Geniz yakan havası, bakır kızılı akan deresiyle bir ölüm ovası burası. Kocaeli Üniversitesi'nin yaptığı araştırmaya göre, her 100 kişiden 32'sinin ölüm nedeni kanser. Ayrıca, bronşit, kalp rahatsızlığı ve felç de çok görülüyor.

TEM ve E5 otoyolları tarafından bölünen, yüzlerce bacadan tüten duman altında kalmış bir belde Dilovası... Geniz yakan havası, bakır kızılı akan deresiyle bir ölüm ovası. Kocaeli Üniversitesi'nin yaptığı araştırmaya göre, her 100 kişiden 32'sinin ölüm nedeni kanser.

TBMM'nin 8 milyon metrekare üzerine kurulu Organize Sanayi Bölgesi'ndeki fabrikaların saçtığı kimyasal maddelerin ölümler üzerindeki etkisini araştırma kararı aldığı Dilovası'nda kapısını çaldığımız her evde en az bir hasta var. Akciğer, gırtlak ve mide kanserinin yanı sıra kalp rahatsızlığı ve beyin kanaması nedeniyle oluşan felçli hastalara yoğun olarak rastlanıyor.

Dilovası halkı, 5 yıl öncesine kadar Dilovası'nda kuyu suyunun kullanıldığına dikkat çekerek, "Kimyasal atıklar yeraltı sularına karıştı. Hayvanlarımız zehirli otlaklarda otluyor. Biz yıllarca bu suları içtik. Her gün zehir soluyoruz. Organize Sanayi yöneticileri, 2006 sonunda tüm fabrikaların arıtma tesislerinin tamamlanacağını ve sorunun ortadan kalkacağını söylüyor. Oysa arıtma tesisi olan fabrikalar akşam saatlerinde maliyeti düşürmek için fabrika bacalarındaki filtreleri açıyorlar" diyor.

Adem tedaviyi bekliyor

Zehirli gazların en fazla üzerine çöktüğü Adatepe Mahallesi sakinlerinden Melek Kuzu'nun evinde iki hasta var. 17 yaşındaki oğlu Adem kan kanseri. 3 yıl önce teşhis konmuş ancak, babasının işsiz olması nedeniyle 2 yıldır tedavisi yarım kalmış. Kuzu'nun 1 yaşındaki torunu Barış ise astım hastası. Uzun, "Yiyecek ekmeğimiz yokken buradan nasıl taşınalım. Kocam 1 ay önce iş buldu. Oğlumu tedavi ettirmek için sigortasının dolmasını bekliyor" diyerek gözyaşı döküyor. Diliskelesi Mahallesi'nde ise en çok gırtlak kanseri vakası görülüyor. Gırtlak kanserine yakalananlardan biri de 70 yaşındaki Bayram Taşdemir. 20 yıl önce Van'dan göç etmişler. Bir yıl önce yakalandığı hastalık nedeniyle onlara komşuları bakıyor.

Dilovası Belediye Başkanı Musa Kahraman, "Çocuklar özürlü doğuyor. Dilovası acil olarak afet bölgesi ilan edilmeli. Sanayiden etkilenen mahalleler acil olarak taşınmalı" diyor.

Sorun 2006'da bitecek

Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Türker, iddiaları şöyle yanıtladı:

"Biz 2002'de kurulduk. Bizden sonra kurulan yeni fabrikaların filtrelerinde sorun yok. Ancak eski fabrikalar, teknolojilerini şimdi yeniliyorlar. Sorun 2006 sonunda tamamen bitmiş olacak."

Dünya ortalamasının yaklaşık üç katı

Kocaeli Üniversitesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı'nca Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu'nun başkanlığında yürütülen çalışmaların ön raporu şöyle: Dilovası'nda kanserden ölüm oranı, dünya ortalamasının üç katı düzeyinde seyrediyor. 1 Ocak 1995 - 10 Ekim 2004 tarihleri arasında gerçekleşen ölümlerin yüzde 32.3'ü kanser nedeniyle... Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Çevre Mühendisliği Bölümü'nden Yard. Doç. Dr. Pınar Kuş ise, "Dilovası'nda son yıllarda gerçekleşen ölümlerin yüzde 50'sinin kanser nedenli olduğu Sağlık Bakanlığı'nca tespit edilmiştir" diyor.

