AFET ve ACiL DURUM MÜDAHALE HiZMETLERi YÖNETMELiĞi
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 26/8/2013 No : 2013/5703
Dayandığı
Kanunun Tarihi : 29/5/2009 No : 5902
Yayımlandığı
R.Gazetenin Tarihi : 18/12/2013 No : 28855
Yayımlandığı
Düsturun Tertibi : 5 Cilt : 53
BiRiNCi BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 ‒ (1) Bu Yönetmeliğin amacı; afet ve acil durumlara müdahalede ihtiyaç
duyulacak tüm güç ve kaynakları ulusal ve yerel düzeyde planlamak, bu güç ve
kaynakların olay bölgesine hızlı ve etkin bir şekilde ulaştırılmasını sağlamak,
müdahale hizmetlerini ve bu hizmetlerin koordinasyonundan sorumlu ana ve destek
çözüm ortaklarının ve yerel düzeyde sorumlu birimlerin görev ve sorumlulukları
ile planlama esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 ‒ (1) Bu Yönetmelik, afet ve acil durumlarda müdahale hizmetlerini
yürütecek bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, valilikler, kaymakamlıklar,
özel ve özerk kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ile gerçek kişilerin görev ve
sorumluluklarım, bunlar arasındaki işbirliği, koordinasyon ye karşılıklı
yardımlaşma esaslarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 ‒ (1) Bu Yönetmelik, 29/5/2009 tarihli ve 5902 sayılı Afet ve Acil Durum
Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 15/5/1959
tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Âfetler Dolayısiyle Alınacak
Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 ‒ (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Acil durum: Toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve
faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren
olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz halini,
b) Acil yardım: Afet ve acil durum hallerinde; arama, kurtarma, tıbbi ilk yardım
ve tedavi, defin, salgın hastalıkları önleme, yiyecek, içecek ve giyecek temini,
acil barındırma, ısıtma, aydınlatma, ulaştırma, enkaz kaldırma, altyapıyı asgari
seviyede çalışır hale getirme, akaryakıt ve benzeri acil hizmet ve ihtiyaçların
karşılanması ve bu konularda yapılacak her türlü iş, işlem, tahsis, kiralama,
satın alma, hibe, kamulaştırma ve benzeri faaliyetleri,
c) Acil yardım süresi: Afetin meydana gelmesi ile başlayıp, afetin sona
ermesinden itibaren onbeş gün devam eden ve gerektiğinde Başkanlıkça
uzatılabilen acil yardımlar ile bununla ilgili harcamaların yapıldığı süreyi,
ç) Afet: Toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal
kayıplar doğuran, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye
uğratan, etkilenen toplumun başetme kapasitesinin yeterli olmadığı doğal,
teknolojik veya insan kaynaklı olayları,
d) Afet ve acil durum faaliyetleri ödeneği: 5902 sayılı Kanunun 23 üncü
maddesine göre Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı bütçesinde yer alan
ödeneği,
e) Afet ve acil durum hizmetleri: Afet ve acil durum haberinin duyurulması, ön
değerlendirme, haberleşme, güvenlik ve trafik, arama-kurtarma, tahliye, yangın
söndürme ve ikincil afetler, altyapı, ulaşım altyapısı, enerji, sağlık, defin,
barınma, beslenme, enkaz kaldırma, hasar ve zarar tespit, ayni ve nakdi bağış
yönetimi, uluslararası destek ve işbirliği, satın alma, kiralama, gıda, tarım ve
hayvancılık, tehlikeli maddelerle ilgili arındırma faaliyetleri ve psiko-sosyal
destek gibi çalışmaları,
f) Afet ve acil durum yönetim merkezleri: Afet ve acil durumlarda müdahalenin
koordine edildiği, 24 saat esasına göre çalışan, kesintisiz ve güvenli bilgi
işlem ve haberleşme sistemleri ile donatılan merkezleri,
g) Ana çözüm ortağı: Hizmet grubunun yürüteceği hizmetlere ilişkin
koordinasyondan sorumlu olan bakanlık, kurum ve kuruluşları,
ğ) Başkanlık: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığım,
h) Destek çözüm ortağı: Hizmet gruplarında ana çözüm ortağı olarak görev alan
bakanlık, kurum ve kuruluşların çalışmalarında destek olarak görev alan
paydaşları,
ı) Destek iller: Başkanlık tarafından olay bölgesine destek olmak üzere
belirlenecek i! gruplarını,
i) Ekip: Hizmet gruplarının görevlerini yerine getirmek amacıyla oluşturulmuş
alt hizmet birimini,
j) Hizmet grubu: Afet ve acil durumlarda, ana çözüm ortağı ve destek çözüm
ortaklarının yürüttükleri hizmetlerin niteliğine göre oluşturulan grupları,
k) İkincil afet: Afete sebep olan olay türünün neden olduğu yangın, heyelan,
baraj yıkılması., patlama, KBRN olayları gibi meydana gelen afetleri,
l) KBRN: Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleeri,
m) Müdahale: Afet ve acil durumlarda can ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, ibate,
güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin
verilmesi gibi çalışmaları,
n) Ön iyileştirme: Afet ve acil durum nedeniyle bozulan yaşam şartlarının
normalleştirilmesine yönelik olayın meydana gelmesinden hemen sonra başlayarak
yapılacak kısa dönem iyileştirme faaliyetlerini,
o) Servis: Müdahale organizasyonu içerisinde yer alan hizmet gruplarının bağlı
olduğu ana yönetim birimlerini,
ö) Sivil savunma: Düşman saldırılarına karşı halkın can ve mal kaybının en az
seviyeye indirilmesi, hayati önem taşıyan her türlü resmi ve özel tesis ve
kuruluşların korunması ve faaliyetlerinin devamını sağlayacak iyileştirmenin
yapılması, savunma gayretlerinin halk tarafından en yüksek seviyede
desteklenmesi ve halkın moralini yüksek tutmak için alınacak her türlü silahsız
koruyucu ve kurtarıcı tedbir ve faaliyetleri,
p) Ulusal Afet Müdahale Sistemi: Türkiye Afet Müdahale Planı ile ulusal ve yerel
düzey planların oluşturduğu sistemi, ifade eder.
iKiNCi BÖLÜM
Ulusal ve Yerel Düzeyde Planlama ve Hazırlık Çalışmaları
Planlama
MADDE 5 ‒ (1) Afet ve acil durum hizmetleri; hazırlık, müdahale ve ön
iyileştirme çalışmalarım kapsayacak şekilde planlanır. Hizmetlerin tam ve
eksiksiz olarak yapılması, hizmet bütünlüğünün korunması, hizmetler arası
etkileşimin dikkate alınması esastır. Yapılacak planlarda afet ve acil durum
hallerinde yürütülecek tüm hizmetler dikkate alınarak müdahale modelleri
oluşturulur. Modeller ulusal düzeyde koordinasyon ve saha destek ekip ve alt
ekiplerini, yerel düzeyde ise operasyon ve lojistik ekip ve alt ekiplerini
içerir.
(2) Planlama, model oluşturma ve kapasite geliştirme çalışmaları; ulusal ve
yerel düzeyde, muhtemel afet türlerine, afetlere müdahale çalışmalarında
karşılaşılabilecek operasyon risklerine ve yaşanabilecek en kötü şartlar dikkate
alınarak oluşturulacak varsayımlara göre yapılır. Planlama ve model oluşturma
çalışmalarında gelişen teknoloji dikkate alınır.
Türkiye Afet Müdahale Planı
MADDE 6 ‒ (1) Başkanlık tarafından bakanlık, kurum ve kuruluşların
katılımıyla afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak
hizmet grupları ve koordinasyon birimlerine ait görev ve sorumlulukları
tanımlamak amacıyla afet ^öncesi, sırası ve sonrasına ait müdahale planlamasının
temel prensiplerini içeren Türkiye Afet Müdahale Planı hazırlanır. Plan, Afet ve
Acil Durum Yüksek Kurulunun karan ile Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
girer.
(2) Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında ulusal ve yerel düzeyde müdahale
organizasyon sistemi oluşturulur ve bu sistem operasyon, bilgi planlama,
lojistik ve bakım, finans ve idari işler olmak üzere dört servis olarak
yapılandırılır. Servislerin altında müdahale hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla
hizmet grupları oluşturulur ve bu hizmet gruplarından sorumlu ana çözüm ve
destek çözüm ortaklarının sorumluluk ve görevleri belirlenir. Ulusal düzey
hizmet grubunun koordinasyonundan ana çözüm ortağı olan bakanlık, kurum veya
kuruluş sorumludur. Hizmet gruplarının ana çözüm ortakları, hizmetin
yürütülmesinde yarar sağlayacak destek çözüm : ortaklarını belirler.
