Tabip Odası Basın Açıklamaları

Biyolojik Saldırı ve Şarbon Hastalığı
Bilinmesi Gereken Önemli Noktalar

Basın Açıklaması
19 Ekim 2001

Şarbon Nedir?
Şarbon esas olarak ot yiyen hayvanlarda görülen bir bakteriyel infeksiyondur.

Şarbon Basilinin Özellikleri Nelerdir?
Bacillus anthracis adı verilen bu bakterinin en önemli özelliği “spor” denilen ve dış ortama son derecede dayanıklı yapılar oluşturmasıdır. Şarbon sporları toprakta ve diğer dış ortamlarda on yıllarca sebat edebilir.

Şarbon Kimlerde Hastalık Yapar ve Nasıl Bulaşır?
Hayvanlar yedikleri ota bulaşmış şarbon sporları ile hastalığı alırlar. İnsanlara bulaşma, ölen hayvanlardan veya hayvanların dışkısı ile dış ortama atılan sporlarla temas sonucu ortaya çıkar.

İnsanlarda Kaç Tür Şarbon Görülür?
Şarbon insanlarda başlıca üç tür hastalık yapar;
1. Deri Şarbonu: Tüm hastaların yaklaşık %95’i bu tür hastalığa yakalanırlar. Şarbon ile bulaşık hayvan derisinin ciltteki bir yara veya çatlaktan girmesi sonucu oluşur. Deride ağrısız, siyah renkte, kabuklu bir yara oluşturur. Hastaların bir kısmında ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma görülebilir. Antibiyotiklerle etkili bir biçimde tedavi edilir.

2. Solunum Yolu (İnhalasyon) Şarbonu: Sporların solunum yoluyla alınması sonucu oluşur. Biyolojik silah amacıyla şarbon sporlarının kullanımı en çok bu tür hastalığa yol açar. Hastalık belirtilerinin ortaya çıkması ortalama 1-7 gündür. İlk belirtiler basit bir gribal infeksiyona benzer. Bir iki günlük iyilik halini takiben ciddi hastalık tablosu ortaya çıkar. Hastalarda yüksek ateş, nefes almada zorluk, şok ve koma tablosu gelişir. Hastaların yaklaşık yarısında beyin zarlarında da iltihap görülür. Hastalık belirtileri ortaya çıktıktan sonra antibiyotiklerin etkisi yoktur. Bu nedenle tedaviye mümkün olduğunca erken başlamak gerekir.

3. Mide-Barsak Şarbonu: Hastalıklı hayvanların iyi pişmemiş etlerinin yenmesiyle bulaşır. Mide ve barsaklarda kanamaya neden olur. Yüksek oranda öldürücüdür.

Şarbon İnsandan İnsana Bulaşır mı?
Şarbon insandan insana bulaşma göstermez. Bu nedenle şarbonlu bir kişinin yakınlarına veya çevresinde bulunan kişilere antibiyotik uygulamaya gerek yoktur.

Şarbon Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalığın her üç tipini de tedavi etmek için etkili antibiyotikler mevcuttur.

Şarbona Karşı Koruyucu Aşı Var mıdır?
Şarbondan korunmak için geliştirilmiş insanda ve hayvanda kullanılacak aşılar vardır.

“Biyoterorizm amacıyla ülkemizde de bazı kişi ve kuruluşlara içinde şarbon sporu olduğundan kuşkulanılan mektup veya paketler gönderilmektedir. Şüpheli bir paket veya zarfla karşılaşan bir kişi nasıl davranmalıdır”?

Bu öneriler Amerikan Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezleri (CDC) tarafından 12 Ekim 2001 tarihinde yayınlanmıştır.
a. Zarfı sallamayın ve açmayın
b. Zarfı plastik bir torbanın veya akma ya da sızıntıyı engelleyecek bir kabın içine koyun
c. Eğer torba veya kap bulamazsanız, zarfı her hangi bir şeyle (kağıt, örtü vb) örtün
d. Bulunduğunuz odadan çıkın, kapıyı sıkıca kapatın ve başkalarının girmesini engelleyin
e. Ellerinizi su ve sabunla iyice yıkayın
f. Güvenlik birimlerini olaydan haberdar edin
g. Eğer zarf içindeki toz yere dökülür veya üstünüze bulaşırsa;

· Derhal dökülen tozun üstünü örtün ve odadan çıkın
· Toza bulaşmış giysilerinizi çıkartın ve bir torbaya koyup ağzını sıkıca kapatın

Ankara Tabip Odası
Yönetim Kurulu