeye
tekrar girişine izin verilir.
2. Gemiadamının
söz konusu gemi adamı kimlik belgesinde belirtilen geçerlilik süresinin
dolmasından sonraki bir yıl içerisinde belgeyi düzenleyen ülkeye tekrar giriş
hakkı vardır.
Madde 6
1. Her
üye, geminin limanda olduğu sırada kısa süreli kıyı izni için ülkeye giriş izni
talep edildiği takdirde geçerli bir gemiadamı kimlik belgesi olan her
gemiadamının bu sözleşmenin geçerli olduğu topraklarına girişi için izin verir.
2. Gemiadamı
kimlik belgesinde kayıt düşülmek için yeterli boşluklar bulunuyorsa her üye,
geçerli bir gemiadamı kimlik belgesi taşıyan her gemiadamının bu sözleşmenin
geçerli olduğu topraklarına;
a. gemisine gitmek veya başka bir gemiye aktarılmak için,
b. çalıştığı gemiye ulaşmak için veya ülkesine dönüş için
transit geçiş maksadıyla, veya
c. ilgili üyenin onaylayacağı herhangi bir başka amaçla
girişine izin verir.
3. Önceki
fıkrada sayılan nedenlerden biriyle topraklarına girişe izin vermeden önce
bütün üyeler, denizci, armatör veya ilgili görevli yahut ilgili konsolos
tarafından denizcinin niyeti hakkında ve niyetini gerçekleştirebileceği
gerekçesiyle yazılmış yazılı bir kanıt da dahil olmak üzere tatminkâr bir
delili isteyebilir. Üye, denizcinin bulunma süresini bulunmanın amacı
bakımından makûl olarak değerlendirilebilecek bir süreyle sınırlayabilir.
4. Bu
maddede belirtilenlerin hiçbiri bir üyenin herhangi bir kişinin topraklarına
girişini veya topraklarında bulunmasını engelleme hakkını kısıtlayacak şekilde
yorumlanamaz.
Madde 7
Bu
Sözleşmenin kesin onama belgeleri Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne
gönderilir ve onun tarafından tescil edilir.
Madde 8
1. Bu
Sözleşme, sadece onama belgesi Genel Müdür tarafından tescil edilen
Uluslararası Çalışma Örgütü üyesi ülkeler için bağlayıcıdır.
2. Bu
Sözleşme, iki üyenin onay belgesi Genel Müdür tarafından tescil edildiği
tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girer.
3. Bu
Sözleşme, daha sonra, onu onaylayan her üye için, onay belgesinin tescil
edildiği tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girer.
Madde 9
1. Bu
Sözleşmeyi onayan her üye, onu ilk yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on
yıllık bir süre sonunda Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne göndereceği
ve Genel Müdürün tescil edeceği bir belge ile feshedebilecektir. Fesih, tescil
tarihinden ancak bir yıl sonra hüküm ifade edecektir.
2. Bu
Sözleşmeyi onamış olup da, onu bundan önceki fıkrada sözü edilen 10 yıllık
sürenin bitiminden itibaren bir yıl zarfında bu maddede öngörüldüğü şekilde
feshetmeyen her üye, yeniden on yıllık bir müddet için bağlanmış olur ve bundan
sonra bu Sözleşmeyi, her on yıllık süre bitiminde, bu maddede öngörülen şartlar
içinde feshedebilir.
Madde 10
1. Uluslararası
Çalışma Bürosu Genel Müdürü, Örgüt üyeleri tarafından kendisine bildirilen
bütün onama ve fesihlerin kaydedildiğini Uluslararası Çalışma Örgütünün bütün
üyelerine duyurur.
2. Genel
Müdür, kendisine gönderilen Sözleşmenin ikinci onama belgesinin kaydedildiğini
örgüt üyelerine duyururken bu sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarih hakkında
örgüt üyelerinin dikkatini çeker.
Madde 11
Uluslararası
Çalışma Bürosu Genel Müdürü, yukarıdaki maddeler gereğince kaydetmiş olduğu
bütün onama ve fesihlere ilişkin tam bilgileri, Birleşmiş Milletler
Antlaşmasının 102 nci maddesi uyarınca tescil edilmek üzere, Birleşmiş
Milletler Genel Sekreterine ulaştırır.
Madde 12
Uluslararası
Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü zaman bu Sözleşmenin,
uygulanması hakkındaki bir raporu Genel Konferansa sunar ve konferansın gündemine
sözleşmenin tamamen veya kısmen tadili konusunun konulup konulmaması hususunu
inceler.
Madde 13
1. Konferansın,
bu Sözleşmeyi tamamen veya kısmen tadil eden yeni bir Sözleşme kabul etmesi
halinde ve bu yeni Sözleşme aksini öngörmediği takdirde;
a. Tadil edici yeni Sözleşmenin bir üye tarafından
onanması durumu, yukarıdaki 9 uncu madde dikkate alınmaksızın ve tadil edici
yeni Sözleşme yürürlüğe girmiş olmak kayıt ve şartıyla, bu Sözleşmenin derhal
ve kendiliğinden feshini gerektirir.
b. Tadil edici yeni Sözleşmenin yürürlüğe girmesi
tarihinden itibaren, bu Sözleşme üyelerin onamasına artık açık bulundurulamaz.
2. İş bu
Sözleşme, Sözleşmeyi onaylayan fakat tadil edici sözleşmeyi onaylamayan üyeler
için, mevcut şekil ve kapsamı ile yürürlükte kalacaktır.
Madde 14
Bu
Sözleşmenin Fransızca ve İngilizce metinlerinin her ikisi de eşit derecede
geçerlidir.