(3) Afet ve acil durumlarda uygulamaya konulmak üzere, Türkiye Afet Müdahale
Planı ile entegre olacak şekilde ulusal düzey hizmet grubu planlan ve ulusal
düzey olay türü planlan hazırlanır. Hangi afet türleri için olay türü planı
hazırlanacağı Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu tarafından belirlenir.
Ulusal düzey hizmet grubu planları
MADDE 7 ‒ (1) Ulusal düzey hizmet grubu planları, ana çözüm ortağı bakanlık,
kurum ve kuruluşlar ile destek çözüm ortakları tarafından birlikte hazırlanır.
Ulusal düzey hizmet grubu planlarının birbirleri arasındaki uyum ve
standartların sağlanabilmesi için Başkanlık tarafından incelenerek onay
aşamasına getirilir, Başbakan veya Başkanlığın bağlı olduğu Başbakan
Yardımcısının onayı ile yürürlüğe girer. Ulusal düzey hizmet grubu planlan
Türkiye Afet Müdahale Planında öngörülen veya hizmet grubunun niteliğine göre
Başkanlıkça belirlenecek formata uygun ve ayrıntılı olarak hazırlanır.
(2) Ulusal düzey hizmet grubu planlarında müdahale hizmetlerinde ihtiyaç
duyulabilecek tüm kaynakların mevcut durumu ülke düzeyinde tespit edilir.
il afet müdahale planı
MADDE 8 ‒ (1) Valinin başkanlığında il afet ve acil durum müdürlüğü
koordinasyonunda bakanlık, kurum ve kuruluşların taşra teşkilatlan ve mahalli
idarelerin katılımıyla afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında
görev alacak, hizmet grupları ve koordinasyon birimlerine ait görev ve
sorumlulukları tanımlamak amacıyla afet öncesi, sırası ve sonrasına ait müdahale
planlamasının temel prensiplerini içeren Türkiye Afet Müdahale Planı ile entegre
il afet müdahale planı hazırlanır. İl afet müdahale planları, birbirleri
arasındaki uyum ve standartların sağlanabilmesi için Başkanlık tarafından
incelenerek verilecek uygun görüş sonrası, valiler tarafından onaylanarak
yürürlüğe girer. Afet ve acil durum yönetim merkezi kurulan ilçelerde
kaymakamlıklarca il afet müdahale planı dikkate alınarak ilçe afet müdahale
planlan hazırlanır. Afet ve acil durum yönetim merkezi olmayan ilçelerde ise il
afet müdahale planları bu ilçeler de dikkate alınarak hazırlanır.
(2) İl afet müdahale planı kapsamında yerel düzeyde müdahale organizasyon
sistemi oluşturulur ve bu sistem operasyon, bilgi planlama, lojistik ve bakım
ile finans ve idari işler olmak üzere dört servis olarak yapılandırılır.
Servislerin altında müdahale hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla ulusal düzeyde
teşekkül eden hizmet gruplan ile entegre şekilde yerel düzey hizmet grupları
oluşturulur ve bu hizmet gruplarından sorumlu ana çözüm ve destek çözüm
ortaklarının sorumluluk ve görevleri belirlenir. Yerel düzey hizmet grubunun
koordinasyonundan ulusal düzeyde görevlendirilen ana çözüm ortağı bakanlık,
kurum veya kuruluşun il düzeyindeki bağlı ya da ilgili örgütü sorumludur.
(3) Afet ve acil durumlarda uygulamaya konulmak üzere il afet müdahale planı ile
entegre olacak şekilde yerel düzey hizmet grubu operasyon planları ve yerel
düzey olay türü planlan hazırlanır. Hangi afet türleri için ayrıca olay türü
planı hazırlanacağı vali veya vali yardımcısının başkanlığında il afet ve acil
durum müdürü, garnizon komutanı, belediye başkanı, il özel idaresi genel
sekreteri ve hizmet gruplarından sorumlu il yöneticileri ile ihtiyaç duyulan
diğer il yöneticilerinden oluşan il afet ve acil durum koordinasyon kurulları
tarafından belirlenir.
Yerel düzey hizmet grubu operasyon planları
MADDE 9 ‒ (1) Yerel düzey hizmet grubu operasyon planlan, ana çözüm ortağı
bakanlık, kurum ve kuruluşların taşra teşkilatı, bağlı ve ilgili birimleri
tarafından destek çözüm ortaklarının da katılımıyla hazırlanır ve il kurtarma ve
yardım komitesinin görevlerini de yerine getirecek olan il afet ve acil durum
koordinasyon kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girer. Taşra teşkilatı
olmayan ana çözüm ortağı bakanlık, kurum ve kuruluşların operasyon planları
bağlı ve ilgili birimleri tarafından bir vali yardımcısının başkanlığında
Türkiye Afet Müdahale Planında öngörülen formata uygun ve ayrıntılı olarak
hazırlanır. Gerekli görülmesi halinde bölge teşkilatı olan kurumların bölge
müdürlüklerinden de destek alınır.
(2) Yerel düzey hizmet grubu operasyon planlarında olay bölgesinde ihtiyaç
duyulabilecek tüm kaynakların mevcut durumu il düzeyinde tespit edilir.
Operasyon planlarında müdahale çalışmalarında görevlendirilecek personel,
ekipman, araç, gereç gibi kaynakları kapsayan envanterler yer alır. Bu
envanterler oluşturulurken destek illerden temin edilebilecek kaynaklar da ayrı
bir cetvelde dikkate alınır.
(3) Afet ve acil durum yönetim merkezinin mobil olarak oluşturulabileceği alan,
hizmet gruplarının konuşlanma alanları, hizmetlerin verileceği alanlar, çadır
kent alanları, konteyner kent alanları, geçici barınmaya uygun kamu binaları ve
spor tesisleri, toplu konut alanları, yardım ve çadır depolama ve dağıtım
alanları, heliport alanları, garaj alanları, sahra hastanesi ve mobil aşevi
yerleri, alternatif hasta bakım alanları, soğuk hava depoları, geçici morg
alanları, toplu mezarlık alanları, telef olan hayvanlar için toplu gömü
alanları, enkaz döküm alanları ile ihtiyaç duyulacak diğer alanlar tespit edilir
ve kapasiteleri ile birlikte koordinatlı olarak haritalara ve kullanıma açılan
veri tabanlarına işlenir.
Acil durum planı
MADDE 10 ‒ (1) Kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlara ait bina ve
tesisler için acil durum planları 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik hükümleri
çerçevesinde hazırlanır.
Medya iletişimi
MADDE 11 ‒ (1) Afet ve acil durumlarda medya ve halkla ilişkilerin sağlıklı
yürütülmesini sağlamak amacıyla Başkanlık tarafından medya iletişim planı
hazırlanır. Bakanlık, kurum ve kuruluşların basın ve.halkla ilişkiler
müşavirlikleri ile valiliklerin ilgili büroları hazırlanan plan çerçevesinde
Başkanlıkla koordineli olarak çalışır.
(2) Bütün resmî, özel radyo ve televizyon kuruluşları ile yazılı basın, internet
medyası afet ve acil durum hallerinde vatandaşların doğru bilgilendirilmesini
sağlamak üzere gerekli hassasiyet ve özeni göstermekten sorumludur. Kamuoyunun
bilgilendirilmesi, afet ve acil durum halinin duyurulması ulusal düzeyde
Başkanlık tarafından yerel düzeyde ise valiler tarafından yapılır.
(3) Haberleşme alanında faaliyetleri bulunan tüm kamu, özel kurum ve kuruluşlar,
müdahale süresince yardım talepleri için yapılacak telgraf, telefon, telsiz,
faks ve benzeri iletişim taleplerim ücretsiz kabul eder ve ilgililere ulaştırır.