---

Haber Sağlık - 01.07.2006 - 12:27:12

Meclis raporu: Dilovası'nda 2 mahalle boşaltılsın

TBMM Dilovası Araştırma Komisyonunun taslak raporunda, Organize Sanayi Bölgesi (OSB) içindeki Yeni Yıldız Mahallesi ile Fatih Mahallesi'nin boşaltılması önerildi

Raporda, ''Bu mahallelerin kamulaştırma çalışması bir an önce tamamlanmalıdır. Sanayicilerin, çevre kirliliğinin giderilmesindeki duyarlılıklarının göstergesi olarak, kamulaştırma maliyetinin Dilovası OSB yönetimcinde karşılanması uygun olacaktır'' denildi.
Gebze'nin Dilovası beldesindeki sanayi atıklarının çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin araştırılması amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, çalışmalarının büyük bölümünü tamamlayarak, taslak rapor hazırladı.

Sorunların ve çözüm önerilerinin sıralandığı raporda, çevresel kirleticiler göz önüne alındığında, Dilovası'nda öncelikli müdahale edilmesi gereken bir halk sağlığı sorunu olabileceği uyarısında bulunuldu. Rapora göre, Dilovası'nda kanserden kaynaklı ölümler, Türkiye ortalamasından 2.6; dünyadakinden ise 2.7 kat daha fazla görülüyor.

Dilovası'nda kansere bağlı ölümler içindeki akciğer ve mide kanseri ölüm oranları, dünyadakinin 2.6 katı, prostat kanserinde ölüm oranları ise 3.2 katı.

Dilovası'nda 10 yıl ve daha uzun süre yaşayanlarda kanser nedeniyle ölme riski, 10 yıldan az yaşayanlara göre 4.4 kat daha fazla.

Raporda, bölgenin tıbbi afet bölgesi olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda karar verilmesi istendi.

Kocaeli'nde kanser aktif kayıt sistemine bir an önce başlanılması gerektiği belirtilen raporda, ''Bölgedeki kanser vakalarındaki artışın, başta yoğun hava kirliliği olmak üzere, diğer çevre sorunlarından kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Dilovası'ndaki fabrikaların önemli bir kısmının üretim ve girdilerinde kanserojen maddeler kullanıldığı da bilinmektedir'' denildi.

Raporda, Dilovası'nda sağlık kayıtlarının düzenli ve kapsamlı tutulması, sağlık kuruluşlarının niteliklerinin artırılması, bölgede yaşayanlarda biyo izleme yapılması önerildi.

Kapasite Talepleri Sınırlandırılmalı' Dilovası'nda yeni sanayi tesisi kurulması; mevcut tesislerin kapasite artırma taleplerinin dikkatle değerlendirilmesi ve mümkün olduğu ölçüde sınırlandırılması istendi.

Raporda yer alan çözüm önerilerinden bazıları şöyle:

'Dilovası OSB içinde kalmasına rağmen, imar planında yerleşim alanı olarak lekelenmiş Yeni Yıldız Mahallesi ile imar planında orman ve 2B kapsamındaki orman alanında yerleşik Fatih Mahallesi'nin boşaltılması gerekmektedir.

Kocaeli Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğünün öncülüğünde Yeni Yıldız Mahallesi ve Fatih Mahallesi kamulaştırma çalışması bir an önce tamamlanmalıdır. Sanayicilerin, çevre kirliliğinin giderilmesindeki duyarlılıklarının bir göstergesi olarak, kamulaştırma maliyeti Dilovası OSB yönetimcinde karşılanması uygun olacaktır.

Dilovası'nda faaliyet gösteren fabrikaların endüstriyel atıklarının önemli bir kısmının endüstriyel nitelikli tehlikeli atık olduğu, bu tür atık üreten sanayicilerin tehlikeli atıklarını bertaraf etmede genellikle çevre kirliliğinin önlenebilmesi açısından duyarlı davranmadıkları tespit edilmiştir.

Çevre ve Orman Bakanlığınca yürütülen etüt çalışmaları sonucu, ülke genelinde 5 adet tehlikeli atık yakma ve depolama tesisinin kurulmasının yeterli ve ekonomik olacağı, bu bağlamda Marmara Bölgesinde biri Trakya diğeri ise Anadolu yakasında olmak üzere 2 adet tehlikeli atık yakma ve depolama tesisi öngörülmüştür.''

'Titizlik Göstermemekte'

Bölgede yapılan incelemelerde, bazı fabrikaların arıtma sistemlerinin olduğu, ancak bunların yetersiz ya da çalıştırılmadığının gözlemlendiği belirtilerek, ''Bazı işletmeler genelde arıtma tesislerinin inşası ve işletilmesini külfet olarak görmekte ve bu tesislerin çalıştırılması hususunda isteksiz davranmakta, titizlik göstermemektedir'' denildi.

Komisyonun bölgedeki incelemelerinde, sanayici ve halkın çevre konusunda yeterince bilinçli olmadığının tespit edildiği belirtilerek, eğitim seminerleri düzenlenmesi de istendi.