Planların güncellenmesi
MADDE 12 ‒ (1) Afet ve acil durumlara ilişkin yapılacak plan ve eklerinde yer
alan personel, malzeme, araç, gereç gibi ihtiyaçlar takip edilir. Bu konularda
eksiklik veya değişiklikler meydana geldiğinde plan ve ekleri, planı hazırlayan
kurum tarafından güncellenir. Plan üzerinde etkisi olmayan ekler planı
hazırlayan kurumun en üst yöneticisi tarafından, plan değişiklikleri ile plân
üzerinde değişiklik yapan ek değişiklikleri planı onaylamaya yetkili makam
tarafından onaylanır. Onaylanan planların birer sureti Başkanlığa ve sorumlu
bakanlık, kurum ve kuruluşlara gönderilir. Yapılan güncellemeler asli
değişiklikleri içeriyorsa onaya tabidir.
(2) Tüm kurum ve kuruluşlar, afet müdahale organizasyon sistemi ile ilgili
düzenli veri girişini ve güncellemesini Başkanlıkça oluşturulacak ortak bilişim
altyapısını kullanarak yapar.
Eğitim ve tatbikatlar
MADDE 13 ‒ (1) Afet müdahale planları kapsamında ulusal ve yerel düzeyde
eğitim ve tatbikatlar düzenlenir. Hizmet grubu planlarında belirtilen sayıda
tatbikat gerçekleştirilir. Başkanlık tarafından tekli yıllarda ulusal afet
tatbikatı düzenlenir.
Ulusal düzeyde afet ve acil durum hazırlık çalışmaları
MADDE 14 ‒ (1) Afet ve acil durumlara müdahale ile sorumlu bakanlık, kurum ve
kuruluşlar Başkanlıkla koordineli olarak afet ve acil durum hazırlıklarını
eksiksiz bir şekilde yapar, yeterli sayıda personeli görevlendirir, eğitir ve
hazır halde bulundurur.
(2) Ulusal düzeyde servislerin yönetimine Başkanlığın belirleyeceği yöneticiler,
yerel düzeyde servislerin yönetimine İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek
mülki idare amirleri görevlendirilir.
(3) Afet ve acil durum hazırlıkları bakanlıklarda görevli bir müsteşar
yardımcısı, diğer kurum ve kuruluşlarda ise görevlendirilecek üst düzey yönetici
tarafından Başkanlıkla koordinasyon halinde tüm imkânlar dikkate alınarak
yapılır.
(4) Seviyelere göre hazırlanan senaryolar dikkate alınarak ihtiyaç duyulacak
kapasite geliştirme çalışmaları yapılır. Bakanlıkların, kurum ve kuruluşların
afet ve acil durum hallerine yönelik personel, araç, ekipman ve malzeme gibi
konularda kapasite geliştirmeleri esastır.
(5) Başkanlık, sorumlu bakanlık, kurum ve kuruluşlar gerektiğinde özel sektörle,
gerekirse Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile diğer ülkelerle yeni tedarik zinciri
oluşturmak ve hizmet alımı gerçekleştirmek üzere uyuyan sözleşme yapabilir.
(6) Halkın can ve mal güvenliğini ilgilendiren düşman hava saldırılan, kimyasal,
biyolojik, radyolojik ve nükleer tehditler, doğal, teknolojik veya insan
kaynaklı afet ve acil durumlar, genel hayatı etkileyen kazalar gibi her türlü
olaya ilişkin erken uyarı haberi üreten kurum ve kuruluşlar, ürettikleri
kıymetlendirilmiş erken uyarı haberlerini, Başkanlığa, ilgili bakanlıklara ve
valiliğe ya da kaymakamlığa derhal bildirir.
(7) Afet ve acil durumlara yönelik coğrafi bilgi, uzaktan algılama ve karar
destek sistemlerinin kurulması veya kurdurulması ve etkin bir şekilde
kullanılması ile ilgili çalışmalar Başkanlıkça yürütülür. Tüm kurum ve
kuruluşlar, afet ve acil durumlar için gerekli olan kendi çalışma alanlarına
ilişkin verileri Başkanlığın belirleyeceği formatta Başkanlığa gönderir.
Afet ve acil durum yönetim merkezleri
MADDE 15 ‒ (1) Afet ve acil durumlara müdahale ile sorumlu bakanlık, kurum ve
kuruluşlar, valilikler ve valilerce gerekli görülmesi halinde kaymakamlıklar,
bünyelerinde kurulan afet ve acil durum yönetim merkezlerince 7 gün 24 saat
esasına göre afet ve acil durum hizmetlerinin yürütülmesini sağlar.
(2) Ulusal düzey hizmet grubu sorumlusu olan kurum ve kuruluşlarda afet ve acil
durum yönetim merkezleri oluşturulur. Merkezin yöneticisi bakanlıklarda
görevlendirilecek bir müsteşar yardımcısı, diğer kurum ve kuruluşlarda üst
yöneticinin görevlendireceği bir yöneticidir. Hizmet grupları afet ve acil durum
yönetim merkezleri altında yer alır ve her hizmet grubuna bir yönetici
görevlendirilir. Bu yöneticiye bağlı olarak hizmet grubu sekretaryası,
koordinasyon ekipleri ve saha destek ekipleri oluşturulur. Koordinasyon
ekipleri; hizmet grubunun planladığı çalışmaların afet anında hayata
geçirilmesini sağlamak üzere bakanlık afet ve acil durum yönetim merkezinde
hizmet grubunun ana çözüm ortağı ve destek çözüm ortaklarının katılımı ile
oluşturulan ve süreci yönetecek idari ekiplerdir. Saha destek ekipleri hizmet
grubunu oluşturan bakanlık, kurum ve kuruluşların merkez ve taşra
teşkilatlarından afet bölgesine giderek destek olacak uzman personelden oluşan
ekiplerdir. Saha destek ekipleri görev alacakları alanda düzenli olarak eğitime
tabi tutulur. Koordinasyon ekipleri afet haberi ile saha destek ekiplerinin ve
ekipmanlarının ivedilikle afet bölgesine intikallerini sağlar.
(3) Bakanlık, kurum ve kuruluşlar ile valilik ve lüzum üzerine kaymakamlıklarda
kurulan afet ve acil durum yönetim merkezleri afet bölgesinde çalışan ekiplere
ihtiyaç duyulması halinde ekipman desteği, ek personel desteği ve teknik destek
verir, yapılan çalışmaları düzenli olarak Başkanlığa bildirir.
Yerel düzeyde afet ve acil durum hazırlık çalışmaları
MADDE 16 ‒ (1) Yerel düzeyde afet ve acil durum hazırlıkları illerde valilerin,
ilçelerde ise kaymakamların koordinasyonunda tüm kurum ve kuruluşların desteği
ile yapılır
(2) Yerel düzeyde il afet ve acil durum yönetim merkezi altında hizmet grupları
oluşturulur. Hizmet grubu yöneticisi; ana çözüm ortağı bakanlık, kurum ve
kuruluşun taşra teşkilatında afet ve acil durumlar konusunda sorumlu bir birim
bulunmadığı durumlarda, ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşun taşra teşkilatındaki
üst yöneticileri arasından vali tarafından görevlendirilir. Hizmet grubu
yöneticilerine bağlı olarak hizmet grubu sekretaryası, operasyon ve lojistik
ekipleri oluşturulur. Ekiplerin görev alacakları alanda düzenli eğitilmeleri
esastır. Hizmet grubu yöneticisinin görevi afet ve acil durum hallerine hizmet
grubunu hazırlamak, afet anında ise hizmet grubu çalışmalarım başlatmaktır.
Hizmet gruplarının afet anında yönetimi için İçişleri Bakanlığı, Başkanlık ile
koordineli olarak yeterli sayıda mülki idare amiri görevlendirir. Hizmet grubu
yöneticisi, görevlendirilen mülki İdare amirine destek olmakla sorumludur.
(3) Sorumluluk alanlarına göre büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve il özel
idareleri tarafından afet ve acil durumlar gözönüne alınmak suretiyle yeterli
büyüklükte, afet risk değerlendirmesi yapılmış geçici barınma alanları
belirlenerek olanaklar dâhilinde bu yerlerin altyapısı hazır hale getirilir.
Geçici barınma alanı olarak belirlenen yerler hiçbir şekilde başka amaçla
kullanılamaz. Belediyelerce geçici iskân alanı olarak kullanılabilecek mevcut
pazaryeri, park, bahçe ve yeşil alanların altyapıları afetlerde kullanılabilir
hale dönüştürülür.
(4) Sorumluluk alanlarına göre büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve il özel
idareleri tarafından afet ve acil durumlar gözönüne alınmak suretiyle ihtiyaç
duyulabilecek yapı stoğu envanteri, güncel cadde ve sokak isimleri, toplu
kullanım alanları gibi her türlü veri kent bilgi sistemlerine işlenir ve güncel
tutulur. Bu veriler Başkanlığın kullanımına açık tutulur.
(5) Seviyelere göre hazırlanan yerel afet ve acil durum senaryoları dikkate
alınarak ihtiyaç duyulacak kapasite geliştirme çalışmaları yapılır.
(6) Öncelikle insan kaynaklı kazalar ve teknolojik kazalara müdahalede görevli
olmak üzere, afetlerde destek arama kurtarma personeli olarak da çalışacak
personelden oluşan, standartlara uygun yeterli alet ve ekipmanla donatılmış
arama kurtarma ekipleri organize sanayi bölgeleri nezdinde kurulur ve
Başkanlıkla koordinasyon halinde eğitilmeleri sağlanır.
(7) Olmuş veya olması muhtemel afet ve acil durumlarda can ve mal emniyeti
açısından tehlikeli yerlerde yaşayanlar vali ve kaymakamlar tarafından geçici
olarak tahliye edilir. Tahliye edileceklerin sevk, iskân, beslenme, sıhhi bakım
ve yerlerine iade masrafları ile üretici hale getirilmeleri için gereken
harcamalar afet ve acil durum faaliyetleri ödeneğinden karşılanır.
(8) Düşman saldırılarına maruz kalabilecek bölgeler ile kimyasal, biyolojik,
radyolojik ve nükleer tehlike ve tehdide maruz bölgelerdeki halkın can kaybını
azaltmak ve buralardaki savunma gücünü destekleyen, taşınabilir milli
servetlerin düşman eline geçmesine engel olmak üzere, gerektiğinde bunların
tamamı veya bir kısmı güvenli bölgelere geçici olarak Bakanlar Kurulu Karan ile
tahliye edilebilir. Tahliyenin uygulanmasından il ve ilçe sınırları içerisinde
vali ve kaymakamlar sorumludur.
(9) Ülke düzeyinde erken uyan, haber alma, yayma, ikaz ve alarm sistemleri;
düşman hava saldırıları ile kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer
tehditlere karşı ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte Başkanlık tarafından
kurulur.
(10) Kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar; yangınla mücadele için
mevcut personelden ekiplerini kurmak, yangın önleme ve söndürme planlarını
hazırlamak, kuruluşun özelliğine göre gerekli araç, gereç ve malzemeyi hazır
bulundurmak zorundadır
Bölgesel işbirliği
MADDE 17 ‒ (1) Başkanlık tarafından ülke genelinde, bölgesel olarak planlama,
işbirliği ve yardımlaşma, lojistik kapasitesi oluşturma, eğitim çalışmaları ve
tatbikatlar düzenleme amacıyla birden fazla ili kapsayan bölgeler oluşturulur.
Bölge merkezleri, İstanbul, Bursa, İzmir, Antalya, Adana, Diyarbakır, Van,
Erzurum, Trabzon, Samsun, Ankara, Kayseri. Elazığ, Konya, Sakarya illeri olup bu
illerin İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri bölge koordinatörü olarak görev
yapar.
(2) Başkanlık tarafından afet riskleri dikkate alınarak ülke genelinde lojistik
üsler, bölge lojistik depolan, il merkezlerinde ve riskli ilçelerde cep depolar
kurulur veya kurdurulur.
(3) Bölgesel düzeyde afet ve acil durum halleri öncesi; hazırlık, planlama,
bilgi paylaşımı, ortak eğitim, tatbikat ve karşılıklı yardımlaşma çalışmaları
için bölge merkezi olan ilde yılda en az bir defa olmak üzere bölge kapsamında
bulunan valilerin, büyükşehir veya il belediye başkanlarının, il özel idareleri,
üniversiteler, kalkınma ajansları, il afet ve acil durum müdürlükleri, Türkiye
Kızılay Derneği, sivil toplum kuruluşları ve uygun görülen diğer kurum ve
kuruluş temsilcilerinin katılımıyla düzenli istişare toplantıları yapılır. Alman
kararlar ilgililerince uygulanır, Başkanlığa bilgi verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Müdahale Hizmetleri
Afet ve acil durum hali
MADDE 18 ‒ (1) Afet ve acil durum hallerinde hem ulusal hem de yerel düzeyde
hazırlanan planlar çerçevesinde hareket edilir. Afet ve acil durum hallerinde
düzenli ve sürekli raporlama yapılması esastır. Tüm çalışmalar Başkanlık ile
iletişim halinde yürütülür.
(2) Afet ve acil durum yönetim merkezi yöneticileri ve teşkil edilen
koordinasyon ekipleri afet haberi ile birlikte ivedilikle görevli oldukları afet
ve acil durum yönetim merkezinde toplanır ve koordinasyon çalışmalarını
Başkanlık ile iletişim halinde yürütür.
(3) Saha destek ekipleri afet haberini alır almaz ivedilikle intikal
noktalarında toplanır. Saha destek ekipmanlarının afet bölgesine ulaştırılması
için önceden belirlenen sorumlu kişi ve birimler afet haberi ile birlikte
ivedilikle harekete geçer. Olay bölgesine görevlendirilen saha destek ekipleri
en az 72 en çok 120 saat kendini idame ettirecek şekilde personel, araç, gereç,
barınma, beslenme, hijyen malzemesi gibi lojistik ihtiyaçları karşılayabilecek
şekilde kurulur.
(4) il afet ve acil durum yönetim merkezi yöneticileri ve il afet ve acil durum
koordinasyon kurulu üyeleri afet ve acil durum hallerinde ivedilikle il afet ve
acil durum yönetim merkezinde valinin başkanlığında toplanır ve il afet müdahale
planları uygulamaya konulur. Müdahale çalışmalarının planlarda yer alan adımlar
üzerinden yürütülmesi esastır.
(5) Hizmet grubu yöneticileri ise afet haberiyle birlikte hizmet grubu
çalışmalarına başlamak üzere daha önceden belirledikleri veya afet ve acil durum
yönetim merkezi bünyesinde oluşturulan hizmet grubu karargâhında ekipleriyle
birlikte yerlerini alır. Müdahale çalışmalarını hizmet grubu operasyonel
planlarında yer alan adımlar üzerinden yürütmeleri esastır. Havadan keşif dâhil
devletin tüm imkân ve kabiliyetleri kullanılarak ve gezici saha tespit ekipleri
önceden belirlenmiş sorumlu oldukları bölgeleri dolaşarak il afet ve acil durum
yönetim merkezi bünyesinde kurulan ihbar takip masasına ilk durum tespitlerini
ivedilikle bildirir. Toplanan bilgiler haritalar ve kullanımda olan veri tabam
üzerine işlenir.
(6) Toplu nüfus hareketleri, büyük yangınlar, tehlikeli ve salgın hastalıklar,
kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer tehlikeler, hava ve deniz aracı
kazaları, teknolojik kazalar gibi afet ve acil durum hallerinde tüm kurum ve
kuruluşlar yetkili oldukları konularda Başkanlık ile koordineli olarak acil
müdahaleyi etkin bir şekilde sağlar.
(7) Deprem ve bölgesel olarak etkili olan sel, heyelan ve benzeri afet
hâllerinde; inşaatların ikincil afetlerden etkilenmemesi için, devam etmekte
olan inşaatların durdurulması da dâhil olmak üzere, valilik tarafından geçici
olarak inşaat yapma yasağı getirilebilir. Yasağın konulmasına gerekçe teşkil
eden tehlikenin ortadan kalkması halinde inşaat yasağı kaldırılır.
Acil yardım
MADDE 19 ‒ (1) Acil yardımlar için ihtiyaç duyulan kaynak öncelikle yerel
olanaklar ile sağlanır. Yerel kaynakların yetersiz olması durumunda valiliğin
talebi üzerine veya gerektiğinde re'sen. Başkanlık bütçesinin afet ve acil durum
faaliyetleri ödeneğinden valilikler adına açılacak afet ve acil durum
hesaplarına kaynak aktarımı yapılır. Afet ve acil durum hesabından yapılacak
harcamalar 6/3/2011 tarihli ve 27866 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Afet ve
Acil Durum Harcamaları Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.
Nakdi bağışlar
MADDE 20 ‒ (1) Afet ve acil durumlar nedeniyle yurt içinden ve yurt dışından
Başkanlıkça kabul edilecek nakdi bağışlar bu amaçla bankalarda Başkanlık adına
açılacak hesaplarda toplanır.
Gönüllü çalışma
MADDE 21 ‒ (1) Başkanlık, valilik, kaymakamlık ve belediyeler gönüllülüğü
özendirici ve teşvik edici çalışmalar yapar, gönüllülere eğitim, teçhizat gibi
ihtiyaçları konusunda destek verir, farklı toplumsal grupların afet ve acil
durum yönetimine katılımını sağlar.
Müdahale hizmetlerinde kayıt
MADDE 22 ‒ (1) Müdahale çalışmalarında kullanılan tüm kaynaklar için mümkün
olduğu ölçüde kayıt tutulması esastır. Afetler sonrası kaynak israfının
önlenmesi amacıyla afet bölgesinde yapılan tüm çalışmalar gözden geçirilerek
satın alınan, bağış olarak gelen tüm taşınır ve taşınmazların tasfiye işlemleri
ilgili mevzuatı çerçevesinde yapılır.
Müdahale çalışmalarının sonlandırılması
MADDE 23 ‒ (1) Müdahale çalışmalarının sonlandırılması ve afet bölgesinde
görevlendirilen ekiplerin ilden ayrılışları Başkanlığın uygun görüşü alınarak il
valileri tarafından kararlaştırılır.
(2) Müdahale çalışmaları sonrası yaşanan sıkıntılar ve çözümleri ile tecrübe
analizini içeren raporlar hizmet gruplarınca hazırlanır ve Başkanlığa iletilir.
Başkanlık tarafından tecrübe analizlerinin ulusal afet müdahale sistemine
aktarılması esastır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Afet ve Acil Durum Hallerinde iş Bölümü, Görev ve Sorumluluklar
Afet ve acil durumlara müdahalede
işbölümü
MADDE 24 ‒ (1) Afet ve acil durumlarla ilgili afet öncesi hazırlık, afet sırası
müdahale ve afet sonrası ön iyileştirme çalışmaları çerçevesinde;
a) Haberleşme, ulaştırma altyapısı, nakliye, teknik destek ve ikmal hizmetleri
için Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı,
b) Yangın, defin, tahliye ve yerleştirme, güvenlik ve trafik hizmetleri için
İçişleri Bakanlığı,
c) Sağlık hizmetleri için Sağlık Bakanlığı,
ç) Hasar tespit, altyapı, enkaz kaldırma hizmetleri için Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı,
d) Psiko-sosyal destek, ayni bağış, depo ve dağıtım hizmetleri için Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanlığı,
e) Gıda, tarım ve hayvancılık hizmetleri için Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı,
f ) Zarar tespit hizmetleri için Maliye Bakanlığı,
g) Enerji hizmetleri için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,
ğ) Beslenme hizmetleri başta Türkiye Kızılay Derneği olmak üzere bakanlıklar,
valilikler ve sivil toplum örgütleri, tarafından ulusal düzeyde hazırlık
yapılır.
Koordinasyon birimleri
MADDE 25 ‒ (1) Ulusal düzeyde koordinasyon birimleri şunlardır:
a) Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu.
b) Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu.
c) Başkanlık ve Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi.
ç) Bakanlık ve diğer kurum ve kuruluşların afet ve acil durum yönetim
merkezleri.
(2) Yerel düzeyde koordinasyon birimleri şunlardır:
a) İl afet ve acil durum koordinasyon kurulu.
b) İl afet ve acil durum yönetim merkezi.
c) İlçe afet ve acil durum yönetim merkezi.
Başkanlığın görev ve sorumlulukları
MADDE 26 ‒ (1) Başkanlık; barınma, KBRN, arama ve kurtarma, bilgi yönetimi,
değerlendirme ve izleme, hizmet grupları lojistiği, uluslararası destek ve
işbirliği, kaynak yönetimi, satın alma ve kiralama, muhasebe, bütçe ve mali
raporlama, ulusal ve uluslararası nakdi bağış hizmetlerinden ulusal düzeyde
sorumludur. Başkanlık sorumlu olduğu hizmet gruplarında ulusal düzeyde hazırlık
yapar, yaptırır, kapasite oluşturur ve afet anında bu kapasiteyi afet bölgesine
ulaştırır.
(2) Başkanlık, yerel, bölgesel ve ulusal kapasitenin yeterli olup olmayacağı
kriterlerini dikkate alarak gelen bilgiler doğrultusunda müdahale koordinasyon
seviyelerini belirler ve ilan eder. Olay türü ve ölçeğine göre, olay sonrası
devam eden bilgi akışı doğrultusunda müdahale seviyesi değişikliği yapabilir.
Hizmet grupları ilan edilen müdahale seviyeleri doğrultusunda hizmet grubu
planlarını uygulamaya koyar.
(3) Başkanlık;
a) Afet ve acil durumlara müdahale için yapılacak planların hazırlatılmasından,
afet anında uygulanmasını takip etmekten, afet sonrası planların
geliştirilmesinden,
b) Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezini 24 saat esasına göre
çalıştırmaktan,
c) Gerektiğinde Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu ile Afet ve Acil Durum
Koordinasyon Kurulunu toplantıya çağırmaktan,
ç) Afet ve acil durumlarda bakanlık, kurum ve kuruluşlar, valilikler, özel ve
özerk kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ve gerçek kişilerin yürütecekleri
faaliyetlerin koordinasyonunu sağlamaktan,
d) Afet ve acil durumlarda müdahale uygulamalarını takip etmek, afet ve acil
durum yönetim merkezleri arasındaki koordinasyon ve işbirliğini sağlamaktan,
e) Ulusal ve uluslararası insani yardım ve müdahale faaliyetlerini koordine
etmekten,
f) Afet ve acil durumlarda yürütülen faaliyetler ve sonuçları ile ilgili olarak
kamuoyunu bilgilendirmekten,
g) Diğer devletlerin ve uluslararası kuruluşların ilgili organlarıyla
koordinasyon ve işbirliği sağlamaktan,
ğ) Yurt içinde ve yurt dışında meydana gelen afet ve acil durumlarla ilgili
bilgileri toplamak, değerlendirmek ve gerektiğinde ilgili makamlara iletmekten,
h) Afet ve acil durum bölgesindeki ihtiyaca göre 5902 sayılı Kanunun 23 üncü
maddesi çerçevesinde kullanılan özel hesaptan ilgili özel hesaplara aktarma
yapmaktan,
ı) Olay bölgesinde valiye destek ve danışman olarak görev yapacak üst düzey bir
Başkanlık yetkilisi ile hizmet gruplarına destek ve danışmanlık yapmak üzere
saha destek personelini görevlendirmekten,
i) Yapılacak yurt içi ve yurt dışı bağışlar için bankalarda yardım hesapları
açtırmak ve bu konuda gerekli koordinasyonu sağlamaktan,
j) Afetin nedenlerini, etki sahasını, sonuçlarını, sınırlarını ve bölgede afet
zararlarını azaltacak tedbirleri belirlemek ve ilgili yerlere duyurmaktan,
k) Ulusal afet müdahale sistemi ile ilgili olarak ortak bilişim altyapısı
oluşturmaktan, sorumludur.
(4) Başkanlık ulusal düzeyde afet ve acil durumlara etkin müdahaleyi; tüm
bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları, Türkiye Kızılay Derneği başta olmak üzere
tüm sivil toplum kuruluşlarını, üniversiteleri ve yardıma gelen yabancı
kuruluşları, gönüllü birlikleri koordine ederek sağlar, işbölümü yapar ve
yapılan çalışmaları denetler.
(5) Etkin ve zamanında müdahale amacıyla Başkanlığın talebi üzerine askeri kargo
uçakları ve helikopterleri dâhil olmak üzere tüm kurum ve kuruluşların hava,
deniz ve kara araçları ve diğer yardımcı âlet ve ekipmanları herhangi bir
gecikmeye mahal verilmeksizin görevlendirilir.
(6) Başkanlık kamu kurum ve kuruluşlarının müdahale kapasitesini gerekli dikkat
ve özeni göstererek kullanmakla sorumludur. Tüm resmî ve özel kuruluşlar ile
gerçek ve tüzel kişiler; kendilerinden istenecek veya yükümlülük konulacak her
türlü taşıt, araç ve sürücülerini, makine, alet ve edevatı, arazi, arsa, bina,
tesis, yiyecek, ilaç ve tıbbi malzeme ile halkın ihtiyacı olan diğer maddeleri,
karşılığı rayiç bedel üzerinden sonradan ödenmek şartıyla ilgili mevzuat
hükümlerine göre vermekle yükümlüdür. Ancak hazinenin özel mülkiyetinde veya
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınır ve taşınmazlar ilgili kamu
idarelerince duruma göre geçici veya sürekli olarak Başkanlığa bedelsiz olarak
öncelikle tahsis veya gerekmesi halinde devir edilir.
Ana çözüm ortaklarının görev ve sorumlulukları
MADDE 27 ‒ (1) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı; haberleşme hizmet
grubu, ulaşım alt yapı, nakliye hizmet grubu ve teknik destek ve ikmal hizmet
grubu ana çözüm ortağıdır. Afet ve acil durumlarda ulusal ve yerel düzeyde
kesintisiz ve güvenli haberleşmenin sürdürülmesine yönelik koordinasyondan,
personel, afetzede ve kaynakların nakliye hizmetlerine yönelik koordinasyondan,
afet bölgesine en hızlı ve güvenli ulaşımın sağlanmasından ve seyrüsefer
düzenlenmesine yönelik koordinasyondan, afet ve acil durumlarda kullanılan her
tür makine ve araçların bakım, onarım, yakıt ikmali ve iş makineleri desteğine
yönelik koordinasyondan sorumludur. Afet ve acil durum haberleşmesine öncelik
tanınmasını temin etmek üzere Başkanlığın talebi üzerine gerekli önlemleri alır.
Afet ve acil durum haberleşmesini sağlamak üzere alternatif sistemler kurar ve
işletir.
(2) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, enerji hizmet grubu ana çözüm
ortağıdır. Afet bölgesinde elektrik, doğalgaz gibi enerji hatlarının acil
onarımını yaparak veya yaptırarak en kısa sürede bu hizmetlerin, normale
dönmesini sağlamaya yönelik koordinasyondan sorumludur.
(3) Sağlık Bakanlığı, sağlık hizmet grubu ana çözüm ortağıdır. Afet ve acil
durumlarda olay yerindeki ilk müdahale, halk sağlığı ve tıbbi bakım
ihtiyaçlarının karşılanması ile çevre sağlığı hizmetlerinin aksamadan en hızlı
şekilde normale dönmesini sağlamaya yönelik koordinasyondan sorumludur.
(4) İçişleri Bakanlığı; tahliye, yerleştirme ve planlama hizmet grubu, güvenlik
ve trafik hizmet grubu, yangın hizmet grubu ve defin hizmet grubu ana çözüm
ortağıdır. Afet öncesi, sırası ve sonrasında yapılacak tahliyenin planlaması,
uygulaması ve yerleştirme işlemlerinin yapılmasına, afet ve acil durumlarda
meydana gelen yangınlara müdahale çalışmalarının yürütülmesine, afet ve acil
durumlarda güvenlik ve trafiğin sağlanmasına, afet ve acil durumlarda vefat
edenlerin defin işlemlerinin yerine getirilmesine yönelik koordinasyondan
sorumludur.
(5) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; enkaz kaldırma hizmet grubu, alt yapı hizmet
grubu, hasar tespit hizmet grubu ana çözüm ortağıdır. Afet bölgesinde enkazın
kaldırılmasına yönelik koordinasyondan, afet bölgesinde su, kanalizasyon ve
arıtma tesisi gibi hatların acil onarımını yaptırarak en kısa sürede bu
hizmetlerin, normale dönmesini sağlamaya yönelik koordinasyondan, afet
bölgesinde, su, kanalizasyon, arıtma gibi alt yapı ve yapı stoğunda meydana
gelen yaklaşık ön hasar boyutunu ivedilikle belirlemek ve hasar tespit
hizmetlerini yapmaya yönelik koordinasyondan sorumludur.
(6) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, psiko-sosyal destek hizmet grubu ve
ayni bağış depo yönetimi ve dağıtım hizmet grubu ana çözüm ortağıdır. Afet
bölgesinde afetzedelerin ve afet çalışanlarının psiko-sosyal destek hizmetlerine
yönelik koordinasyondan, afetzedelere yapılan ayni bağışların depo hizmetleri ve
dağıtımına yönelik koordinasyondan sorumludur.
(7) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; gıda, tarım ve hayvancılık hizmet
grubu ana çözüm ortağıdır. Afet ve acil durumlarda gıda güvenliğini sağlamak,
afetzede çiftçilerin bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretiminde meydana gelen
zararları ile afet ve acil durumdan etkilenen tarım alanlarının hasar tespitini
yapmak, hayvan kaynaklı her türlü salgın hastalığın önlenmesi için gerekli
tedbirleri almak, hayvanlarda ortaya çıkabilecek hastalıklarla mücadele için
aşılama ve tedavi çalışmalarını yapmak, ölen ya da itlaf edilmesi gereken
hayvanlarla ilgili gerekli çalışmaları yürütmeye yönelik koordinasyondan
sorumludur.
(8) Maliye Bakanlığı., zarar tespit hizmet grubu ana çözüm ortağıdır. İlgili
kurum ve kuruluşların katkısıyla afet ve acil durumların sebep olduğu zararların
mali ve iktisadi boyutunun tespitinden sorumludur.
(9) Türkiye Kızılay Derneği, beslenme hizmet grubu ana çözüm ortağıdır. Afet
bölgesinde afetzedelerin beslenme hizmetlerine yönelik koordinasyonu görevli
vali yardımcısı yönetiminde yapmakla sorumludur.
(10)Başkanlık; barınma, bilgi yönetimi, değerlendirme ve izleme, hizmet grupları
lojistiği, uluslararası destek ve işbirliği, kaynak yönetimi, satın alma ve
kiralama, muhasebe, bütçe ve mali raporlama, ulusal ve uluslararası nakdi bağış,
KBRN hizmet gruplarının ana çözüm ortağıdır. Afet bölgesinde afetzedelerin acil
ve geçici barınma hizmetlerine yönelik koordinasyondan, afet ve acil durumlara
ilişkin her tür bilginin toplanması, kayıt altına alınması ve raporlanması
hizmetlerine yönelik koordinasyondan ve müdahale çalışmalarında elde edilen
bilgileri değerlendirmek, izlemek ve ilgili birimlere bilginin iletilmesinden,
tüm hizmet gruplarının beslenme ve barınma hizmetlerine lojistik destek
sağlamaya yönelik koordinasyondan, yapılacak malzeme, personel gibi uluslararası
desteklerin koordinasyonundan, afet ve acil durumlarda çalışacak ilave personel,
teknik uzman, malzeme ve ekipman temini ve izlenmesine yönelik koordinasyondan,
afet ve acil durumlarda ihtiyaç duyulacak kaynakları acil yardım harcamaları
kapsamında satın alma ve kiralama hizmetlerine yönelik koordinasyondan, afet ve
acil durumlarda muhasebe, bütçe ve mali raporlama hizmetlerine yönelik
koordinasyondan, ulusal ve uluslararası nakdi bağış hizmetlerine yönelik
koordinasyondan, KBRN olayları ile ilgili müdahale çalışmalarını yürütmeye
yönelik koordinasyondan, tehlikeli maddelerle ilgili müdahale çalışmalarına
destek olmaktan sorumludur. Yerel düzeyde bu hizmetler il afet ve acil durum
müdürlükleri eliyle yürütülür.
Bakanlık, kurum ve kuruluĢların görev ve sorumlulukları
MADDE 28 ‒ (1) Tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar Başkanlığın koordinasyonunda
afet ve acil durum hizmetlerine ilişkin yapılacak her türlü çalışmada valilere
ivedilikle destek olmakla yükümlüdür. Ana çözüm ortağı olan bakanlık, kurum ve
kuruluşlar; afet ve acil durum yönetim merkezlerini kurmak ve 7 gün 24 saat
esasına göre yürütülmesini sağlamaktan sorumludur. Destek çözüm ortağı bakanlık,
kurum ve kuruluşlar personel, araç, alet, ekipman desteği sağlamakla sorumludur.
(2) Bakanlık, kurum ve kuruluşlar; afet ve acil durum hallerine yönelik hazırlık
ve planlama çalışmaları yapmak, yapılan çalışmalara destek olmak, afetlere
yönelik kapasite geliştirme çalışmaları yapmak, ülke düzeyinde kaynaklan tespit
etmek, afetlerde görevlendireceği personeli eğitmek ve sürekliliğini sağlamakla
sorumludur.
(3) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığı, afet ve acil durum
hallerinde Başkanlık veya valiliğin talebi üzerine sinyal bilgilerinden elde
edilen yer tespiti ve konum belirleme bilgilerini ve ihtiyaç duyulan diğer
sinyal analizlerini ilgili mevzuatı çerçevesinde vermekle yükümlüdür.
(4) Cep telefonu ve sabit telefon operatörleri kendilerine ulaşan talepleri
yerine getirmek ve afet bölgesinde yeterli kapasitede mobil ve yedek haberleşme
sistemlerinin ivedilikle kurulmasını sağlamakla sorumludur.
(5) Haberleşme aracı ve ulaştırma imkânları bulunan sivil ve askerî tüm kurum ve
kuruluşlar, afet ve acil durumlarla ilgili haber ve gelişmeleri valilik ve
kaymakamlıklara derhal bildirir. Tüm sivil ve askeri haberleşme birimleri;
afetin meydana gelmesini müteakip acil yardım süresince yardım taleplerini
karşılamak için gerçekleştirilecek haberleşmeyi öncelikle ve bedelsiz olarak
ilgililere sağlamakla sorumludur.
(6) Afet ve acil durumlar dolayısıyla hizmete girecek geçici barınma
merkezlerine içme suyu getirilmesi, kanalizasyon, bağlantı yolları ve elektrik
tesisleri yapılması, bu yeri tehdit eden dere ve sel yataklarının ıslahı gibi
işler, Başkanlık ve valinin talebi üzerine ilgili bakanlık, kurum ve
kuruluşlarca öncelikle yapılır.
(7)İlgili kurum ve kuruluşlar, ikincil afetlere sebep olabilecek elektrik,
doğalgaz, temiz su ve.atık su sistemleri ile diğer ikincil afet riskleri için
gerekli acil önlemleri almak zorundadır.
(8) Afet ve acil durum hallerinde adalet hizmetlerinin aksamaması ve gecikmesine
sebebiyet verilmeksizin yürütülmesi için gerekli tedbirler alınır.
(9)İçişleri Bakanlığının mülki idare amirleri içerisinden yeterli sayıda
personeline afet anında bölgeye intikal ettirilmek üzere afet ve acil durumlar
öncesi Başkanlık ile işbirliği içerisinde oryantasyon eğitimi verilir.
(10) Millî Eğitim Bakanlığı;
a)Afet öncesi her okulun afet ve acil durum planları yapmasını sağlamaktan,
b) Afet sırasında; denetlemekle sorumlu olduğu tüm yurtlarda barınan
öğrencilerin ve okullarda eğitimde olan öğrencilerin tahliyesinden, tahliye
edilen öğrencilerin sağlık, beslenme, barınma gibi ihtiyaçlarının diğer hizmet
grupları tarafından karşılanmasınısağlamaktan,
c)Afet sonrasında ise ivedilikle eğitim ve öğretim hizmetlerinin sürekliliğini
sağlamaktan, sorumludur.
(11) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı; a)Afet öncesi her üniversitenin ve
bağlı birimlerinin afet ve acil durum planları yapmasını sağlamaktan,
üniversitelerde afet gönüllüsü gençler yetiştirmek üzere çalışmalar yapmaktan,
b) Afet sırasında; üniversite yurtlarında barınan ve üniversitelerde eğitimde
olan öğrencilerin tahliyesinden, tahliye edilen öğrencilerin sağlık, beslenme,
barınma gibi ihtiyaçlarının diğer hizmet grupları tarafından karşılanmasını
sağlamaktan,
c)Afet sonrasında ise ivedilikle eğitim ve öğretim hizmetlerinin sürekliliğini
sağlamaktan, sorumludur.
(12) Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü, bünyesine bağlı
yurtların afet ve acil durum planlarını yapmaktan, yurtlarında barınan
öğrencilerin tahliyesinden, tahliye edilen öğrencilerin sağlık, beslenme,
barınma gibi ihtiyaçlarının diğer hizmet grupları tarafından karşılanmasını
sağlamaktan sorumludur.
(13) Orman ve Su İşleri Bakanlığı afet bölgesinde alt yapı çalışmaları
tamamlanıncaya kadar kullanma suyu teminine, nakline, gerektiğinde yeterli
sayıda su kuyularının açılmasına ilişkin çalışmalardan sorumludur. Bakanlık,
meydana gelen afet nedeniyle su kaynaklarının kaybolması veya yer değiştirmesi
durumunda gerekli çalışmaları yaparak yeni kaynakları belirler ve su proje
taslağını ivedilikle hazırlayarak ilgili valiliğe ulaştırır.
(14) Tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar kendi hizmet binalarının acil durum
planlamasını yapmaktan sorumludur.
(15) Her ölçekteki işletmelerin afet ve acil durum ile iş sürekliliği
planlarının oluşturulması, başta Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve
Destekleme İdaresi Başkanlığı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği olmak üzere
ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenir ve teşvik edilir. Bu
işletmelerin afet ve acil durum ile iş sürekliliği planlarının esasları ilgili
kurum ve kuruluşların katılımıyla Başkanlık tarafından belirlenir.
(16) Türkiye İş Kurumu, afetin meydana gelmesinden sonra Başkanlığın talebi
üzerine öncelikle afet bölgesinden olmak üzere işçi temin eder.
(17) Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü afetin meydana gelmesinden
sonra Başkanlık ile işbirliği içerisinde afet bölgesindeki vatandaşları düzenli
bilgilendirmek üzere radyo ve televizyon yayını yapar. Afet ve acil durumlarda
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü ve Anadolu Ajansı; Başkanlığa
teknik destek ve personel desteği sağlar.
(18) Afet sonrası, Maliye Bakanlığı tarafından mali analiz, Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığı tarafından psiko-sosyal analiz, Ekonomi Bakanlığı
tarafından ekonomik analiz ve Başkanlık tarafından müdahale sistemi performans
analiz raporu hazırlanır.
(19) Afet ve acil durum hallerinde din hizmetlerinin eksiksiz yapılabilmesi için
gerekli tedbirler alınır.
Mülki idare amirlerinin görev ve sorumlulukları
MADDE 29 ‒ (1) İllerde afet ve acil durumların yönetiminden valiler
sorumludur. Valiler, illerde ve gerek duyulan ilçelerde afet ve acil durum
yönetim merkezlerini kurmak ve 7 gün 24 saat esasına göre çalıştırılmasını
sağlamaktan sorumludur
(2)Vali ve kaymakamlar; il ve ilçe sınırları içinde afet ve acil durum
hizmetleri ile ilgili tedbirlerin aldırılmasından, acil yardımların gerektirdiği
harcamaların yapılmasından, kamu kurum ve kuruluşlarının personelinden geçici
veya sürekli olarak ekiplerin oluşturulmasından, yerel düzeydeki servislerin
yönetiminden, yükümlüler ile gönüllü gerçek ve tüzel kişilerin bölgelerindeki
afet ve acil durum hizmetlerine katılımlarının sağlanmasından sorumludur.
(3) Afet ve acil durum hallerinde vali ve kaymakamlar tarafından verilen
talimatlar ivedilikle ve geciktirilmeksizin yerine getirilir. Afet ve acil durum
hallerinde, vali ve kaymakamlar çevre il ve ilçelerden yardım isteyebilir.
Kendilerinden yardım istenilen vali ve kaymakamlar ilgili kanunlarda varolan
yetkilerini kullanarak bütün imkân ve araçlarla yardıma mecburdur.
(4) Vali ve kaymakamların, afet ve acil durum hallerinde talep edecekleri alet
ve ekipmanlar, araç gereçler, makine ve teçhizat ile teknik personel ilgili
bakanlık, kurum ve kuruluşlarca ivedilikle temin edilerek afet bölgesine
ulaştırılır.
(5) Vali ve kaymakamlar, afet ve acil durum hallerinde gerekli tedbirlerin
alınması ve zamanında müdahalenin sağlanabilmesi için Başkanlığı ivedilikle
bilgilendirmekle yükümlüdür.
(6) Valilik gerektiğinde afet bölgesine giriş çıkış yasağı koyabilir ya da giriş
çıkışın kontrollü olarak sağlanmasına yönelik tedbirlerin alınmasına karar
verebilir.
(7) Vali ve kaymakamlar; taşıt, makine, alet ve ekipman, arazi, arsa, bina,
tesis, yiyecek, giyecek, ilaç ve tıbbi malzeme ile tedavi, kurtarma, barındırma,
ısıtma, aydınlatma, beslenme, giyim gibi ihtiyaçların karşılanması ve
yaralıların bakımı için gerekli acil mal ve hizmetlere ilişkin ihtiyaçların
ivedilikle yerine getirilmesi için 7269 sayılı Kanun ve diğer mevzuatta yer alan
yetkilerini kullanır ve gerekli tedbirleri alır.
Askeri birlik ve komutanlıkların görev ve sorumlulukları
MADDE 30 ‒ (1) Afet ve acil durumun meydana geldiği veya muhtemel olduğu yerde
veya civarında bulunan en yakın askeri birlik ve komutanlıklar, seferberlik ve
savaş hâli dışında acil yardım süresince kendilerinden vali ve kaymakamlar
tarafından istenecek yardımları üstlerinden emir beklemeksizin ve gecikmeksizin
7269 sayılı Kanun kapsamındaki mükellefiyetin bir gereği olarak yerine
getirirler. Acil hâllerde sözlü olarak yapılan bu talepler, sonradan usulüne
göre yazılı şekle dönüştürülür.
(2) Askeri birlik ve komutanlıklar, bu Yönetmelik gereğince düzenlenecek afet
müdahale planlarında verilen görevleri eksiksiz yerine getirmekten,
kendilerinden istenilen her türlü personel, araç, gereç ve teçhizatı zamanında
vermekten sorumludur.
(3) Garnizon dışına askeri birlik görevlendirmelerinde bu birliklerin görev
bölgesine nakli için öncelikle askeri imkânlar kullanılır, zorunlu olduğunda
ildeki kamu kuruluşlarından veya özel sektörden yardım sağlanır.
(4) Askeri birlik ve komutanlıklar müdahale hizmetlerinde görev aldıklarında
görev bölgesinden ayrılışları, afet bölgesinin sorumlu mülki amirinin onayıyla
gerçekleşir. Askeri birlikler tarafından ilk müdahalenin yapılması durumunda
asıl sorumlu sivil kurum ve kuruluşlar olay bölgesine geldiğinde görevin
yönetimi devredilir.
(5) Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından afet ve acil durum hallerine yönelik
oluşturulan planlamalar bu Yönetmelik hükümleri ile uyumlu olacak şekilde
yeniden düzenlenir.
il afet ve acil durum müdürlüğünün görev ve sorumlulukları
MADDE 31 ‒ (1) İl afet ve acil durum müdürlüğünün görev ve sorumlulukları
şunlardır:
a) İl afet müdahale planını, planda görevi bulunan kurum ve kuruluşlarla
işbirliği ve koordinasyon sağlayarak hazırlamak
b) Vali adına planlama çalışmalarını takip etmek
c) Planlarda yapılacak güncellemeleri izlemek ve ilgili
yerlere bildirmek. ç) İl afet ve acil durum koordinasyon kurulunun
sekretaryasını yapmak. d) Afet ve acil durum halleri için iletişim rehberi
oluşturmak. e) Afet ve acil durum yönetim merkezini çalışır halde tutmak. f) İl
afet ve acil durum yönetim merkezinin acil durum planını hazırlamak ve
uygulamak. g) Afet ve acil durum yönetim merkezinin muhtemel bir afet sonrası
kullanılamaz hale gelmesi ihtimaline karşı gerekli tedbirleri almak. ğ)Yılda en
az iki kez valinin başkanlığında toplanmak. h) 27 nci maddenin beşinci fıkrası
hükümleri saklı kalmak kaydıyla afet ve acil durumlarda meydana gelen kayıp ve
hasan tespit etmek. ı) Afet ve acil durum hallerine ilişkin Başkan ve vali
tarafından verilecek diğer görevleri yerine getirmek. Ġl afet ve acil durum
koordinasyon kurulunun görev ve sorumlulukları MADDE 32 ‒ (1) İl afet ve acil
durum koordinasyon kurulunun görev ve sorumlulukları şunlardır: a) İl afet
müdahale planının incelenmesini, uygun bulunması durumunda kurul kararı ile
birlikte Başkanlığa onaya sunulmasını sağlamak. b)İl hizmet grubu operasyon
planlarını hazırlatmak ve onaylamak. c) Hizmet grubu planlarının il afet
müdahale planına entegrasyonunu gerçekleştirmek. ç) Afet ve acil durum
hazırlıklarını yapmak veya yaptırmak ve alınacak önlemleri belirlemek. d)Yerel
düzey olay türü planı hazırlanmasına karar vermek ve hazırlamak veya
hazırlatmak. e) Kritik tesislerin oluşturduğu riskleri önleme çalışmaları yapmak
veya yaptırmak. f) Eğitimler düzenlemek ve planların uygulanabilirliğini
tatbikatlarla değerlendirmek. g) Afet ve acil durum hallerinde; bilgileri
değerlendirmek, alınacak önlemleri belirlemek, il afet müdahale planının
uygulanmasını sağlamak. ğ) Yılda en az iki kez valinin başkanlığında toplanmak.
h) Afet ve acil durum hallerinde talimat beklemeksizin il afet ve acil durum
yönetim merkezinde toplanmak. Bireylerin görev ve sorumlulukları MADDE 33 ‒ (1)
Afet ve acil durumlarda asker ve hâkim sınıfından olanlar hariç olmak üzere,
18-65 yaş arasındaki bütün erkek vatandaşlar, afet ve acil durum hizmetleri
sebebiyle vali ve kaymakamlarca kendilerine verilen görevleri yerine getirmekle
yükümlüdür. Bu yükümlüler, yükümlülükleri süresince iş yerlerinden izinli
sayılır ve her türlü mali ve sosyal hakları korunur. (2) Görevlendirilmelerde;
iş mevzuatının çalıştırma yasağı ile ilgili hükümleri, çalıştırılacak kişilerin
yaşları, cinsiyetleri, sağlıkları, meslekleri, meşguliyetleri ve sosyal
durumları ile aile ve bakıma muhtaç yakınları gözönünde bulundurulur. Afet
bölgesine görevlendirmelerde, görevli personelin maaş, ücret, yevmiye ve benzeri
hakları kendi kurum, kuruluşlarınca ödenir.
BEŞiNCi BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Görevlendirme
MADDE 34 ‒ (1) Bu Yönetmelik kapsamında kurumlara verilmiş olan görevlerle
ilgili olarak gerektiğinde diğer kurum veya kuruluşları görevlendirmeye ve
Yönetmelik kapsamında düzenlenmemiş olan diğer acil durum hallerinde görev
yapacak kurum ve kuruluşları belirlemeye Başbakan yetkilidir. (2) Bu Yönetmelik
kapsamında taşrada kurumlara verilmiş olan görevlerle ilgili olarak gerektiğinde
diğer kurum veya kuruluşları görevlendirmeye vali ve kaymakamlar yetkilidir.
Gizlilik esasları
MADDE 35 ‒ (1) Hazırlanacak afet müdahale planları ile bu planlarda yer alacak
envanterlerin ve kişisel verilerin paylaşılmasında ilgili mevzuatında öngörülen
gizlilik esaslarına riayet edilir.
izleme
MADDE 36 ‒ (1) Başkanlık ulusal ve yerel düzeyde planlama, eğitim ve afetlere
hazırlık konularında tüm bakanlık, kurum ve kuruluşları koordine eder, hizmet
grupları ile afet ve acil durum yönetim merkezlerinin hazırlıklarını ve olay
bölgesi çalışmalarını izler ve yönlendirir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 37 ‒ (1) 1/4/1988 tarihli ve 88/12777 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
yürürlüğe konulan Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına
Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Planlar
GEÇiCi MADDE 1 ‒ (1) Bu Yönetmelik çerçevesinde hazırlanacak planlar,
Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren sekiz ay içinde hazırlanır. Hazırlanan
planlar yürürlüğe girinceye kadar mevcut planların uygulanmasına devam edilir.
Yürürlük
MADDE 38 ‒ (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 39 ‒ (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür
e.mevzuat'tan alınmıştır.09.08.2015